İran ve Mısır'ın Türkiye Ekonomisine Etkisi

ZEYNEP DUYAR - Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, " İran'a altın hariç mal ihracatı ilk 10 ayda yüzde 30 düştü. Ambargonun geçici olarak kalkmasıyla birlikte mal ihracatında toparlanma bekliyoruz" dedi.

TİM Başkanı Büyükekşi ve Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Nail Olpak, AA muhabirine, İran ile nükleer müzakerelerde anlaşmaya varılması ve Mısır'ın Türkiye ile olan diplomatik ilişkilerini bir seviye indirme kararına yönelik değerlendirmelerde bulundu.

Büyükekşi, İran ile Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya arasındaki, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerde anlaşmaya varıldığını ve nükleer programı dolayısıyla 2010 yılından bu yana İran'a uygulanan ambargo kapsamındaki yaptırımların 6 aylığına yumuşatılacağına dikkati çekti.

Bu yaptırımların ileriki dönemlerde İran'ın işbirliği yapma düzeyine bağlı olarak tamamen ortadan kaldırılabileceğini belirten Büyükekşi, bu durumun da Türkiye'nin ihracatına büyük fayda sağlayacağını söyledi.

Büyükekşi, İran'a altın hariç mal ihracatının ilk 10 ayda yüzde 30 düştüğünü belirterek, ambargonun geçici olarak kalkmasıyla birlikte mal ihracatında toparlanma beklediklerini bildirdi.

Mehmet Büyükekşi, 2013'ün ilk 10 ayında İran'a en fazla gerileme kaydeden sektörlerin çelik, otomotiv, makine, tekstil ve elektrik-elektronik sektörleri olduğu dile getirerek, ilk etapta bu sektörlerdeki ihracat kaybının önüne geçeceklerini, gelecek dönemlerde de değerli maden ve metaller üzerindeki kısıtlamaların kalkmasıyla birlikte ihracatın eski temposunu yakalayacağına inandıklarını ifade etti.

Tüm dünyada dış ticarette komşu ülkelerin payının yüksek olduğunu ancak Türkiye'nin ancak son dönemde komşu ülkelerle dış ticaretini arttırmaya ağırlık verdiğini anlatan Büyükekşi, "Türkiye'nin tüm doğu illeri, bu bölgedeki komşularımızla yaptığımız ihracattan büyük fayda sağlıyor. Dolayısıyla İran'a ambargoların geçici süre için kalkması, ihracatımıza olduğu kadar bu bölgedeki illerimizin ekonomileri için son derece sevindirici bir haberdir" dedi.

"Bu geçici olumsuzluğun temeli, iki ülkenin olaylara yaklaşımından kaynaklanıyor"

Türkiye ile Mısır arasındaki ekonomik ilişkileri değerlendiren MÜSİAD Genel Başkanı Nail Olpak ise Türkiye'nin, Mısır'da askeri darbe sonrasında yaşanan gelişmeleri, Mısır halkının meşru taleplerinin askeri yöntemlerle bastırılması olarak tanımladığını ve bu durumun kabul edilemez olduğunu beyan ettiğini hatırlattı.

"Bu duruş Mısırlı yetkililer tarafından Mısır'ın iç işlerine karışmak olarak nitelendirilmiştir. Türkiye ile Mısır arasındaki mevcut gerginliğin temellerini bakış açısındaki bu farklılık oluşturmaktadır" diyen Olpak, Mısır'ın diplomatik ilişkileri maslahatgüzar seviyesine indirmesinin, iki ülke ekonomik ilişkilerinde yapısal ve kalıcı bir probleme yol açmayacağını düşündüklerini söyledi.

Olpak, geçen dönemde yaşanan tüm olumsuzluklara karşın 2012 yılı ocak-eylül dönemi Mısır'a ihracatın 2,8 milyar dolar civarında iken, bu rakamın 2013 yılı aynı döneminde 2,5 milyar dolar seviyesinde kaldığına işaret ederek, "Kısa vadede ihracatımız bir miktar düşmüş gözükse de, Mısır'da yaşanan olayların ülkenin güvenlik ve istikrarına etkisi göz önüne alındığında, bu düşüşün makul kabul edilebilecek marjlar çerçevesinde kaldığı söylenebilir" dedi.

Türkiye ve Mısır arasında yaşanan bu geçici olumsuzluğun temelinin, iki ülkenin olaylara yaklaşımının oluşturduğunu belirten Olpak, şunları kaydetti:

"Bu durum Türkiye'nin bir ülkeye özel olarak izlediği dış politikasından değil tüm dünyanın genel kabul ettiği demokrasi, insan hakları ve benzeri değerlere dayanan yaklaşımından kaynaklanmaktadır. Ülkeler arasında siyasi krizler zaman zaman olabilir. Türkiye ile Mısır halkları arasındaki kadim dostlukla, iki ülke arasındaki bu krizin de, en kısa zamanda aşılarak hem siyasi hem de ekonomik ilişkilerin bugünkü seviyesinden çok daha ilerilere taşınabileceği inancı içindeyiz." - İstanbul