Eski Rus Casusun İngiltere'de Zehirlenmesi

İngiltere, Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (KSYÖ) uzmanlarının eski Rus ajanı Sergey Skripal ile kızı Yulia'nın zehirlendiği maddeyi incelenmek üzere yarın İngiltere'ye geleceğini duyurdu.

İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson, İngiliz yayın kuruluşu BBC'de yayınlanan Andrew Marr Show programına konuk oldu.

Programda, Rusya'nın İngiltere'nin tepkisine verdiği yanıtı "masum olduğuna inanan bir ülkeden gelemeyecek bir cevap" şeklinde değerlendiren Johnson, "Novichok" adlı kimyasal madde grubuna dahil olduğu öne sürülen ve sinir sistemi üzerinde etkili maddenin son 10 yıldır Rusya tarafından geliştirilip depolandığına dair ülkesinin elinde deliller bulunduğunu vurguladı.

Johnson, Skripal'in zehirlendiği maddeye ait numunelerin tarafsızca incelenmesi için KSYÖ uzmanlarının yarın İngiltere'ye geleceğini söyledi. KSYÖ'nün incelemesinin ardından sonuçların en az iki hafta içinde çıkması bekleniyor.

Zehrin İngiltere'de geliştirildiği iddiası

Bu arada aynı programa katılarak İngiltere'nin bir numaralı gündemine ilişkin konuşan Rusya'nın Avrupa Birliği (AB) Daimi Temsilcisi Büyükelçi Vladimir Chizhov da Skripal'in maruz kaldığı zehrin kaynağının İngiltere'deki bir laboratuvarda olabileceğini öne sürdü.

Chizhov, ülkesinin zehirlenme olayıyla "herhangi bir ilişkisi olmadığının" altını çizerek, dikkatleri saldırının düzenlendiği Salisbury kentine 12 kilometre uzaktaki Porton Down Savunma Bilimi ve Teknoloji Laboratuvarına çekti.

Rusya'da böylesine bir maddenin stoğu bulunmadığını ifade eden Chizhov, "Sinir sistemini etkileyen bir maddeniz olduğunda bunu laboratuarlarınızda tuttuğunuz bazı örneklere karşı kontrol edersiniz. Hepimizin bildiği üzere Porton Down da kimyasal silah araştırmalarında bulunan İngiltere'nin en büyük askeri tesisi. Salisbury'den sadece 8 mil uzaklıkta." diye konuştu.

İngiltere Dışişleri Bakanı Johnson yarın Brüksel'e giderek, gelişmelerle ilgili olarak Avrupalı mevkidaşları ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile görüşmelerde bulunacak.

Hafta başında Londra'da da bundan sonra ne gibi adımların atılacağını görüşmek üzere İngiltere Ulusal Güvenlik Komisyonu İngiltere Başbakanı Theresa May'in başkanlığında toplanacak.

İngiliz hükümeti hafta ortasında, Skripal'in zehirlenmesine tepki olarak Rusya'ya yönelik yaptırım kararları alındığını, bu çerçevede 23 Rus diplomatın sınır dışı edileceğini açıklamıştı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un İngiltere'ye yapacağı ziyaretle ilgili davetin geri çekilmesi ile Rusya'da yapılacak Dünya Kupası'na İngiliz devlet erkanı ve kraliyet ailesinden katılım olmayacağı da kararlar arasında yer almıştı.

Rusya da, İngiltere'nin, eski Rus ajanı Sergey Skripal ve kızı Yulia'nın zehirlenmesiyle ilgili Rusya'ya yönelik "provokatif" suçlamaları nedeniyle 23 İngiliz diplomatın istenmeyen adam ilan edildiği ve sınır dışı edilmelerine karar verildiği duyurulmuştu.

İngiltere, Skripal ile kızının zehirlenmesinde Rusya tarafından imal edildiği ileri sürülen, askeri nitelikte ve sinir sistemi üzerinde etkili bir kimyasal maddenin kullanıldığının kesinlik kazandığını duyurmuştu. Bu maddenin Sovyetler Birliği tarafından 1970'ler ve 1980'lerde geliştirilen "Novichok" adlı kimyasal grubunun üyesi olduğu belirtilmişti.

Takas edilen casus

Rus mahkemesi, İngiltere için casusluk yaptığı suçlamasıyla 2006 yılında Skripal'e 13 yıl hapis cezası verdi. Dimitri Medvedev'in devlet başkanlığı döneminde affa uğrayan Skripal, 2010 yılında ABD'nin tutukladığı 10 Rus ajanı ile Avusturya'nın başkenti Viyana'da takas edilen 4 casus arasında yer aldı.

Skripal'in daha sonra İngiltere'ye gelerek ülkenin güneybatısındaki Salisbury'de düşük profilli bir yaşam sürmeye başladığı belirtildi.

Rusya, Skripal'in 1990'lı yıllardan itibaren bilgi sızdırdığı İngiliz dış istihbarat servisi MI6'ya, Rusya'nın Avrupa'daki casuslarının kimliklerini de ifşa ettiğini öne sürmüştü.

Skripal ile kızı Yulia, 4 Mart'ta Salibury'da bir bankta bilinçlerini yitirmiş vaziyette bulunmuştu. Tedavileri süren baba ile kızın sağlık durumlarının ciddiyetini koruduğu ancak istikrarlı olduğu belirtiliyor.