Batı Karadeniz'in Efes'i" Gün Yüzüne Çıkarılıyor

ÖMER ÜRER - " Batı Karadeniz'in Efes'i" olarak bilinen Prusias ad Hypium Antik Kenti'nde devam eden kazı çalışmalarında görev alan arkeologlar, bölgenin toprak altındaki zenginliklerinin Efes'e eşdeğer olduğunu öngörüyor.

Konuralp Müzesi Müdürü ve Prusias ad Hypium Antik Kenti Kazı Heyeti Başkanı Celal Özdemir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu yılki kazıları ay sonunda tamamlayacaklarını söyledi.

Kazı bölgesinde bu yıl MS 307 yıllına ait olduğunu düşündükleri Roma dönemine ait bir villayı gün yüzüne çıkardıklarını belirten Özdemir, "Bu villanın 128 metrekarelik yer döşemesinin mozaik olduğunu tespit ettik. Çok fazla deforme olmamış. O dönemin sanatsal motiflerini taşıyan bir mozaik. Geometrik şekiller ve renkli taşlarla yapılmış bir taban döşemesi." dedi.

Kazı bölgesinde sadece mozaik alanın çıkarılmadığının altını çizen Özdemir, bu villaya ait hamam, oturma ve misafir ağırlama alanlarının da bulunduğunu dile getirdi.

Özdemir, hamamın o döneme ait bir mimariyle yapıldığını gördüklerini aktararak, "Bu bulguların hepsi Roma dönemini işaret ediyor. O dönemde yapılan villalar çok geniş bir alana yayılabiliyor. Kazılarımızı genişleterek devam ettiriyoruz. Bulunan hamamın duvarlarının da mozaik süslerle döşeli olduğunu tespit ettik." diye konuştu.

"Yapının yıkılmasını depreme bağlıyoruz"

Düzce'nin birinci derece deprem bölgesi olduğunu, bulunan yapının da o dönemde yaşanan bir depremde yıkıldığını ve yandığını tespit ettiklerini anlatan Özdemir, şunları kaydetti:

"Kazılarda yaklaşık 15 sikke ele geçti. Bulunan villada en son ele geçen bakır sikkelerin MS 566 yılına ait olduğunu gördük. Bundan yapının Bizans İmparatoru 1. Jüstinyen döneminde yıkıldığını anlıyoruz. Düzce ve bölgesi birinci derece deprem bölgesi ve yapının yıkılmasını da depreme bağlıyoruz. Yapının yıkılış şekli ve daha sonradan da yanması, depremde yıkılmış olduğunu gösteriyor. Buluntularımızın tamamına yakını yangın tabakasından ele geçiyor."

Özdemir, Konuralp bölgesinde bulunan Roma dönemine ait Prusias ad Hypium Antik Kenti'nin geniş bir alana sahip olduğunu belirterek, şu anda antik kente 4 kilometre uzaklıkta kazı yaptıklarını ve bunun da buranın o dönemde ne kadar büyük bir yer olduğunu gösterdiğine işaret etti.

O dönemde burada gelişmiş bir nüfus bulunduğunu tahmin ettiklerini vurgulayan Özdemir, "Geniş alana yayılmak zorunda kalmışlar. Bugünkü bulduğumuz yapı buranın Roma, Bizans ve Helenistik dönemde muhteşem bir antik kent olduğunun göstergesidir." ifadesini kullandı.

"Toprak altında Efes'ten daha ileri bir kent var"

Helenistik çağda söz konusu alanda muhteşem bir kent bulunduğunu vurgulayan Özdemir, şunları kaydetti:

"Daha önceki kazılarda bölgeden çıkan heykeller ve buluntular buranın büyük ve ihtişamlı bir kent olduğunun göstergesidir. Burada ne yazık ki kazılar geç başlamış. Batı Karadeniz bölgesinin ayakta kalmış antik kentlerinden bir tanesi. Tiyatrosu, Roma köprüsü ve su kemerleri ayakta olan bir alan. Bunların değerlendirilip ülkemize kazandırılması gerekli. Ayakta kalmış anlamında Efes iyi bir örnek fakat buranın 1-1,5 metre toprak altında, Efes'ten daha ileri bir kent var. Bu kentin çoğu tahrip olmamış. Üzerinde modern bir kent kurulu muhteşem bir yer altı kenti mevcut. Buranın bilimsel, arkeolojik kazıları belki 10, belki de 20 yıl sürecek fakat kazılar devam ettikçe Efes'e eşdeğer bir kent çıkacak. Burası, döneminde heykelcilik anlamında kendini geliştirmiş bir alan. Kentte heykel atölyeleri var. Kendi sanatçıları ve kendilerine has üslupları olan heykelciler var. Biz bunları gördük ve tespit ettik."