İran'ın Doğalgaz Açıklaması Kafa Karıştırdı

İran Milli Gaz Şirketi yetkilisi Abdulhüseyin Semeri’nin, İran’dan Türkiye’ye günlük 36 milyon metreküp olan gaz ihracatının önce 53 milyon metreküp, daha sonra 60 milyon metreküpe çıkacağını açıklaması, doğalgaz sektöründe kafa karıştırdı.

Türkiye, en pahalı doğalgazı en büyük ikinci doğalgaz tedarikçisi konumundaki İran’dan alıyor. Resmi olmayan rakamlara göre, yılda 10 milyar metreküp (bcm) gaz ithal ettiğimiz İran’a her bin metreküp için yaklaşık 494 dolar ödüyoruz. Rus gazı için ise ortalama 420 dolar ödüyoruz ve Rusya’nın 2015’te bunun üzerine ekstra indirim yapması bekleniyor.

Enerji Bakanlığı yetkilileri ise İran fiyatta indirime gitmediği sürece, gaz miktarını artırmayı düşünmediklerini söylüyor. Türkiye en pahalı gazı İran’dan tedarik ediyor.

TÜRKİYE TAHKİME GİTMİŞTİ

Türkiye’nin İran’la doğalgaz fiyatı konusundaki tahkim davası devam ediyor. Bu koşullar altında İran’dan daha fazla gaz almanın mantıklı olmadığını söyleyen bir enerji uzmanı, “Bunun sadece İran Milli Gaz Şirketi’nin kamuoyuna mesaj vermeye yönelik yaptığı açıklama olduğunu düşünüyorum. İran gazının Türkiye’ye ilave olarak bu fiyatlarla girmesi çok zor” yorumunu yapıyor.

ÖNCE FİYAT DÜŞMELİ

Doğalgaz sektöründeki ortak görüş: İran’dan daha fazla gaz alınacaksa, önce fiyat düşmeli. Enerji Bakanlığı kaynakları, İran’ın bugüne kadar yapılan müzakerelerde “Daha fazla gaz alın, fiyatta indirim yapalım” gibi şart öne sürdüğünü belirterek, “Devam eden tahkim sürecinde İran bu tür açıklamalar yaparak, etki etme derdinde” yorumunu yapıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız da dün şöyle konuştu: “Fiyat indirimi ile alakalı somut elimize gelen bir teklif bulunmuyor ve tahkim süreci de devam ediyor. Yıl sonuna doğru netleşir. Bugün itibariyle İran gazında artan önemli bir miktar yok. Biz bu miktarın kasımdan başlayan kış aylarında daha fazla olmasını istiyoruz.”

MİKTAR ARTMIYOR

Bakanlıktan üst düzey bir yetkili ise İran’la mevcut anlaşmada teknik olarak kapasite artışı yapılabileceğini söyleyerek, “Miktarı artırmıyoruz” dedi. Enerji uzmanları, Türkiye’nin doğalgazda miktar artırımını pahalı İran gazı yerine esnek fiyatlı Rus veya tamamen yeni kaynaklardan yapmasından yana. Bir enerji uzmanı şöyle konuşuyor: “Rusya yüzde 15 indirim yapacak olsa, gaz fiyatı 360 dolarlara iniyor. Azeri gazı da ortalama 326 dolar. Türkiye’ye yeni gaz girecekse yeni kaynaklardan olmalı.”

İRAN BİZE TÜRKMEN GAZI VERİYOR

Bir enerji sektörü temsilcisi, İran’ın Türkmenistan’la yaptığı anlaşma kapsamında, buradan aldığı 10 milyar metreküp gazı 20 bcm’e çıkardığını hatırlatarak, “İran’la ilgili en temel iki sorun: 1) Gazın kompozisyonu bozuk, 2) Pahalı. Ayrıca her kış kesintiye gidiyor ve günlük 25 milyon metreküp yerine 5-6 milyon metreküp gönderiyor. Garantiler sağlanmadan, İran’dan daha fazla gaz almayız diye düşünüyorum” diyor.

ESKİSİ GİBİ TALEP YOK

Türkiye’nin doğalgaz tüketim miktarının, bu yıl belki kuraklığa bağlı olarak elektrikteki kullanım nedeni ile artacağını vurgulayan bir doğalgaz sektörü temsilcisi, “Gaz tüketimi belli bir noktaya ulaştı. Gazla gaz arasında rekabetin oluştuğu, ucuz gazın pahalı gazı attığı bir noktaya geliniyor. Tüketim artış hızı yüzde 15’lerden, 2-3’lere düştü” diyor.