"Kadın Sanatçıların Türkiye'de Sanat Ekosistemine Bakışı Araştırması" raporu yayınlandı

İyilik İçin Sanat Derneğinin İsveç İstanbul Başkonsolosluğundan hibe desteği alarak geliştirdiği "Genç Kadın Sanatçıların Yerel Kültür Politikalarının Gelişimine Katılımının Teşvik Edilmesi" projesi kapsamında "Kadın Sanatçıların Türkiye'de Sanat Ekosistemine Bakışı Araştırması" raporu yayınlandı.

Dernekten yapılan açıklamaya göre, genç sanatçıların üretimini destekleme amacıyla hareket eden İyilik İçin Sanat Derneğinin "Sanat Elçileri" adını verdiği projesi kapsamında İstanbul Ekonomi Araştırma tarafından gerçekleştirilen araştırmanın sonuçları, Türkiye Raporu Direktörü Can Selçuki'nin anlatımıyla, Atölye Cer'de düzenlenen panel ile sanatseverlere aktarıldı.

"Genç Kadın Sanatçıların Yerel Kültür Politikalarının Gelişimine Katılımının Teşvik Edilmesi" projesi için Erzurum, Van, Mardin, Diyarbakır, Mersin, Nevşehir, Sivas olmak üzere 7 ilden kadın sanatçıların kültür politikalarına ilişkin bilgi düzeyi ve görüşlerini ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilen dijital anketler, 280 kadın sanatçının katılımıyla gerçekleştirildi.

Açıklamada görüşlerine yer verilen İyilik İçin Sanat Derneği Başkanı Selin Bozkurt, kadınların sanat dünyasındaki yerinin ve öneminin çok büyük olduğunu belirterek, "Dolayısıyla kadın sanatçıları ön plana çıkaracak şekilde geliştirdiğimiz 'Genç Kadın Sanatçıların Yerel Kültür Politikalarının Gelişimine Katılımının Teşvik Edilmesi' projesi ile genç kadın sanatçıların yerel kültür politikalarının oluşturulmasına katılımlarının teşvik edilmesi, bu konuda düzenlenecek araştırma ve eğitimler ile altyapılarının güçlendirilmesini amaçladık. Kısa sürede hayata geçirdiğimiz bu proje ile imkanı kısıtlı birçok genç kadın sanatçıyı kapsama alanımıza alarak, gelişimlerine nasıl daha fazla katkı sunabiliriz diye düşünmeye başladık." ifadelerini kullandı.

Bozkurt, Erzurum, Van, Mardin, Diyarbakır, Mersin, Nevşehir ve Sivas gibi illerde kadın sanatçıların, sanat ekosistemine bakışını öğrenmek üzere İstanbul Ekonomi Araştırma'nın destekleriyle raporu hazırladıklarını aktararak, şunları kaydetti:

"Bu araştırma, yerinde bir projeye imza attığımızı bize bir kere daha gösterdi. Araştırmaya katılan sanatçıların yaşadıkları şehirde yerel kültür politikaları hakkında çalışan sivil toplum inisiyatifleri hakkında bilgilerinin sınırlı olduğunu ve sanat platformlarına demokratik katılım hakları ile ilgili çok fazla bilgi sahibi olmadıklarını gördük. Bu araştırma neticesinde çıkan sonuçlara göre bir değerlendirme yapacağız ve genç kadın sanatçıların güçlendirilmesi konularında daha fazla neler yapabileceğimizi gündemimize alacağız. Projemizi daha da geliştirmek için adımlar atacağız. Bu vesile ile böylesine etkili bir projede bize destek olan ve her daim yanımızda olduklarını hissettiren İsveç İstanbul Başkonsolosluğu'na katkılarından dolayı bir kez daha teşekkür ederiz."

Araştırma sonuçları

Araştırmaya göre, katılımcıların çoğunluğu ya hiç yabancı dil bilmiyor ya da başlangıç seviyesinde yabancı dil biliyor.

Genel itibarıyla ilgilendikleri sanat dalında eğitim gördüklerini söyleyen katılımcıların çoğunluğu sanat çalışmalarını plastik ve geleneksel sanatlarda yürütüyor.

Katılımcıların yüzde 70'inin ailesinde sanatçı bulunmasa da ailelerin sanata yaklaşımları genel anlamda olumlu olarak öne çıkıyor.

Araştırmaya katılan kadın sanatçıların yüzde 54'ü plastik sanatlar alanında çalıştığını söylerken, yüzde 19'u ise geleneksel sanatları tercih ediyor.

Müzik alanında çalışmalarını yürütenlerin oranı yüzde 5 iken tiyatro ve yazarlık cevabını verenlerin oranının yüzde 4, sinema alanını tercih edenlerin yüzde 2, performans sanatlarını belirtenlerin ise yüzde 1 olduğu belirlendi.

Katılımcıların yüzde 53'ü sanat ile ilk olarak ilköğretim yıllarında tanıştığını söylerken, yüzde 24'ü bu soruya "lise yılları" yanıtını verdi. "Üniversite yılları" diyenlerin oranı yüzde 7 ve sanat ile ilk kez ilkokul öncesinde küçük yaşlarda ilgilendiğini belirtenlerin oranı yüzde 15 oldu.

Ankete katılım sağlayanların önemli çoğunluğu aylık gelirinin asgari ücretin altında olduğunu belirtirken, ayda 10 bin lira üzerinde kazanç sağlayanlar yüzde 3 seviyesinde çıktı.

Katılımcıların yüzde 23'ü tüm geçimini icra ettiği sanattan sağladığını, neredeyse yarısı ise ailelerinin geçimini karşıladığını ifade etti. Sanat ile ilgilenmesine rağmen geçimini farklı bir işle sağlayanların oranı ise yüzde 23 olarak tespit edildi.

Geçimlerini, icra ettikleri sanat dışında farklı bir meslek yaparak sağladığını beyan eden katılımcılara meslekleri sorulduğunda, yüzde 53 oranındaki çoğunluk eğitmenlik, öğretmenlik yaptığını söyledi. Yüzde 6 oranında katılımcı ise geçimini editörlük veya çevirmenlik yaparak sağladığını belirtti.

Ankete katılım sağlayanların yüzde 65'inin sanatçı kişiliğiyle üye olduğu herhangi bir sivil toplum kuruluşu olmadı belirlendi. Katılımcıların yüzde 35'i ise üye olduğu bir sivil toplum kuruluşu olduğunu belirtti. Kamu kurum ve kuruluşlarının kültür alanında sunduğu imkanlar hakkında bilgi sahibi olma oranı yüksekken, katılımcıların yarısından fazlası bu imkanlardan faydalanmadığını ifade etti.

Katılımcıların yüzde 55'i ulusal çapta bir sanat etkinliğinde, bienalde, sanat festivalinde eserinin, performansının yer almadığını, yüzde 45'i ise böyle bir etkinlikte yer aldığını belirtti.

Kamu kurum ve kuruluşlarının en büyük iki eksiğinin atölye yokluğu ve malzeme yetersizliği olduğunu belirten katılımcıların kendilerini en yetersiz gördüğü iki alan ise animasyon oluşturmak ve üç boyutlu üretim yapmak oldu.