Radyo Televizyon Yayıncılığı ve Telif" Konferansı

Radyo Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği (RATEM) tarafından, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın desteğiyle gerçekleştirilen "10. İletişim Fikirleri Yarışması" kapsamında "Radyo Televizyon Yayıncılığı ve Telif" başlıklı konferans düzenlendi.

Harbiye'deki TRT Radyo binasında yapılan konferansın açılışında konuşan RATEM Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Gürsoy, İletişim Fikirleri Yarışması projesine 2009 yılında başladıklarını aktararak, " Türkiye'de bu tür projelerin uzun soluklu olması oldukça güçtür ama üniversitelerimizin, öğrencilerimizin ve yayıncı meslektaşlarımızın katkılarıyla 10. yılında da bu projeyi aynı heyecanla ve ilgiyle sürdürüyoruz." dedi.

Gürsoy, telif hakları konusunda farkındalık yaratmak adına son 3 yıldır üniversitelerde çeşitli sergiler ve etkinlikler düzenlediklerine değinerek, yarışmanın ödül töreninde de telif alanına dikkati çekmek amacıyla bu alanda karşılaşılan sorunları, uygulamaları değerlendirmek ve tespit etmek üzere bir konferans dizisi gerçekleştirdiklerini aktardı.

Telif Hakları Destek Hizmetleri Daire Başkanı Sanem Arıkan da Türkiye'nin çok derin bir kültür birikimine sahip olduğunu ve bu birikim sayesinde nitelikli eserler ortaya çıktığını ifade etti.

Arıkan, bir eser meydana getirme sürecini, küçük bir filizin ağaca dönüşme dönemine benzeterek, şöyle devam etti:

"Yani sancılı ve zahmetli bir süreçtir. Bu itibarla eser sahiplerlerinin haklarını teminat altına alan telif hukukuna riayet edilmesi önem arz etmekte bu hakların ihlal edilmesi ne yazık ki eser sahiplerimizin eserlerini meydana getirmekteki şevkini kırmaktadır. Yasal düzenlemeler, idari uygulamalar ne kadar mükemmel olursa olsun bu hakların en güvenli şekilde korunması, toplumdaki hassasiyet ve farkındalıkla mümkündür."

"Bandrol satışı düşüşün ciddi sebebi dijitalleşmenin yaygınlaşmasıdır"

Oturum başkanlığını RATEM Hukuk Müşaviri Erdem Türkekul'un üstlendiği konferansta ise Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Müdürlüğünde uzman olarak görev yapan Ahmet Yener Koçak, "Telif Haklarına Genel Bakış" adlı bir sunum yaptı.

Yener, sunumunda telif hakkının ne olduğunu, eser sahibinin haklarını, eser koruması ve toplu hak yönetimi konularından bahsetti.

Telif hakları ihlalinin kültürün gelişmesine ve ekonomiye zarar verdiğini aktaran Yener, korsanla mücadele noktasında yürütülen 4 ana mekanizmaya ilişkin şu bilgileri verdi:

"Birincisi kayıt, tescil sistemi. Tescil, hak sahibinin hak sahibi olduğunu kanıtlayan bir mekanizmadır. Mesela bir roman yazdınız. Bunu Telif Hakları Müdürlüğü'nde kayıt altına alabilirsiniz. İspat kolaylığı sağlamaktadır. Sinema, müzik ve bilgisayar oyunları açısından ticari kayıt tescil vardır. Bunda da amaç hak sahiplerini korumaktır. Ayrıca bandrol uygulaması ve sertifika sistemi var. Kitap, bilgisayar oyunları, sinema ve müzik eserlerine yapıştırılması zorunludur."

Yener, konuşmasında bandrol verilerine de değinerek, "2010 yılında 214 milyon kitap bandrolü, 215 milyon da oyun, müzik ve sinema bandrolü satışı yapılmış. 2013 yılında ve 2016 yılında da kitaplar açısından bandrol artışı devam ederken, film, oyun ve müzik açısından bandrol satışı ciddi bir anlamda düşüyor. Tabii bu düşüşün ciddi sebebi de dijitalleşmenin yaygınlaşmasıdır." değerlendirmesinde bulundu.

Yargıtay 19. Ceza Dairesi Üyesi Dr. İhsan Baştürk de "Fikri Mülkiyet Haklarına" ilişkin yaptığı konuşmada, teknolojiye anlam kazandıran içeriğin eser olduğuna dikkati çekerek, "Eğer bir eser olmasa, içerik olmasa ne radyonun, ne de televizyonun bir anlamı olmazdı. Belki de izlediğimiz videolar olmasa internetin bir anlamazı olmaz." dedi.

Baştürk, ülkelerde uygarlık düzeyinin trafik düzeninden anlaşılamayacağını söyleyerek, "Ülkelerde fikir ve sanat eserlerinin korunma düzeyi o ülkenin demokratik toplum düzeyini doğrudan göstermektedir. Bu anlamda ülkemizi aydınlık yarınların beklediğine inanıyorum." şeklinde konuştu.

Konferansta ayrıca TRT Radyo ve Müzik Dairesi Başkanı Ahmet Akçakaya ile Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Halil Nalçaoğlu birer konuşma yaptı.