Pentagon: Türkiye Rusya'dan S-400 Alırsa, F-35 Projesinden Çıkarılma Riskiyle Yüz Yüze Kalır

Amerikan Savunma Bakanlığı (Pentagon), ABD'nin 2019 yılı savunma harcamalarına dair yasa uyarınca, Türkiye ile ilişkilere dair sunması gereken raporu Kongre'ye iletti.

Bloomberg haber ajansı, raporun gizliliği kaldırılan iki sayfasının özetine ulaştığını bildirdi.

Ajansın haberine göre özette Pentagon, Türkiye'nin Rusya'dan tedarik etmeyi planladığı S-400 hava savunma sistemini alması halinde F-35 yeni nesil savaş uçağı projesinden çıkartılma riskiyle karşı karşıya kalacağını bildirdi.

Raporun özetinde, Türkiye'nin her ne kadar 2002 yılındaki geliştirme aşamasından bu yana 1 milyar doların üzerinde bir yatırım yaparak "programın önemli bir ortağı" olmasına karşın, "S-400 satın alma planlarını sürecine devam etmesi halinde ABD yönetiminin, sekiz ortaktan biri olarak (projeye) katkısının sürmesi konusunu yeniden değerlendireceği" ifade edildi.

Özette, Türk hükümetinin kamuoyu önünde defalarca, S-400 alımına ilişkin anlaşmanın tamamlandığını ve ilk teslimatın 2019 yılı içerisinde yapılmasının beklendiğini söylediğine de dikkat çekildi.

Türkiye, F-35 projesinin hem alıcısı hem de geliştirme ve üretim ortağı konumunda. 116 adet uçak sipariş verdi ve bunların toplam bedeli 25 milyar dolar.

'Türkiye kritik bir NATO müttefiki'

Ayrıca, F-35'in bazı parçaları Türkiye'de üreticiler tarafından tedarik ediliyor. Projenin tedarikçileri arasında ASELSAN, HAVELSAN, ROKETSAN, AYESAŞ, Alp Havacılık, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) gibi şirketler yer alıyor. Türkiye'deki tedarikçilerin katkı sağladığı parçalar arasında uçağın ana gövdesi ve iniş takımının bazı parçaları da bulunuyor.

Bunun Türkiye'deki tedarikçi şirketlere toplam katkısı 12 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Şu ana kadar ise proje ortaklarına sağladığı gelir ise 5 milyar doların üzerinde.

Hazırlanan raporda Türkiye, "kritik bir NATO müttefiki" olarak tanımlandı ve "NATO'nun güneydoğu kanadında eşsiz bir jeostratejik konuma" sahip olduğu vurgulandı. Ayrıca, Türkiye'nin 2024 yılına kadar gayrisafi yurtiçi hasılasının en az yüzde 2'sinin savunma harcamalarına ayrılmasına yönelik NATO taahhüdünü yerine getirmeye dönük "güvenilir bir planı" olduğunun da altı çizildi.

Raporun özetinde, "İkili ilişkilerde yaşanan gerilimlere rağmen Türkiye birçok alanda verimli bir askeri ortak olmayı sürdürüyor" denildi ve Türkiye'de 2 binden fazla ABD askeri ile "onlarca hava ve radar varlığının" bulunduğu ifade edildi.

Başka yaptırımlar da gündeme gelebilir

Raporun özetinde, Türkiye'nin uzun bir zamandır hava ve füze savunma sistemi arayışında olduğuna dikkat çekilerek, S-400 kararından vazgeçirmek için ABD'nin NATO sistemleriyle uyumlu alternatif bir paket önerdiği de vurgulandı.

Pentagon, "Türkiye'yi zararlı S-400 alımından vazgeçmeye teşvik edecek gerçek bir alternatifin sunulması büyük önem taşıyor" dedi.

Raporun özetinde, S-400'lerin teslimatının tamamlanması halinde Türkiye'nin F-35 programından çıkartılmasının yanı sıra Boeing'in geliştirdiği CH-47F Chinook helikopteri, Lockheed'in ürettiği F-16 savaş uçağı ve UH-60 Black Hawk helikopter gibi diğer başka askeri malzeme satın alımlarının da olumsuz etkilenebileceği belirtildi.

Türkiye ile Rusya, Eylül 2017'de iki sistem ve dört batarya satın alınması konusunda bir anlaşma imzaladı. Satın alınanların teslimatının 2019 yılında olması bekleniyor.

Anlaşmanın toplam bedeli 2,5 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Ancak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin dün yaptığı açıklamada, S-400'lerin ödemesinin dolar cinsinden yapılmadığını söyledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da S-400 satın alımıyla "milli parayla alışveriş yapma tezinin hayata geçmiş olacağını" ifade etti.

ABD ve NATO, S-400'ün kendi filolarında yer alan savaş uçaklarını vurma kapasitesine sahip olmasından ve NATO'nun kritik hava yeteneklerine ilişkin bilgilerin Rusya'nın eline geçmesi ihtimalinden dolayı endişeli ve bu alıma karşı çıkıyor.

ABD Kongresi'nin geçtiğimiz aylarda onayladığı 2019 yılına ait savunma harcamaları yasasında Pentagon'un Türkiye'nin bir NATO müttefiki olarak attığı adımların değerlendirilmesine ilişkin raporunu sunana karar F-35 teslimatlarının askıya alınmasını öngören bir madde yer alıyor.