"Türkiye BM'den Kaşıkçı soruşturması talep etmeli"

İnsan Hakları İzleme Örgütü Orta Doğu ve Kuzey Afrika Direktörü Sarah Leah Whitson, Cemal Kaşıkçı cinayetinin bütün şüphelilerini kapsayacak bir soruşturma için Türkiye'nin, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nden talepte bulunması gerektiğini söyledi.

Middle East Monitor, geçen yıl Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğunda öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı için dün akşam Londra'da ulusal kütüphane "British Library"de anma programı düzenledi.

Programın konuşmacıları arasında yer alan Whitson, AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

BM Özel Raportörü Agnes Callamard'ın Kaşıkçı cinayetiyle ilgili önemli bir soruşturma yürüttüğünü belirten Whitson, "Ancak kendisinin de işaret ettiği üzere bu yeterli bir soruşturma değildi. Callamard bu konuda önemli eksik delilleri ortaya koyacak, olaya karışanların özel sorumluluklarını, kimin emri verdiğini, kimin yönettiğini, kimin uyguladığını tespit edecek yeni bir cezai soruşturma yapılması çağrısında bulundu." diye konuştu.

Whitson, ideal olanın bu soruşturmayı BM Genel Sekreteri'nin yapması olduğunu belirterek "Bu soruşturma özellikle de en fazla şüpheli durumda olan ancak şimdiye kadar soruşturmaların dışında tutulan Muhammed bir Selman ile Suud el-Kahtani (Prensin danışmanı) gibi isimleri içine almalıdır. BM'den bunu yapmasını istiyoruz. Türk hükümeti BM Genel Sekreteri'nden resmi olarak bu talepte bulunmalı." ifadelerini kullandı.

Kaşıkçı cinayetiyle ilgili gerçeklerin yavaş ama sürekli biçimde açığa çıkarılmasının Suudi hükümetini köşeye sıkıştırdığına dikkat çeken Whitson, "Suudi hükümetinin pişkinliği, planlarındaki aptallık, onları dünya çapında alay konusu haline de getirdi." değerlendirmesinde bulundu.

"Türkiye, kayıtları paylaşmasaydı bildiklerimizi de bilemeyecektik"

Etkinliğin bir diğer konuşmacısı, savaş muhabiri Sue Turton da Kaşıkçı cinayetinin yarattığı şokun hazmedilebilmesi için aradan bir yılın geçmesi gerektiğini söyledi.

Cinayetin ardından gözlerin konuşma ve basın özgürlüğünü el üstünde tutması gereken ABD ve İngiltere gibi ülkelere çevrildiğini belirten Turton, "Ancak Suudi Arabistan'ı Cemal'in öldürüldüğü o konsoloslukta neler olduğunu açıklamaya zorlayacak yeterli gayreti görmedik." dedi.

"Türk yetkililer o güne ait videoları ve ses kayıtlarını paylaşmasaydı, şu anda bildiklerimizi de bilemeyecektik." ifadelerini kullanan Turton, şunları kaydetti:

"Birleşmiş Milletler olayı soruşturmaya çalıştı ancak engellendi. Suudi Arabistan'dan çok az yardım aldı. Suudi Veliaht Prens sonunda aslında sorumlu olduklarını söyleyerek çok küçük bir adım attı. Ama bu yeterli değil. Ortaya çıkıp bunun ne kadar korkunç olduğunu, tam olarak nelerin yaşandığını, emri kimin verdiğini söylemeliler. Ayrıca doğru dürüst bir soruşturmanın da yapılması gerekiyor ki bu henüz olmadı."

Liderler unutmak, sıradan insanlar bilmek istiyor

Anma programının moderatörlüğünü yapan, The Guardian gazetesini eski Dış Haberler Editörü Victoria Brittain da Kaşıkçı cinayetini "korkunç" diye nitelendirdi.

Cinayetin üzerinden bir yıl geçmesine karşın, İngiltere'de olaya duyulan tiksintinin sürdüğünü belirten Brittain, "Cinayetle ilgili derinlemesine ve saydam bir soruşturma yapılmasını istiyorum. Ben bir iyimserim. Her zaman bir yolu olacağına inanırım." dedi.

Brittain, "Dünyadaki pek çok siyasi liderin 'Her şey oldu bitti, artık unutup işimize devam edelim' şeklinde güçlü bir dileği olduğunu görüyoruz. Ancak bence sıradan insanlar hala son derece öfkeli. Gerçek sorumluları bilmek ve hesap verdiklerini görmek istiyor." diye konuştu.

Kaşıkçı cinayeti

Suudi gazeteci Kaşıkçı, evlilik işlemleri için 2 Ekim 2018'de gittiği Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğunda öldürülmüştü.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR) tarafından haziran ayında açıklanan 101 sayfalık raporda Suudi Arabistan, Cemal Kaşıkçı'yı kasten ve taammüden öldürmekten sorumlu tutulmuştu.

Raporda, aralarında Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın da bulunduğu üst düzey yetkililerin soruşturulması için güvenilir kanıtlar olduğuna işaret edilmişti.

Raporda ayrıca BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Kaşıkçı'nın öldürülmesine ilişkin tamamlayıcı kriminal soruşturma başlatmaya davet edilmiş, Kaşıkçı'nın öldürülmesine ilişkin yaptırımların Veliaht Prens ve onun yurt dışındaki kişisel mal varlıklarını da kapsaması gerektiği vurgulanmıştı.