Saharov Ödülü Uygur aktivist İlham Tohti'ye verildi

Avrupa Parlamentosu'nun insan hakları alanında verdiği Saharov Ödülü'ne Uygur ekonomist İlham Tohti layık görüldü.Avrupa Parlamentosu'nun insan hakları alanında verdiği Saharov Ödülü'nün bu yılki sahibi Uygur ekonomist ve aktivist İlham Tohti oldu. Tohti beş yıl önce Pekin Üniversitesi'nde ekonomi profesörü olarak görev yaptığı sırada "bölücülük" suçlamasıyla müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı. Çin'deki Müslüman Uygur azınlığın tanınmış temsilcilerinden olan Tohti yarın 50 yaşına giriyor.

Tohti Ocak 2014'te gözaltına alınıp tutuklanmadan önce de UighurOnline adlı bir internet sitesi kurarak, toplumsal konular üzerine Uygurca ve Çince haberler kaleme alıyordu.

50 bin euroluk maddi değeri olan Saharov Ödülü'nün takdim töreni Aralık ayında Strasbourg'da yapılacak. Tohti daha önce "Uygur halkına bir ses verdiği gerekçesiyle" Avrupa Konseyi'nin Vaclav Havel İnsan Hakları Ödülü'ne de layık görülmüştü.

"Uygurların çektiği acılar tanınmış oldu"

İlham Tohti'nin kızı Cevher İlham Deutsche Welle'ye yaptığı açıklamada "Ödül ile sadece babamın yaptıkları değil aynı zamanda Uygurların çektiği acılar da tanınmış oldu. Aynı zamanda Avrupa Birliği'nin sorunla ilgili konumunu yansıtıyor ve bu da ihtiyacımız olan şey" diye konuştu.

ABD'de ikamet eden Cevher İlham ayrıca "Her sabah uyandığımda Çin'deki aile yakınlarım için endişeleniyorum ve elbette korkuyorum. Babam Uygurlar için sesini yükseltmeye başladığında sonunun cezaevi olabileceğini biliyordu. Ancak mücadeleyi tercih etti ve başka insanların yararı için de sürdürdü" ifadelerinde bulundu.

Ödülün diğer adayları kimlerdi?

2019 Saharov Ödülü'nün bu yılki diğer adayları arasında öldürülen Brezilyalı siyasetçi ve insan hakları aktivisti Marielle Franco, Brezilyalı çevre aktivisti Claudelice Silva dos Santos, Amazon Ormanlarının yok edilmesine karşı mücadele eden Brezilyalı yerel Kayapo halkının lideri Raoni Metuktire bulunuyordu. Ayrıca Kenya'da kadınların sünnet edilmesinin aydınlatılması ve mağdurlara hızlı bir biçimde yardım ulaştırılması için çalışmalar yapan "The Restorers" adlı proje de adaylar arasındaydı.

Saharov Ödülü geçen yıl Rusya'da 20 yıl hapse mahkum edilen Ukraynalı yönetmen Oleg Sentsov'a verilmişti. Sentsov eylül ayı sonunda Moskova ile Kiev arasında varılan tutuklu takası anlaşması uyarınca serbest bırakılmıştı.

1988'den bu yana her yıl Avrupa Parlamentosu tarafından verilen Saharov Ödülü, insan hakları, azınlıkların korunması, devletler hukukuna saygı ve fikir özgürlüğü alanlarında hizmeti geçen kişi ve kuruluşlara veriliyor. Ödül, Sovyet fizikçi ve Nobel Barış Ödülü sahibi Andrey Saharov'un adını taşıyor.

dpa/ EC, JD

(c)