Çin'den Yabancı Büyükelçilerin "Eğitim Kampı" Eleştirisine Tepki

Çin, Batılı büyükelçilerin, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde "yeniden eğitim merkezi" adı altında kurulan tartışmalı kamplarla ilgili Çin Komünist Partisinin (ÇKP) bölge yetkilisine endişelerini bildiren mektup göndermesine tepki gösterdi.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying, başkent Pekin'de düzenlenen olağan basın toplantısında, Kanada öncülüğünde yabancı büyükelçilerin ÇKP Sincan Uygur Özerk Bölgesi Sekreteri Çın Çüenguo'ya mektup göndermelerini, bu büyükelçilerin Viyana Sözleşmesi'nin kendilerine tanıdığı yetkileri aştıkları şeklinde değerlendirdi.

Büyükelçilerin gönderildikleri ülkeler ile bulundukları ülke arasında ikili ilişkileri teşvik etmesi ve "söylentilere kulak vermemesi" gerektiğini söyleyen Sözcü Hua, büyükelçilerin ayrıca "bulundukları ülkeden herhangi yersiz talepte bulunamayacağını ve o ülkenin iç işlerine müdahale edemeyeceğini" belirtti.

Hua, "Onlar neye dayanarak böyle bir talepte bulunuyor ve birlikte Çin'e baskı yapıyor? Böyle bir yöntemin çok kaba olduğunu düşünüyorum." diyerek, bunun kabul edilemeyeceğini kaydetti.

Sincan bölgesinin açık bir bölge olduğunu savunan Hua, ilgili büyükelçilerin iyi niyetli olmaları durumunda bunun anlaşılacağını, art niyetli olmaları halinde ise bunun kesinlikle sorunlu bir durum kabul edileceğini dile getirdi.

Ayrıca Hua, söz konusu mektubu görmediğini bildirdi.

Yabancı basındaki haberlerde, aralarında İngiltere, Almanya, Kanada, Fransa ve Avustralya gibi Batılı 15 ülkenin büyükelçisinin ÇKP Sincan Bölge Sekreterine tartışmalı eğitim kampları konusunda endişelerini bildirdikleri bir mektup gönderdikleri yer almıştı. Uluslararası medyada mektubun içeriği ya da ne zaman gönderildiğine ilişkin bilgi verilmemişti.

Yasal hale getirilen tartışmalı eğitim kampları

Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yerel meclis olarak görev yapan Halk Kongresi, ekim ayında "Sincan Uygur Özerk Bölgesi Aşırıcılıkla Mücadele Düzenlemesi"ni, bölgede mesleki eğitim merkezlerinin kurulmasına izin verilebilecek şekilde revize etmişti.

Bu merkezlerin, Çince yazma ve konuşma üzerine eğitim sağlayacağı belirtilirken, bölgedeki idari mekanizmaların, eğitim ve dönüşüm sisteminin standartlaşması ve yasallaşmasını teşvik etmek için bu eğitim merkezlerini organize ve koordine etmekten sorumlu olacağı ifade edilmişti.

Ülkede tanımı tam olarak yapılmayan "aşırıcılıkla mücadele düzenlemesini" ihlal edenlerin, Terörle Mücadele Kanunu, Kamu Güvenliği İdareleri Ceza Hukuku ve Sincan'ın terörle mücadele düzenlemelerine göre cezalandırılacağı bildirilmişti.

Çin'e uluslararası alanda tepkiler

Birleşmiş Milletler (BM) Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Komitesi'nin (İHOP) Çin'de ayrımcılığa uğrayan topluluklarla ilgili İsviçre'nin Cenevre kentinde ağustosta düzenlediği toplantıya katılan insan hakları kuruluşları, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yerel yöneticilerin siyasi olarak sakıncalı tutumlar içinde olduğunu iddia ettiği bireyleri, siyasi eğitim merkezlerinde alıkoyduğunu açıklamıştı.

Örgüt temsilcileri, herhangi bir yargı kararına dayanmadan hürriyetinden alıkonulan kişi sayısının 3 milyonu bulduğunu iddia etmişti.?

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) ise Çin hükümetinin, ülkenin kuzeybatısındaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki Müslüman Uygurlara "sistematik insan hakları ihlallerinde bulunduğunu" duyurmuştu.

Çin'i hafta içinde ziyaret eden Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas da Çinli mevkidaşı Vang Yi'ye söz konusu kampların "kabul edilemez" olduğunu söylemişti.