"Antibiyotik Direnci Çocuğunuzu da Etkiler"

Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı, Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Mustafa Kasım Karahocagil, "Antibiyotik kullandığınız zaman gelişen direnç, çocuklarınızı, hatta torunlarınızı da etkileyecektir" dedi.

Antibiyotiklerin zararları ile ilgili basın mensuplarına bilgi veren YYÜ Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Mustafa Kasım Karahocagil, "Maalesef antibiyotikler o kadar çok kullanılıyor ki, o kadar suistimal edildi ki bunlara karşı ciddi oranda direnç gelişti. Gelişen direnç nedeniyle artık bazı enfeksiyonlar için antibiyotik kullanamaz durumdayız. Önceden çok basit antibiyotiklerle tedavi edebildiğimiz enfeksiyonları, artık bu antibiyotiklerle tedavi edemiyoruz. Bu da tabii ki çok ciddi bir halk sağlığı problemine yol açıyor çünkü tedavi edilemeyen bu enfeksiyonların yayılma riski var. Toplumda ciddi enfeksiyon salgınına yol açma riski var. Hem de halk açısından yapmamız gerekenler var. Doktorumuz antibiyotikleri daha akılcı kullanmak zorunda. Akılcı antibiyotik kullanımı, direnci azaltan en önemli husus. Hakikaten tedavisi gereken bir enfeksiyon varsa bu enfeksiyon için antibiyotiği kullanmalı ve mümkün olan en kısa sürede antibiyotiği kesmeli. Halkımızın özellikle bir hekime danışmadan eczanelerden antibiyotikleri kendi başlarına alıp kullanmamaları, bu ilaçları uzun süre gereksiz yere kullanmaları gerekiyor. Bunlara dikkat ederek antibiyotik kullanımını düzeltebilirsek direnç gelişimini azaltabiliriz. Önleyemeyiz belki ama en azından azaltabilir ve zaman kazanabiliriz çünkü mikroorganizmalar direnç geliştiriyor. O halde doğru yöntem, uygun sürede uygun dozda antibiyotik kullanmaktır" dedi.

"GELİŞEN DİRENÇ, SİZİN ÇOCUKLARINIZI, TORUNLARINIZI DA ETKİLEYECEK"

Şu an ellerindeki bütün antibiyotiklere karşı dirençli mikroorganizmaların var olduğunu ifade eden Karahocagil, "Eğer siz antibiyotiği yanlış kullanırsanız bunların sayısı artacak. Bir de çok önemli bir özelliği var enfeksiyonun. Kullandığınız bir ilaç sadece normalde antibiyotik değilse o hasta ile ilgili yan etki yapar. Halbuki antibiyotik kullandığınız zaman gelişen direnç sizin çocuklarınızı, hatta torunlarınızı da etkileyecek. Sizin çocuklarınız, torunlarınız bu dirençli mikroplarla mücadele etmek zorunda kalacak. Antibiyotiği geliştirmeyi hiçbir firma istemediği için direnç geliştirdiğinden dolayı, yeni antibiyotikler üretilemediği için elimizdeki antibiyotikler şu anki direnç kazanan mikro metabolizmalara etkisiz hale gelecek. Bu en fazla sizler bu gün etkilenmiyorsunuz ama çocuklarınız ve torunlarınız daha fazla etkilenecek. O halde doğru antibiyotik kullanmak, gerekirse kullanmamak. Antibiyotik direncini azaltmaya çalışmak sadece doktorların değil bütün halkımızın da sorumluluğu dur. Kendi canınızı, kendi çocuğunuzu ve torununuzu ilgilendirecek bir sorundur" dedi.

"NEZLE VE GRİPTE ANTİBİYOTİK DIŞI İLAÇLARDAN YARDIM ALABİLİRİZ"

Antibiyotiklerin etkili olduğu mikroorganizmaların bakteriler olduğunu ifade eden Karahocagil, "Halbuki enfeksiyonlarda özellikle grip, nezle ve üst solunum enfeksiyonları en çok toplumda görünen enfeksiyonlardır. Çoğu viraldir. O yüzden doktorlar aslında bu viral enfeksiyonlardaki antibiyotikleri yazmıyorlar, yazmamaya gayret ediyorlar ama bazen işte hastanın baskısı, hastanın ebeveyninin baskısı ve hastanın annesinin baskısı, bazen de doktorların kendilerini güvende hissedip bu hasta tedavisiz kalmasın diye yoğun enfeksiyonlara antibiyotik yazdıklarını görüyoruz. Antibiyotikler halbuki sadece bakteriyel enfeksiyonlar için yazılır. Bunlar da aslında çok fazla değildir. Bademcik enfeksiyonu varsa, sinüziti varsa ve ya kulak iltihabı varsa biz buna yazmak durumundayız. Diğer pek çok grip ve nezle gibi enfeksiyonlarda antibiyotik kullanmak gerekmiyor. Antibiyotik dışında bakterilere etkili olan çok fazla ilacımız yok zaten. Antibiyotik kullanmak zorunda doktorlar. Ama yerinde, doğru sürede, doğru dozda. Hatta Amerika Birleşik Devletlerinde (ABD) yapılan bir çalışmada, bir yılda 2 milyon insanın direnç enfeksiyonlarına enfekte olduğu, 23 bin insanın da sadece bu direnç enfeksiyonunda ve antibiyotik direnci mikro organizmayla öldüğünü ortaya koydular. Bu istatistikler bizim de ülkemizde yapılmaya çalışılıyor ama bizde önemli bir problemin olduğunu düşünüyorum. Özellikle grip ve nezle gibi enfeksiyon olduğunda antibiyotik haricinde başka ilaçlardan yardım alabiliriz. İşte ateş düşürücüler, burun akıntısı giderici ilaçlar ve ağrı kesici ilaçlardan yardım alabiliriz ama antibiyotikleri kullandığımız alanlarda bunu doğru bir şekilde kullanmamız lazım" dedi.

"HEKİME DANIŞMADAN KULLANMAYIN"

Antibiyotiklerin insan üzerindeki etkilerinin çok değişken olacağını ifade eden Karahocagil, "İnsandan insana değişebilir. İshalden tutun da böbrek yetmezliğine kadar yan etkileri olabilir. Aslında antibiyotikler çok masum ilaçlar değildir. Özellikle ishal çok önemli bir yan etkisi olarak karşımıza çıkıyor çünkü vücuttaki mikro organizmanın dengesini bozuyorlar. Bu açıdan bakıldığı zaman antibiyotiklerin reçetesiz, hekime danışmadan tüketilmesi doğru değildir. Çok ciddi yan etkileri olan antibiyotikler vardır. Böbrek yetmezliği yapan, karaciğerde enzim yüksekliği yapan antibiyotikler vardır. Bütün olarak sağlık ocaklarında aile hekimlerini yazdığı antibiyotikler biraz daha masum ilaçlar olsa bile sonuçta Penisilin dediğimiz en basit antibiyotiğin bile alerji riski vardır. Ölüme yol açabilecek alerjik reaksiyonlara neden olabilirler. O açıdan hiçbir antibiyotik hekim reçetesi olmadan kullanılmamalıdır. Bir başka boyutu da dirençtir. İnsan üzerinde kullanıldığı zaman, insan üzerindeki dirençli mikroorganizmaların çoğalmasına neden oluyor. Antibiyotik, dirençsiz mikroorganizmaları öldürüyor. Dirençli mikroorganizmalar daha çok baskılı hale geliyor. Bundan sonra ortaya çıkan enfeksiyonlarda dirençli mikroorganizmalarla ortaya çıkıyor. Bu jenerasyonları, yani yeni dönem çocukları ve torunlarımızı bile etkileyecek şekilde dirençli mikroorganizmalar yayılıyor ve enfeksiyon nedeni onlar oluyor. Bu açıdan bakıldığı zaman antibiyotikler sadece direnç için değil, aynı zamanda insanlarda görünen alerji, böbrek yetmezliği ve karaciğer yetmezliği gibi ciddi yan etkileri ile hekime danışılmadan kullanılmamalıdır" dedi.

Aslında 18 Kasım'ın 'Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü' olarak kutlandığını ifade eden Karahocagil, "Sağlık Bakanlığı da buna ciddi manada büyük destek veriyor. Biz de iki gün öncesinde Van'da bunun bir benzerini yaparak antibiyotik farkındalığını hem meslektaşlarımıza hem de halkımıza iletmek ve onları bu konuda haberdar etmek istedik. Özellikle meslektaşlarımıza antibiyotik kullanımının nasıl akılcı yapılacağını, nasıl doğru bir antibiyotik uygulaması yapılacağı konusundaki bilgilerini tazeleme fırsatını vermek istedik. Bu seminere Türkiye'deki değişik üniversitelerden 25'e yakın en yetkin enfeksiyon hocalarımız katılıp bilgilerini aktaracaklar" diyerek sözlerini tamamladı. - VAN