Eskişehir ve Ankara'daki bazı üniversitelerden bir grup öğretim üyesinin geliştirdiği yazılım, diş hekimliğinde görüntüleme aşamasında, yapay zeka teknolojisinin gücüyle 2 boyutlu dental radyografilerde otomatik tanı ve tedavi planlama imkanı sağlıyor.
"CranioCatch" adlı yazılım, Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kaan Orhan'ın danışmanlığında, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi Ana Bilim Dalından Doç. Dr. İbrahim Şevki Bayrakdar ve Dr. Öğretim Üyesi Elif Bilgir, Ortodonti Ana Bilim Dalından Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Uğurlu ile ESOGÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Matematik ve Bilgisayar Bilimleri Bölümünden Doç. Dr. Alper Odabaş, Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Faruk Aslan ve Dr. Öğretim Üyesi Özer Çelik tarafından geliştirildi.
Diş hekimliğinin tüm alanlarında klinik sorunların çözümü için kullanılabilen yerli yazılım, 2 yıllık akademik çalışmanın ürünü olarak ortaya çıktı.
Sisteme yüklenen 2 boyutlu dental radyografiler, daha önce yazılıma diş hekimlerince tanımlanan ağız, diş ve çene sorunları ve tedavi çözümleri sayesinde, yapay zeka yardımıyla işleniyor. Böylece yapay zeka, doğru tanı konulmasında diş hekimlerine karar destek mekanizması niteliğiyle yardımcı oluyor.
Uzaktan eğitim amacıyla kullanılmaya başlanan yazılıma patent alınması için ESOGÜ tarafından Türk Patent Kurumuna başvuru yapıldı.
"Hekimlere destek mekanizması olarak yardım edecek"
Doç. Dr. Bayrakdar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yapay zekanın günümüzde hayatın her alanında yer almaya başladığını belirterek kendilerinin de diş hekimliğinde işlerini kolaylaştıracak bir çözümü yapay zekada aradıklarını söyledi.
ESOGÜ'nün Matematik ve Bilgisayar Bölümündeki öğretim üyeleriyle yapay zeka kullanan bir sistem geliştirmek için 2 yıl önce çalışmaya başladıklarını belirten Bayrakdar, "Radyolojik olarak görüntülerin uygulamasında otomatik tanı sistemi geliştirmeyi hedefledik. Diş hekimliğinde kullandığımız uygun rutin radyografilar ve ileri görüntüleme teknikleriyle otomatik tanı yapabilecek bir sistem geliştirmek için çalışmaya başladık. Akademik çalışmalar belirli bir seviyeye ulaşınca yerli bir yazılımla 'Craniocatch' adını verdiğimiz uygulamayı geliştirdik." dedi.
Bayrakdar, uluslararası piyasaya hitap edecek bir ürün olmasını istedikleri için yazılıma yabancı isim verdiklerini anlattı.
Dünyada diş hekimliği radyolojisiyle ilgili otomatik tanı sistemi uygulamasının çok az olduğunu dile getiren Bayrakdar, şu bilgileri paylaştı:
"Bu uygulamayı yapan 2-3 firma yurt dışı kaynaklı. Hem yerli bir yazılım geliştirmeyi hem de ülkemiz içinde kendi ihtiyacımızı giderirken uluslararası pazarda yer almak için yapay zekayla çalışan 'CranioCatch' adlı markayı ortaya çıkarttık. Hekim radyoloji cihazı ile filmi çektikten sonra filmi CranioCatch sistemine yüklediğinde yapay zeka destekli otomatik tanı sistemi sayesinde hastanın tanı ve tedavi planı hazırlanacak. Böylece hekimlere karar destek mekanizması olarak fayda sağlanacak. Hekimlerin iş yükünü azaltıcı bir sistem. CranioCatch ile daha hızlı ve kolay tanı konulabilecek. Bu sistem, hekimlere destek mekanizması olarak yardım edecek."
Bayrakdar, özellikle yeni tip koronavirüs (Kovid-19) sürecinde diş hekimliğinde uzaktan eğitimde rahatlıkla kullanabilecek yapay zeka destekli modül de oluşturduklarını ifade etti.
"Yerli olarak böyle bir yazılım yok"
Doç. Dr. Odabaş ise radyolojik görüntüyü, diş hekimince tespit edilen herhangi bir hastalığın etiketlenmesinin ardından sisteme yüklediklerini belirtti.
Görüntünün her pikselinin tek tek işlendiğini anlatan Odabaş, "Yazılım, piksellerin her birinde rahatsızlık olup olmadığını tespit etmeye çalışıyor. Bunu yaparken de hekimin daha önce görüntü üzerinde rahatsızlığın bulunduğu yerlere yaptığı etiketlemelerini öğreniyor. Yeni bir görüntüde hekimin hiçbir işlem yapmasına gerek duymadan tanıyı koyabiliyor. Yerli olarak böyle bir yazılım yok." ifadelerini kullandı.
Dr. Öğretim Üyesi Uğurlu da ortodontide tedavinin klinik aşaması kadar hastanın sorununun teşhisi ve doğru tanısının da önemli olduğuna dikkati çekti.
CranioCatch'in tanı aşamasında diş hekimlerine faydalı olacağını ifade eden Tuğrul, "Diş hekimlerinin klinik vakitlerini artırıp, bilgisayar başında test için harcadıkları zamanı düşürecek. CranioCatch, radyografiler üzerindeki tüm analizleri bilgisayar ortamında yapay zeka yardımıyla yapılıp en doğru sonuçların alınmasında bize katkı sağlayacak." diye konuştu.
Son Dakika › Sağlık › ESKİŞEHİR - Türk bilim insanlarından 'diş hekimlerinin işini kolaylaştıracak' yazılım - Son Dakika
Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Hematoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Muzaffer Demir, hemofili hastalarının yaşam kalitesini iyileştirebilmek adına bakım ve tedavide çeşitli gelişmelerin olduğunu ancak hala birçok karşılanmamış ihtiyacın bulunduğunu bildirdi. Hemofili, dünyada yaklaşık 1 milyon 125 bin, Türkiye'de ise 6 binden fazla kişiyi etkiliyor. Prof. Dr. Demir, Dünya Hemofili Günü dolayısıyla hemofiliyle yaşamaya dair farkındalığı artırmak ve bu alandaki karşılanmamış ihtiyaçlara dikkati çekmek için değerlendirmelerde bulundu.
Balıkesir'in Edremit körfezi ilçelerinde üretilen zeytin sütü, organik yöntemlerle elde edilen özel bir yağdır. Zeytinler taş değirmende ezilerek hiçbir baskı işlemi görmeden damlama yöntemiyle yağ elde edilir. Zeytin sütü, yüksek miktarda E vitamini, A.D.K vitaminleri, polifenoller ve mikro besinler içerir. Kalp damar sağlığına, kötü kolesterolü düşürmeye ve yüksek tansiyonu düşürmeye yardımcıdır. Zeytin sütü, saflık ve temizlik anlamında kullanılan özel bir zeytinyağıdır ve doğal yollarla üretilip paketlenir.
Bulgaristan'da çeşitli hastanelerde görev yapan sağlık personelleri Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu'nu makamında ziyaret etti. Rektör Tabakoğlu, ziyarette Trakya Üniversitesi ve hastanesi hakkında bilgi verdi. Üniversitenin sağlık konusunda bölgenin en büyük güçlerinden birisi olduğunu ifade eden Tabakoğlu, Kırcaali Dr. Atanas Dafovski Hastanesi ile yapmış oldukları işbirliği dolayısıyla duyduğu memnuniyeti ifade etti ve her zaman ortak çalışmalara hazır olduklarını bildirdi.
Adana'nın merkez Yüreğir ilçesinde düzenlenen 'C Vitamini Şenliği'nde öğrencilere ve vatandaşlara portakal suyu ikram edildi. Yüreğir Kaymakamı Mehmet Aksu, etkinlikte yaptığı açıklamada, bağımlılıkla mücadele kapsamında bu etkinliği düzenlediklerini belirterek, halkı bağımlılıktan uzak tutmaya devam edeceklerini söyledi.
Kırklareli Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aslı Kurtar Mansıroğlu, kalp sağlığını korumak için tuz kullanımının azaltılması, sigara ve alkolün bırakılması ve düzenli fiziksel aktivitenin önemini vurguladı. Mansıroğlu, kalp hastalıklarının erken teşhisinin önemli olduğunu belirtirken, aşırı kilo, yetersiz fiziksel aktivite, tansiyon, diyabet, sigara ve alkol kullanımının kalp hastalığını tetiklediğini ifade etti. Ayrıca, günlük 5 gramdan fazla tuz tüketilmemesi gerektiğini ve düzenli fiziksel aktiviteye özen gösterilmesi gerektiğini söyledi.
İngiltere'de hükümet, yeni neslin sigaraya erişimini yasaklayacak bir tasarıyı parlamentoya sunuyor. 1 Ocak 2009'dan sonra doğanlara sigara satışının yasaklanması planlanıyor. Ancak yasa, iktidardaki Muhafazakar Parti içinde tartışmalara neden oluyor. Yasanın ana muhalefetteki İşçi Partisi ve Liberal Demokrat Parti vekillerinin oylarıyla geçmesi bekleniyor. Yasa, sigara içmeyi değil, sigara ürünlerinin satışını yasaklamayı içeriyor. Bu adımla binlerce hayatın kurtarılması ve sağlık sisteminin üzerindeki baskının azalması hedefleniyor.
İngiltere'de hükümet, yeni neslin sigaraya erişimini yasaklayacak bir tasarıyı parlamentoya sunuyor. 1 Ocak 2009'dan sonra doğanlara sigara satışının yasaklanması planlanıyor. Ancak yasa, iktidardaki Muhafazakar Parti içinde tartışmalara neden oluyor. Yasanın ana muhalefetteki İşçi Partisi ve Liberal Demokrat Parti vekillerinin oylarıyla geçmesi bekleniyor. Yasa, sigara ürünlerinin satışını yasaklamayı içeriyor ve elektronik sigaraları da daha az cazip hale getirmeyi amaçlıyor. Yapılan araştırmalar, 18 yaşın altındaki çocukların elektronik sigara deneme oranının yasak olmasına rağmen yüksek olduğunu gösteriyor. Yasağın bu sene sonuna doğru yasalaşması bekleniyor.
Türk-Japon ortaklığında açılan Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi bahçesine dikilen Japonya'nın ulusal simgelerinden biri olan sakuralar çiçek açtı. Hastane bahçesini süsleyen çam ve sakuralar havadan görüntülendi. Türk-Japon dostluğunu simgeleyen hastane, Kamu Özel İş Birliği modeliyle inşa edilmiş olup, yüksek yatak kapasitesi ve sismik izolatörleriyle dikkat çekmektedir. Baharın gelmesiyle birlikte hastane bahçesindeki sakuralar pembe renkleriyle göz kamaştırmaktadır.
Konya'nın Beyşehir ilçesinde bir kişi, çıktığı barakanın üzerindeki çinko sacın kırılması sonucu yaklaşık 2 metreden düşerek yaralandı. İhbar üzerine olay yerine sağlık ekipleri sevk edildi ve yaralı kişi ambulansla hastaneye kaldırılarak tedavi altına alındı.
Tekirdağ Çorlu'da direksiyon başında rahatsızlanan sürücü, trafik kazası geçirdi. Hastaneye kaldırılan kadının sağlık durumunun ciddiyetini koruduğu öğrenildi. Kaza, Alipaşa Mahallesi İsmetpaşa Bulvarı üzerinde meydana geldi. Ali Kayan kavşağı istikametinden Çetin Emeç Bulvarı istikametine seyreden Fatme Yıldız (60) idaresindeki TX 1357 TM plakalı (Bulgaristan) otomobil, sürücüsünün rahatsızlanarak direksiyon hakimiyetini kaybetmesi sonucu park halindeki bir otomobile çarptı. İhbar üzerine olay yerine gelen sağlık ekipleri sürücü Fatme Yıldız'a ilk müdahaleyi yaptı. Ambulansla Çorlu Devlet Hastanesi'ne kaldırılarak yoğun bakıma alınan kadının hayati tehlikesinin devam ettiği öğrenildi. Kazayla ilgili polis tarafından inceleme başlatıldı.
Sizin düşünceleriniz neler ?