Brıcs Dalgalara Karşı Set Kuruyor

İBRAHİM YILMAZ - Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'nın oluşturduğu BRICS ülkeleri, son dönemde görülen döviz kurundaki dalgalanmalara karşı etkin mücadele edebilmek ve ekonomik krizin etkilerini sınırlı hale getirebilmek için ortak döviz havuzu oluşturmayı hedefliyor.

"Dünyanın 5'ten büyük olduğunu gösteren" BRICS ülkeleri, son 5 yıla damgasını vuran ve her etabı farklı zorlukları barındıran ekonomik krize karşı ortak kalkınma bankasından döviz havuzuna kadar pek çok projeyi hayata geçirmeye çalışıyor.

Özellikle ABD Merkez Bankasının (Fed) uzun süredir uyguladığı tahvil alımı programını azaltabileceği açıklamalarıyla sermaye, gelişmekte olan ülkelerden çıkmaya başladı. Söz konusu ülkelerin yerel para birimleri ciddi değer kaybı yaşarken, merkez bankalarının  döviz piyasasındaki dalgalanmanın negatif etkilerine karşı müdahalesi de etkili olmayınca BRICS ülkeleri, soruna ortak döviz havuzu oluşturmakla çare bulmaya çalışıyor.

BRICS, "havuz başında" toplanıyor

BRICS ülkelerinin dövizdeki dalgalanmalara karşı ortaya attıkları en önemli proje "BRICS Ülkeleri Döviz Rezervi Havuzu" oldu. Söz konusu ülkeler arasında sermaye işleyişiyle oluşacak risk ve finansal alandaki dalgalanmalara karşı ortaklaşa set amacıyla oluşturulan bu havuz 5. BRICS liderler zirvesinde de tartışılmıştı.

Rusya'nın St. Petersburg şehrinde yarın başlayacak G20 zirvesi sırasında gayri resmi bir toplantı yaparak konuyu ele alacak olan BRICS ülkeleri, havuzun büyüklüğü, ülkelerin yapacağı katkı miktarı ve havuzun işleyişi gibi sorunları da sürekli müzakere ve araştırmalarla çözmeyi amaçlıyor.

Söz konusu ülkeler, Fed kararlarının etkilerini en aza indirgemek ve paralarının döviz karşısındaki değer kaybını önlemek amacıyla ciddi miktarda döviz satışı gerçekleştirmişlerdi.

Kalkınma Bankası ile "saflar sıklaşıyor"

BRICS ülkelerinin ekonomik alanda attıkları bir başka önemli adım ortak kalkınma bankası kurulması olmuştu. Yarınki gayri resmi toplantıda, ana sermayesinin 50 milyar dolar olması öngörülen kalkınma bankasının, kuruluşu, yapısı, merkezi ve yönetim kurulu konularının ele alınması bekleniyor.  Daha önce bankanın sermayesi konusunda Brezilya, her ülkenin 10 milyar dolar katkı sağlamasını önerirken, Çin sermayenin en az 100 milyar dolar olması yönünde teklifte bulunmuştu.

Banka, gelişmekte olan ülkelerde liman, yol, enerji santrali ve demiryolu gibi altyapı projelerini fonlayacak. Söz konusu bankanın faaliyete geçmesinde süreci uzatan en önemli anlaşmazlıkların ise bankanın yönetimi ve ne şekilde fonlanacağı olduğu belirtiliyor.

"Dünya 5'ten büyük mü?"

BRICS ülkeleri giderek büyüyen ekonomileri ile de dikkatleri üzerine çekiyor.Çin,  bu yıl itibariyle 9 trilyon doları aşkın gayri safi yurtiçi hasılasıyla dünyanın ikinci büyük ekonomisini oluşturuyor. Bu ülkenin ekonomisindeki gelişmeler ise tüm dünyayı etkisi altına alabiliyor.

Brezilya ise 2,5 trilyon dolar seviyesindeki ekonomik hacmiyle bu ülkeyi takip ediyor. Doğal kaynaklarından önemli oranda gelir elde eden Brezilya, özellikle son 10 yılda yaşadığı ekonomik gelişimle bölgesinin yıldızı haline geldi.

Rusya 2,2 trilyon dolar civarındaki ekonomisiyle BRICS içerisindeki 3., Güneydoğu Asya'nın en büyük ekonomileri arasında yer alan Hindistan ise 2 trilyon dolara yaklaşan ekonomisiyle 4. sırada kendine yer buluyor. Rusya'yı enerji kaynakları ön plana çıkarırken, Hindistan'ı Ar-Ge ve üretim üssü olması ayrıcalıklı kılıyor.

BRICS içerisinde en zayıf halkanın ise yaklaşık 400 milyar dolarlık ekonomik büyüklüğü ile Güney Afrika olduğu ifade ediliyor.

2013 yılı itibariyle BRICS ülkelerinin ekonomik göstergeleri şöyle:

ÜLKELER BREZİLYA RUSYA  HİNDİSTAN ÇİN

GÜNEY AFRİKA GSYH (Milyar dolar) 2,456.663 2,213.567 1,972.844 9,020.309 375.994 Nüfus (Milyon) 199.881 141.439 1,239.261 1,360.763 51.811 İşsizlik (Yüzde) 6,0 5,5 - 4,1 25,706 Kamu Borcu (Yüzde)  67,162 10,425 66,390 21,301 42,723 - Ankara