Ambargoyu Aşmak İçin "Takasla Ticaret" Projesi

TOLGA ALBAY - İran'a uygulanan ambargo nedeniyle para transferinin mümkün olmaması barter yönteminin önünü açtı. İzmir ile Tahran ticaret odaları karşılıklı barter ticaretini geliştirmek için mutabakata vardı. İki kentteki serbest bölgelerde kurulması öngörülen antrepolarda takasla ticaret yapılacak.

AA muhabirine açıklamalarda bulunan İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş, 2014 yılında bölgenin dış ticaret hacminin artırılması amacıyla Afrika ve Ortadoğu'yla ikili ilişkilerin geliştirilmesine ağırlık vereceklerini ifade etti.

Bölgede Türkiye'nin potansiyelini değerlendirmek zorunda olduğu İran pazarına yönelik çalışmalar yürüttüklerini dile getiren Demirtaş, ambargo nedeniyle para transferinin mümkün olmadığı İran ile bu kısıtlamaları aşabilecek seçenekleri değerlendireceklerini belirtti.

Demirtaş, İran ile Türkiye arasında barter yoluyla ticaretin hızla geliştiğine dikkati çekerek Tahran, Ticaret Odası ile yaptıkları görüşmede güvenilir bir barter ağı kurmak üzere mutabık kaldıklarını söyledi.

Demirtaş, şöyle konuştu:

"75 milyon nüfuslu İran, dünyanın en büyük 18'inci ekonomisi. Bu pazarı görmezden gelemeyiz. İran bugün ambargo nedeniyle sıkıntıda olan bir ülke, elimizden geldiğince ambargonun olumsuz etkilememesi için katkı ve destek vermeye devam ettik. Ambargo nedeniyle yaşanan sıkıntıyı aşmak için Tahran Ticaret Odası'yla karşılıklı barter şirketi kurma konusunda mutabık kaldık. Tahran'dan gelen heyetle projeyi tasarladık. Ürünlerimizin karşılıklı olarak daha çok alınıp satılır hale gelmesi için bir model geliştirdik. Tahran'daki serbest bölgede bir Ege Ürünleri Dış Ticaret Merkezi, İzmir'deki serbest bölgede de İran Ürünleri Dış Ticaret Merkezi oluşturulacak. Bu gümrüklü depolarda her iki ülkeden firmaların ihtiyaç duyduğu mallar olacak. İki odanın garantör olduğu bir barter firması sistemi yönlendirecek. Örneğin buradan bir şirket İran'da yapımı devam eden konut projesi için inşaat malzemesini, Tahran'daki gümrüklü depodan gönderecek. Bunun karşılığı olan bedel kadar İran menşeli petrokimya ürünü de barter şirketi tarafından Türkiye'de satılarak inşaat firmasına ödenecek. Ambargo kapsamına girmeyen ancak para transferi sorunu nedeniyle ticareti yapılamayan tüm ürünlerin alım satımı yapılacak."

Benzeri bir sistemin bavul ticareti nedeniyle geçmişte sorun yaşanan Rusya pazarı için de değerlendirildiğini kaydeden Demirtaş, sistemin odaların öncülüğünde ancak şirketler tarafından gerçekleştirileceğine işaret etti.

Son dönemde yolsuzluk iddiaları nedeniyle ortaya çıkan soruşturma ve tartışmaların İran ile ticareti etkilememesi gerektiğini ifade eden Demirtaş, proje kapsamında İran'a yapacakları son ziyareti ertelemek durumunda kaldıklarını anlattı.

Demirtaş, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bölgenin en büyük iki ekonomisi arasındaki ticaret potansiyelinin önüne geçecek adımlar atılmamalı. İran'a uygulanan ambargonun kaldırılması noktasında önemli gelişmeler var. Barter projesiyle iki ülke arasındaki serbest ticaret ortamına da ön hazırlık yapmış olacağız. İranlı şirketlerin de İzmir'e yoğun bir ilgisi var. Bölge olarak bu fırsatı kaçırmak istemiyoruz."

İzmir'in EXPO 2020 adaylığı  sırasında Afrika ülkeleriyle çok yakın ilişki içine girdiklerine de dikkati çeken Demirtaş, birçok Afrika ülkesinden davet aldıklarını, riski az olan ülkelere sektörel ziyaretler yaparak yatırım olanakları arayacaklarını sözlerine ekledi. - İzmir