Ev Eksenli Çalışan Kadınların Sosyal Haklarının Geliştirilmesi" Projesi

Ev Eksenli Çalışan Kadınlar ve Sosyal Haklar Derneği'nce (EVÇAD) ev eksenli çalışan kadınların sosyal haklarının artırılması amacıyla hazırlanan, "Ev Eksenli Çalışan Kadınların Sosyal Haklarının Geliştirilmesi" projesi Avrupa Birliği'nce (AB) onaylandı.

EVÇAD Yönetim Kurulu Başkanı Aycan Cankurt Güven, AA muhabirine, Dünya Çalışma Örgütü'nün (ILO) 1996 yılında kabul ettiği Evde Çalışma Sözleşmesi'nin ev eksenli çalışan işçilerin haklarını düzenleyip koruduğunu belirtti.

Dernek olarak amaçlarının ev eksenli çalışan kadınların sosyal güvence kapsamına alınarak ILO'nun Evde Çalışma Sözleşmesi'nin 177. maddesine Türkiye'nin taraf olmasını sağlamak olduğunu ifade eden Güven, ILO'ya göre sözleşme kapsamında evde çalışanların işçi olarak kabul edildiğini, işçilerin asgari standart haklarına sahip olmalarının öngörüldüğünü söyledi.

"Yasal düzenleme bulunmamaktadır"

Güven, sözleşmeye göre, ev eksenli çalışanların diğer çalışanlarla eşit ücretten, sosyal güvenlikten, iş sağlığı ve güvenliğinden yararlanması, çalışanların ve çalıştırılanların kayıt altına alınması, iş denetiminin yapılabilmesi için gereken önlemlerin alınması, ücretli izinlerden, resmi tatil haklarından, ücretli hastalık izninden yararlanabilmesinin sağlanması gerektiğini dile getirdi.

AB üyeleri dahil bazı ülkelerde, ev eksenli çalışanlar için özel yasalar düzenlendiğine işaret eden Güven, "Ülkemizde ev eksenli çalışan kadınlarla ilgili ciddi bir yasal düzenleme bulunmamaktadır" dedi.

Güven, şöyle konuştu:

"Torba Yasa'da, 'Esnek çalışma' adı altında bir düzenleme yapılmış ancak bu düzenleme de, bağımlı, yani evde çalıştığını ispatlayanları kapsamaktadır. Bu kapsamda, çalışan 30 değil, 18 gün üzerinden prim yatırarak emekli olma hakkını elde etmektedir. Bu yetersiz olduğundan sembolik rakamlarla evde çalışan ve 3 istihdam ilişkisi ile ilişkilendirdiğimiz çalışma biçimlerini kapsaması için mücadele ediyoruz."

Güven, Türkiye'nin Uluslararası Çalışma Örgütü'ne üye olduğunu ancak ILO'nun Evde Çalışma Sözleşmesi'ne taraf olmadığını kaydetti.

AB'den projeye destek

"Ev eksenli çalışan kadınlar kayıt dışı çalışmaktadır" diyen Güven, bazı kadınların bağımlı bazılarının ise bağımsız çalıştığını anlattı.

Güven, ülkenin batısında bağımlı ev eksenli çalışma şeklinin yoğun olarak görüldüğüne işaret ederek, Güneydoğu Anadolu Bölgesi gibi bölgesel kalkınma açısından daha geri bölgelerde ise kadınların evlerde ürettikleri ürünleri satışa sunarak gelir elde ettiğini, her iki yöntemde de kadınların kayıt dışı ve daha düşük ücretlerde çalıştığını ifade etti.

Dernekleri bünyesinde yürütülen çalışmaların geliştirilmesi amacıyla AB destekli Sivil Toplum Örgütleri Arasında Diyaloğun Geliştirilmesi - II Programı kapsamında hazırladıkları, "Ev Eksenli Çalışan Kadınların Sosyal Haklarının Geliştirilmesi Projesi"nin AB tarafından onaylandığını belirten Güven, proje ortağı Makedonya, Bulgaristan ve Romanya ile bu kapsamda temaslarda bulunacaklarını dile getirdi.

"Yüzde 90'ı AB tarafından karşılanan 42 milyon 703 bin avro bütçeli proje ile evde çalışan kadınların sosyal haklarının artırılmasını amaçlıyoruz" ifadelerini kullanan Güven, genel hedeflerinin ev eksenli çalışan kadınların emeğini görünür kılmak olduğunu vurguladı.

Güven, proje kapsamında bu konuda yasal mevzuatın oluşturulması ve uluslararası sözleşmelerin uygulanması için çalışma yürüteceklerine dikkati çekerek, 9 ay sürecek çalışmalar sonunda hazırlanacak raporu başta Başbakanlık ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı olmak üzere ilgili tüm bakanlıklara sunacaklarını sözlerine ekledi. - Diyarbakır