Fırat Kaplumbağaları" Uydudan İzlenecek

ZUHAL UZUNDERE KOCALAR - Dünyada sadece Fırat ve Dicle nehirleri ile bunların kollarında yaşayan "Fırat kaplumbağaları", yaşam ve üreme alanlarının belirlenmesi amacıyla uydudan takip edilecek.

Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Gaziantep Şube Müdürlüğü tarafından yürütülen proje kapsamında uzmanlar, Fırat havzasında yakaladıkları 12 kaplumbağaya uydu vericisi ve radyo telemetri cihazı takarak tekrar doğal ortamlarına bıraktı. Cihazlar aracılığıyla bu nadide türün yaşam ve üreme alanları belirlenecek.

Proje kapsamında saha çalışmalarını yürüten Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Anabilim Dalı araştırma görevlisi Yusuf Bayrakcı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü tarafından nesli tehlike altındaki türlerin korunması amacıyla yürütülen eylem planları kapsamında "Fırat Kaplumbağası"nın korunmasına yönelik proje uyguladıklarını söyledi.

Fırat Kaplumbağası'nın endemik bir tür olduğunu ifade eden Bayrakcı, bu kaplumbağanın dahil olduğu ailenin yumuşak kabuklu kaplumbağalar olarak bilindiğini anlattı.

"Bölgeye, bilinçlendirmeye yönelik tabelalar asıldı"

Bayrakcı, söz konusu türün Mezopotamya'ya özgü bir canlı olduğu için ayrı bir önemi bulunduğuna değinerek, bu nadir canlıların korunması için 2015 yılında, Doğa Koruma ve Milli Parklar Gaziantep Şube Müdürlüğüyle "Fırat Kaplumbağası Tür Eylem Planı" oluşturduklarını kaydetti.

Bayrakcı, "Bu kapsamda bölgeye bilinçlendirme tabelaları asıldı. Avcılara, balıkçılara ve yerel halka bu tür hakkında bilgiler verildi. Şimdi de türün devamlılığının sağlanabilmesi için belirli izleme çalışmaları yürütüyoruz. Fırat kaplumbağalarının yaşam alanlarını belirlemek için uydu vericisi takıyoruz, hangi habitatları daha çok tercih ettiklerini belirlemeye çalışıyoruz." diye konuştu.

"Kullanım alanları özel statüyle korunacak"

Çalışma kapsamında Fırat kaplumbağalarına uydu vericisi taktıklarını ve doğal yaşam alanlarına bıraktıklarını aktaran Bayrakcı, şunları aktardı:

"Şu anda bizim yürüttüğümüz çalışma Türkiye'de bu türle ilgili yapılan ilk çalışma. Hangi alanları kullandıklarını uydu vasıtasıyla belirlemeyi amaçladık. Uydu vericisinin yanı sıra radyo telemetri farklı bir izleme cihazı daha taktık. Bununla da hayvanın yaklaşık 1 kilometre civarında sinyal alıp izliyoruz. 1 yıl boyunca aralıklı olarak hayvanın tercih ettiği habitatları, yani Fırat Nehri ve kollarında hangi alanlarda daha çok vakit geçiriyor, geçirdiği vakitlerin de dönemsel olarak önemi var, özellikle mayıs-haziran aylarında üreme amaçlı habitatları, kasım-mart döneminde ise kışı geçirdiği alanları belirleyeceğiz. Bu açıdan önemli. Hayvanların doğada tekrar konumlandırılabilmesi, özellikle Fırat Kaplumbağası gibi doğada az bulunan hayvanların hangi alanları tercih ettiğinin belirlenmesi çok önemli."

Bayrakcı, doğada gezildiğinde Fırat kaplumbağası görmenin pek mümkün olmadığına işaret ederek, bölge insanı tarafından büyüklüklerinden dolayı "Sac bağası" olarak adlandırılan bu türün yaşam alanlarının korunmasını amaçladıklarını vurguladı.

Fırat havzasının yoğun kullanılan bir alan olduğunu anımsatan Bayrakcı, "Buraların daha bilinçli olarak kullanılabilmesini sağlayabiliriz. Öncelikli hedefimiz bu hayvanın kullandığı alanların özel bir statüyle korunması. Bunun dışında türün devamlılığını sağlamak için yumurtlama alanlarının belirlenmesi de bizim için çok önemli. Bu kaplumbağaların her alana yumurta bırakamadığını biliyoruz." şeklinde konuştu.