İKV'den "AB Konseyi zirve sonuçları" değerlendirmesi

İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, "Avrupa Birliği (AB) Konseyi Zirvesi öncesinde bazı üye devletlerin öngördüğü şekilde sert bir yaptırım kararının çıkmaması olumlu. Ancak Türkiye ve AB arasında sorunların çözüldüğü anlamına gelmiyor." ifadelerini kullandı.

İKV'den yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Zeytinoğlu, ilişkilerdeki sorunların çözümü ve ilişkilerin gelişimi açısından diyalog ve işbirliği mekanizmalarının hızla işletilmesinin önemli olduğunu belirtti.

Zirve öncesinde bazı üye devletlerin öngördüğü şekilde sert bir yaptırım kararının çıkmamasının olumlu olduğunu ancak Türkiye ve AB arasında sorunların çözüldüğü anlamına gelmediğini belirten Zeytinoğlu, şunları kaydetti:

"Dün yapılan AB Konseyi Zirve toplantısından sert yaptırım kararı çıkmadı. 2019'da alınan, Doğu Akdeniz'deki aramalara katılan yetkililere yönelik kısıtlayıcı önlem listesinin genişletilmesi yönünde Dışişleri Konseyine bir direktif verildi. Bunun yanında, 1 Ekim 2020 Zirvesi'nde önerilen pozitif gündemin hala masada olduğu ve Türkiye ile işbirliği ve karşılıklı faydaya dayalı bir ilişkinin AB'nin yararına olacağı ifade edildi. Öyle görülüyor ki ilişkilerin geleceği ve daha kapsamlı yaptırımlar uygulanıp uygulanmayacağı ABD'de Ocak 2021'de işbaşına gelecek olan Biden yönetimi ile de koordine edilecek ve Mart 2021'deki AB Konseyinde konu yeniden masaya gelecek. Bu süre zarfında diplomatik ataklar ve reform çabaları ile AB sürecinde ilerleme sağlamak için çalışmamız gerekiyor. ABD ve AB'nin koordineli bir şekilde sert yaptırımlar uygulamaya başlaması olasılığını bertaraf etmeliyiz. AB Türkiye'nin en büyük ihracat pazarı. Bu pazardaki payımızın korunması ve artırılması, AB'den yatırımların Türkiye'ye gelmeye devam etmesi ve siyasi gerilimlerin çözümü büyük önem taşıyor.

Türkiye ve AB'nin de desteklediği Doğu Akdeniz sorunlarının çözümü için uluslararası bir konferans fikrinin bu süre zarfında hayata geçirilmesi gerilimlerin aşılmasında önemli bir rol oynayabilir. Türkiye hidrokarbon aramaları ile bölgede söz sahibi olduğunu ve Türkiye'yi dışlayan hiçbir mekanizmanın bölgede sürdürülebilir olamayacağını gösterdi. Bundan sonraki süreçte diplomasi ve çoktaraflılık yoluyla Doğu Akdeniz'deki sorunların halli yoluna gidilmesi Türkiye-AB ilişkilerinin geleceği açısından olumlu olacaktır."

Zeytinoğlu, Türkiye ve AB arasında görüşülüp müzakere edilmesi gereken birçok konu olduğunu ve bunların başında özellikle iş dünyasını da yakından ilgilendiren gümrük birliğinin güncellenmesi ve vize serbestliği sürecinin geldiğini belirtti.

Zeytinoğlu, "AB ve Türkiye ilişkilerinde yaptırımlar konusu yeni değil. Aslında daha 2006'da AB Konseyinin Kıbrıs meselesi nedeniyle gümrük birliği ile ilgili sekiz faslı açmama ve hiçbir faslı da geçici olarak kapatmama kararı alması da bir yaptırımdı. Daha yakın zamanda 2018 ve 2019'da da peş peşe yaptırımlar geldi. Aslında bugün gümrük birliğinin güncelleme müzakerelerini başlatamıyor olmak da tam anlamıyla bir yaptırım." ifadelerini kullandı.

AB pazarında yeni nesil STA'lar ile Vietnam gibi birçok ülke imtiyazlar elde ettiğini belirten Zeytinoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Yeşil Mutabakat ve dijital ajanda ile AB ticaret, sanayi, tarım, ulaştırma gibi hemen hemen tüm sektörlerdeki standart ve uygulamalarını yeniliyor. Türkiye'nin de bu süreçlerin içinde yer alması ve uyum sağlaması gerekiyor. Gümrük birliğinin güncellenmesi sürecinde STA'lar ve ulaştırma kotaları gibi sorunların çözümü, tarım ve hizmetler sektörlerinin dahil edilmesinin yanında, bu konular da ele alınabilir. Bunun yanında diğer önemli bir konu da vize serbestliği. Bu alanda Türkiye önemli adımlar attı. 72 kriterin 66'sını yerine getirdi. Kalan kriterleri de hızla tamamlayarak reform yönündeki kararlılığını ortaya koyması gerekir. Yargı, hukuk, temel hak ve özgürlükler alanlarında AB ile ortak değerlere sahibiz. Bu değerleri reform sürecine de yansıtmamız gerekiyor."