ABD'den İran'a, rehine krizinin 40'ıncı yıl dönümünde yaptırım

ABD Hazine Bakanlığı, Tahran Büyükelçiliğinin işgalinin 40'ıncı yıl dönümünde İran'ın ruhani lideri Ali Hamaney'in oğlu Mucteba Hamaney, Yargı Erki Başkanı İbrahim Reisi ve Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakiri dahil 9 üst düzey İranlı yetkiliye yaptırım uyguladı.

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, "Yabancı Varlıkları Kontrol Ofisi (OFAC), İran Genelkurmay Başkanı dahil, İran rejiminin radikal ajandasını yürüten İran'ın seçilmemiş lideri Ali Hamaney tarafından atanan veya onun adına çalışan 9 kişiyi yaptırım listesine aldı." ifadesine yer verildi.

"İran rehineleri krizinin 40'ıncı yılına denk gelen adım" başlığıyla yayımlanan açıklamada, bu yaptırımların Hamaney'in askeri ve dış politika danışmanlarına akan fonları dondurmak üzere uygulandığı belirtildi.

Açıklamada, OFAC'ın, eski İran Yargı Erki Başkanı Sadık Laricani'yi de daha önce yaptırım listesine aldığı hatırlatılarak, mart 2019'da bu göreve atanan Reisi'nin de ülkedeki sıradan suçlulara yönelik idamlardan dolayı yaptırım listesine alındığı kaydedildi.

Açıklamada, İran'da 18 yaşın altında 90 kişinin idam listesinde olduğu anımsatıldı.

Hameney'in oğlu Mucteba'nın da seçilmediği ve hükümet tarafından atanmadığı halde resmi olarak babasını temsil etmesi nedeniyle listeye aldığı vurgulanan açıklamada, Mucteba'nın ayrıca İran Devrim Muhafızları Kudüs Kuvvetleri ile yakın ilişkisinin de dikkate alındığı belirtildi.

Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakiri'nin de Hamaney tarafından atanması ve İran ordusunun faaliyetlerinden sorumlu yetkili olması nedeniyle listeye dahil edildiği kaydedilen açıklamada, İran Devrim Muhafızlarının da daha önce ABD tarafından yaptırım listesine alındığı ve terör örgütü olarak tanındığı hatırlatıldı.

Bunlar dışında, Hamaney'in başdanışmanı Ali Ekber Velayeti, Mucteba Hamaney'in kayınpederi ve Ali Hamaney'in danışmanı Gulam Ali Hadad Adil de yaptırım listesinde yer aldı.

Yaptırım listesinde ayrıca, Hamaney'in savunma sanayi danışmanı Tuğgeneral Hüseyin Deghan, İran'ın en kritik askeri üssü olan Hatem-ül-Enbiya Merkez Üssü Komutanlığına atanan İran Devrim Muhafızları komutanlarından Gulam Ali Raşid, Hamaney'in sağ kolu olarak bilinen Vahid Haganiyan ile Özel Kalem Müdürü Muhammed Golpayegani de bulunuyor.

Beyaz Saray'dan da açıklama yapılmıştı

Beyaz Saray Sözcülüğünce gün içinde yapılan açıklamada da İran yönetiminin bugün hala "başarısız olduğu dış politikada piyon olarak kullanmak için masum sivilleri hedef aldığı" vurgulanarak, "İran'a bu tutumunu ve diğer düşmanca davranışlarını değiştirene kadar felç edici yaptırımlar uygulamaya devam edeceğiz." ifadesi kullanılmıştı.

ABD ile İran'ı savaşın eşiğine getiren rehine krizi

Ayetullah Humeyni'nin "casusluk yuvası" ilan ettiği ABD'nin Tahran Büyükelçiliği, İran devriminden 9 ay sonra 4 Kasım 1979'da, kendilerine "İmam'ın Çizgisindeki Öğrenciler" adını veren ve sayıları binlerle ifade edilen silahlı gruplar tarafından işgal edilmişti.

10 Şubat 1979 devriminin ardından Humeyni'nin "birincisinden daha büyük bir devrim" olarak nitelendirdiği olaydan sonra İran ile ABD arasındaki tüm diplomatik köprüler atılmıştı.

Modern dünya diplomasi tarihinde en uzun diplomatik rehine krizi olarak kayıtlara geçen olayda, Büyükelçiliği işgal eden silahlı gruplar, gizlice kaçmayı başaranların ardından kalan 66 diplomattan hasta bir kadın ile 13 Afrika kökenli Amerikalıyı serbest bırakmış ve 52 kişiyi de 444 gün boyunca rehin tutmuştu.

ABD ile İran arasında uzun süren Cezayir müzakerelerinin ardından 20 Ocak 1981'de varılan anlaşmanın resmen imzalanmasıyla rehinelerin bırakılması kabul edilmiş ve 21 Ocak 1981'de esirlerin teslimi Almanya'daki bir Amerikan askeri havaalanında gerçekleştirilmişti.