"Çürük Konut Kalmayacak"

Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, bundan sonra Türkiye'de, hem afet ve acil durumla ilgili hazırlıkların hem de sonrasındaki çalışmaların çok farklı olacağını belirterek, "Hiçbir şey eskisi gibi olmayacak" dedi.

Atalay, Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından bir otelde düzenlenen Afet Bilinci Eğitimleri Çalıştayı'nın açılışındaki konuşmasında, bu çalıştayı çok önemsediğini ve AFAD'ın kurulmasından sonra yapılan en önemli çalışmalardan biri olarak gördüğünü ifade etti.

AFAD'ın, Türkiye'de afet ve acil durumla ilgili bütün çalışmaları koordine etmek amacıyla kurulduğunu anımsatan Atalay, daha önce birçok kurumda farklı birimler tarafından yürütülen çalışmaların AFAD'ın kurulmasının ardından toplandığını ve koordineli çalışmaların sağlandığını anlattı.

AFAD'ın kurulmasının ardından, Türkiye'nin bazı afetler yaşadığını hatırlatan Atalay, o afetlerin peşinde koşturmanın, onların yaralarını tamir etmenin ve vatandaşların ihtiyaçlarını karşılamanın öncelikli çalışmalar olduğunu söyledi.

Bu alandaki sorumluluk kendisine verildikten sonra daha kalıcı, sürekli, iyi ve etkili neler yapılabileceğini ele aldığını anlatan Atalay, rutin olanla birlikte esas ilkeler, standartlar ve eylem planlarının da iyi yürütülmesi gerektiğini kaydetti.

Atalay, AFAD'da yeni dönemde, hem günlük çalışmaları yürütürken, hem de daha etkili bir afet sistemi, afetle mücadele ve afete karşı direnci oluşturmak için çalışmalar gerçekleştirdiklerini aktardı.

Türkiye başta olmak üzere dünyanın ve insanlığın afetlere açık olduğunu dile getiren Atalay, "O zaman olabilecek afetlere en hazır olma, onları en etkili karşılama, zararını en aza indirme ve olduktan sonra da çalışmaları en etkili koordinasyonla ve en hızlı yapma. Biz tabii bunun peşindeyiz. Afete Hazır Türkiye sloganımız bunun ifadesi" diye konuştu.

Çok ciddi, çok büyük bir iradeyle bu konuların üzerinde durduklarını, hiçbir şeyin formalite olarak ele alınmadığını belirten Atalay, "Bundan sonra Türkiye afetle, acil durumla ilgili hem hazırlığında hem sonrası çalışmalarında çok farklı olacak. Hiçbir şey eskisi gibi olmayacak ve inşallah olmayacak. İnşallah afet olmasın. Ama biz çalışmalarımızı o derinlikte ve o etkinlikte yapıyoruz" ifadesini kullandı.

Van depremi sırasında yapılan çalışmalar hakkında da bilgi veren Atalay, kış ve soğuğun etkili olduğu dönemde, çadır kentler, konteyner kentler ve kalıcı konutların kurulma çalışmalarının da sürdürüldüğünü anlattı.

Atalay, şu anda 15 bin kalıcı konutu teslim ettiklerini ve o kış koşullarında 30 bin konteynerin deprem bölgesine taşındığına dikkati çekerek, Türkiye'nin bunları başardığını, ekonomik durum iyi olduğu için maddi sıkıntı çekmediklerini, her şeyi en etkili şekilde yerine getirdiklerini, bugün altyapı çalışmaları ve çeşitli planlarla yeni bir Van kurulduğunu söyledi.

Başbakan Yardımcısı Atalay, "Van depreminde, 15 bin 323 afet konutu 12 ayda yapıldı ve dağıtıldı. Şu anda oturuyorlar. Yine aynı süreçler içinde Elazığ depremi 2 bin 617 afet konutu 8 ayda, Bingöl depreminde 199 afet konutu 10 ayda, Rize'de heyelan ve selde 136 konut 12 ayda, Kütahya Simav'da 853 afet konutu sadece 6 ayda... Vatandaşlarımız oralara taşındılar" dedi.

-"Şu anda Türkiye'de yaklaşık 200 bin Suriyeli var"-

Suriye'de yaşanan olaylara da değinen Atalay, "Komşumuzda devletin, yönetimin, vatandaşlarıyla mücadelesi var. Orada bir iç sorun sürüyor. Devletin, vatandaşları üzerinde baskıları var. O baskılardan kaçanlar yurt dışına gidenler oluyor. Şu anda tahminen 2 milyon civarında Suriyeli yurt dışında" diye konuştu.

Suriye en uzun sınıra sahip ülkenin Türkiye olduğunu belirten Atalay, şu anda ülkede yaklaşık 200 bin Suriyeli bulunduğunu, bunların 146 bininin çadır kentler, konteyner kentler ve kamplarda yaşadığı bilgisini verdi. Atalay, bunların bütün ihtiyaçlarının karşılandığını, Türkiye'nin bu konularda çok organize olduğunu, sorunsuz şekilde çalışmaların sürdüğünü belirtti.

-"Çürük konut kalmayacak"-

Çalışmaları hakkında bilgiler veren Atalay, Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı'nın hazırlandığını ve gereğinin yapıldığını ifade etti.

Kentsel Dönüşüm Yasası'nın çıkartıldığını hatırlatan Atalay, bu yasanın özünün, bütün konut stokunun gözden geçirilmesi, depreme dayanıklı olmayanların yıkılması, yerine yenisinin yapılması ve vatandaşlara teslimi olduğunu vurguladı.

"Çürük konut kalmayacak" diyen Atalay, "Bu pahalı bir proje. Bunları hepimiz iyi bilelim. Sırf bunu yürütsün diye bir bakanlık kurduk. Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız. Şu anda yürüyor. Bu yasanın gereği şu anda yapılıyor" dedi.

Atalay, Afet Sigorta Yasası'nın da yenilendiğini anımsatarak, yasanın müeyyidesi olmadığı için etkili uygulanamadığını, yaptıkları yenileme çalışması sonucu bundan sonra deprem sigortası olmayan konutlara elektrik, su bağlantısı yapılmadığını anlattı.

Atalay, şöyle devam etti:

"MTA'nın, ilk defa bu yıl içinde fay haritasını yenilediğini, Ulusal Deprem Araştırma Programı'nın devreye sokulduğunu, Afet Risklerinin Azaltılması Ulusal Platformu kurulduğunu, Bütünleşik Afet Tehlike Haritalarının Üretilmesi Projesi de başlatıldı. Türkiye'nin 50 yıllık afet arşivinin, elektronik ortama taşınarak kurumların istifadesine sunulması projesi de son aşamaya geldi. Bir bilincimiz oluşsun. Artık bir zihnimiz oluşsun. Zihin yok şu anda. Her deprem her afet yaşanıyor, ondan sonra büyük bir seferberlik, büyük bir çaba, her şey bitiyor. Hayır, şimdi her şey bir kayıt altında. Bütün tecrübelerimiz bizim hafızamızı oluşturacak ve her kurum bundan faydalanacak. Bunları Türkiye'nin geleceği için doğrusu çok kalıcı çalışmalar olarak görüyoruz.

Ayrıca Bütünleşik Afet Tehlike Haritalarının üretilmesi, çok önemli şeylerden birisi. Bu tabii sadece deprem değil, heyelan, su baskını gibi bütün deprem dışı riskleri de içine alıyor. Neresi, neye maruz kalabilir- O haritayı da biz doğrusu çok önemli bir rehber çalışma olarak görüyoruz."

-"2013 yılını, bilinçlenme yönünde bir seferberlik yılı ilan edeceğiz"-

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Van ve Erciş'in bütün jeolojik haritalarını ve zemin etütlerini hazırladığını anımsatan Atalay, "Bunlar artık kalıcı olarak hazır olacak. Bunu bütün Türkiye için yapıyor, şu anda yapacak. Kentleşme, kentsel dönüşüm programı çerçevesinde yapacak" dedi.

Türkiye'nin, dünyanın birçok ülkesine hem acil yardım hem insani yardım hem de tecrübe olarak destek verdiğini anlatan Atalay, "Ama Türkiye daha iyi da olabilir. Bunu da biliyoruz. Bizim en önemli eksiğimiz, afet öncesine hazırlık. Biz orada çok eksiğiz. Yani afet sonrasında, insani duyarlılıklar var, toplumsal yardımlaşmamız var, kurumlarımızın fedakarlığı var. Bir afet olduktan sonra hemen her şeyimizi ortaya koyuyoruz. Ama afet öncesine hazırlığımız yok. Daha iyi hazırlık içinde olmalıyız. Bu tabii bireye, aileye, toplumun değişik kesimlerine kadar uzanıyor" diye konuştu.

Hükümet ve AFAD olarak 2013 yılını, bilinçlenme yönünde bir seferberlik yılı ilan edeceklerini, bunun için ellerinden gelen tüm çabayı göstereceklerini belirten Atalay, çalıştayda alınacak kararların ve belirlenecek standartların kendileri için çok önemli olduğunu ve bunların uygulayıcısı olacaklarını vurguladı.

Bir sonraki Bakanlar Kurulu toplantısına konuyu götüreceğini ifade eden Atalay, "Yani 2013 yılı içinde ve sonrasında afete dönük öncelikli hangi tedbirleri alacağız, hangi politikaları yeniden dizayn ediyoruz, bundan sonrası Türkiye bu konuları nasıl ele alacak, orada da bunu paylaşacağız, düşünceleri alacağız. Ondan sonra 2013 yılı başından itibaren inşallah hızlı bir eyleme geçeceğiz, Türkiye geneli hep beraber" dedi.

Beşir Atalay, Türkiye'yi, risk haritalarıyla 15 bölgeye ayırdıklarını, bu bölgelerde Kızılay ile yeniden depolar oluşturulduğunu belirterek, "Her bölgede hangi risk var, o riskler için hangi malzemeler lazım. Eğer öyle bir şey olursa, bir afet riski, o da bu ön hazırlığın içinde" dedi.

Van depremi sırasında da bunun sıkıntısını çektiklerini ifade eden Atalay, bundan sonra belirledikleri 15 bölgede, çadır sıkıntısı çekilmeyeceğini, arama kurtarma ekiplerini olay yerine ulaştırma ve gerekli tüm ekipmanların hazır edilmesinde sıkıntı yaşanmayacağını anlattı.

Bir deprem ve afet olduğunda, hangi kurumun ne yapacağını biliyor olacağını dile getiren Atalay, "Düğmeye basıldığında, hangi tür alarmsa hangi büyüklükteyse o tür alarm çaldığında her kurumumuz kendi işini yapacak ve harekete geçecek. Bu sadece denetlenecek ve sonradan bunlar tespit edilecek. Bu kurulacak mutlaka" diye konuştu.

Muhabir: Hüseyin Gazi Kaykı

Yayıncı: Tolga Özgenç - ANKARA