Bu Da Göç Firesi

Her yıl yüz binlercesi ilkbaharda Afrika'da Nil Nehrine kıyısı bulunan ülkelerden Kuzeye doğru başlayan göç, sonbaharda tersine dönüyor. Ancak bu göç döngüsü içinde zaman zaman fireler yaşanıyor.

Sonbahar mevsimine girdiğimiz şu gönlerde Kuzeyden başlayan göç, Afrika'ya doğru devam ediyor. Önceki gün Diyarbakır'ın Çınar ilçesine bağlı Ovabağ köyü yakınlarında bir dere kenarında Muhabirimiz Şehmus Kızılaslan tarafından tesadüf sonucu bir dere kenarında bitkin bir şekilde bulunan bir Leylek (Ciconia ciconia), tedavi edilmek üzere Orman ve Su İşleri İl Müdürlüğü ekiplerine teslim edildi.

Leylekler Türkiye'de ürüyor

Yaz mevsimi boyunca Türkiye'nin hemen bütün bölgelerinde sıklıkla bulunan Leylekler, sazlık ve sulak alanları beslenmek amacıyla kullanırken, tarımsal araziler ve sulak alan yakınındaki yerleşim yerleri, çatı, baca, direk ve ağaçlarda yuva yapıyor. Yuva malzemesini de çöp, dal, toprak ve kağıttan kullanan Leylekler yaşamak için açık veya yarı açık arazileri tercih ediyorlar ve yuvalarını da genellikle insanların yerleşim yerlerinin yakınlarına kurarlar.
Leylekler, yuvalarını genellikle binaların çatılarına, bacalarına, ağaçlara, elektrik hattı direklerine, cami kubbelerine, yıkık duvarlarına, kule tepelerine ve kayaların üzerine yapar.

Sonbahar'da göç tersine dönüyor

Çok nadir olarak, bir su birikintisi ortasında bulunan korunaklı küçük bir adacığa yuvalarlar.
Leylekler eskiden yeryüzünün büyük ormanlık alanlarla kaplı olduğu zamanlarda, ormanlık alanların kıyılarında, göl, dere ve vadi yakınları gibi açık alanlarda yaşarlardı. Alanların azalması ile leylekler konaklayacak açık alanlar aramaya başladılar ve bazen insanların yerleşim yerlerine yakın yalnız bir ağaçta, bazen de çatıların üstünde sap ve sazdan yapılmış, üremek için uygun yuva yerleri keşfettiler. İşin güzel yanı bu sevimli kuşlar Türkiye'ye üremek için geliyor ve yaz meysimi boyunca da burada üreyip son baharda yeniden Afrika'ya doğru yola koyuluyor.

Çok zengin bir menüsü var

Boğazlarına pek düşkün olan Leyleklerin çok da zengin bir besin zinciri var. Çok çeşitli hayvan türleriyle beslenen Leylekler, omurgasızlardan Solucan, sülük, salyangoz, sucul kabuklu canlılar, böcek, çekirge, meyve ve kurtçuklar; Balıklar, Hem suda hem karada yaşayan kurbağa ve semender, sürüngenlerden kertenkele ve yılanlar, Memelilerden de Fare, sıçan, tarla faresi, bazen köstebek, kır faresi, nadiren yavru tavşan ve nadiren de kuş yumurtalarını tüketiyor.

Nerde besleniyorlar?

Leyleklerin temel beslenme alanları sulak alanlardır. Yiyecek bulmak için çayırlar, sığ su birikintileri, lagünler, göl ve akarsu kenarlarına ihtiyaç duyarlar. Bu alanlar kurak yıllarda bile bol besin barındırdığı için leylek tarafından mesken edinir. Yazın çok kurak geçtiği dönemlerde ise tarım arazilerinde beslenirler. Saban sürme, hasat biçme gibi tarımsal faaliyetlerin yapıldığı dönemlerde belirgin hale gelen çekirge sürüleri leylekleri cezp eder.
Leyleklerin beslenme alanları çok çeşitli canlı türlerini barındırır. Besin kaynaklarından bir türün doğal artış göstermesi durumunda, kuşlar bu duruma hemen ayak uydururlar ve yeni, kolay avlarına yönelirler. Örneğin farenin bol olduğu yıllarda bu canlılar leyleklerin ana besin kaynağını oluşturur. Bu şekilde iyi bir çiftçi dostudur.

Yavru beslemek kolay iş değil

Leylek avını yakalarken en çok görme duyusuna ihtiyaç duyar. Bu nedenle avını bulmasını güçleştirecek yoğun bitki örtüsünün olduğu alanları tercih etmez. Beslenirken otlaktaki suyun kenarında veya bir kemirgenin yuvasının başında hareketsiz, gagası avına yönelmiş şekilde durarak bekler. Yumurtadan yeni çıkan yavrular ilk günlerinde genellikle solucan ile beslenirler. Yavrunun düzgün beslenebilmesi için, uygun kalori miktarında farklı besinlere ihtiyacı vardır. Bu yüzden yetişkin leylekler yavruları için günde 10 saatten fazla süre ile besin arayabilirler. 4 tane yavru büyütmek zorunda olan leylek çiftinin yavrularına 3 kilo yiyecek sağlaması gerekir.

KAYNAK: ÖZGÜR HABER GAZETESİ