İyi Partili Aydın'dan İktidara "Deli Dumrul" Eleştirisi: Köprüden Geçenden 30, Geçmeyenden 40 Akçe Alıyor

İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Koray Aydın, TBMM Genel Kurulu'nda; yap-işlet-devret modeli ile yürütülen projeleri eleştirdi. Aydın, "Müşteri garantili yatırım adı altında sırf yandaşlara para kazandırmak için bu millete dayatılan bu düzenin adı 'Deli Dumrul Düzeni'dir. Tarihte Dede Korkut hikayelerinde adı geçen Deli Dumrul, kuru derenin üzerine köprü kurmuş, geçenden 30 akçe, geçmeyenden 40 akçe alıyordu… İktidar, köprüden geçenden 185 lira alırken, garanti şartları gereğince şirkete tek bir araç için günlük dolar kuru üzerinden yaklaşık 964 lira ödüyor. Yani iktidarın, otomobil için uygulaması gereken tarife aslında 964 liradır. Bu paraya köprüden kim geçer arkadaşlar? Bu paraya köprüden kim geçer? Bu parayla köprüden vatandaşlar değil, ancak zengin yandaşlar geçer" dedi.

TBMM Genel Kurulu'nda; Milli Savunma Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın 2021 Yılı Kesip Hesap Bütçe Teklifleri ile 2023 Yılı Bütçe Teklifleri görüşülüyor.

İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Ankara Milletvekili Koray Aydın, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı bütçesine ilişkin yaptığı konuşmada; yap, işlet ve devret modeli ile yürütülen projeleri eleştirerek, şunları söyledi:

"Yap-İşlet-Devret Modeli'nin yapısı ve işleyişi adeta sır gibi.  Zaten ticari sır deyip projelerle ilgili önemli bilgileri vermiyorlar, soru önergelerimize dalga geçer gibi cevaplar veriyorlar. Hesaplamalar derseniz tabiri caizse Arap Saçı gibi birbirine karışmış durumda. İşte şimdi bu vurgun ve soygun düzenini deşifre etme vaktidir. İktidar sözcüleri, Yap-İşlet-Devret projeleriyle ilgili garantiler tutturulduğu zaman hemen bu rakamları gururla paylaşıyorlar, seviniyorlar. Millet olarak 'hele şükür hiç olmazsa birkaç ay garantiler tutturulmuş, hazineden para çıkmayacak' diye biz de seviniyoruz. Meğerse boşuna seviniyormuşuz. Garanti dedikleri, meğer koca bir yalanmış. Hem de kuyruklu yalan. Nasıl mı?

Tarih 18 Temmuz 2022, Sayın Cumhurbaşkanımız, 5 Temmuz – 16 Temmuz arasında ortalama günlük 54 bin aracın köprüyü kullandığıyla ilgili bir tablo paylaşıyor ve şöyle bir tweet atıyor: 'Osmangazi Köprüsü ve İzmir- İstanbul Otoyolu'nun garanti karşılama oranları 2016 yılından bugüne yüzde 36'dan yüzde 116'ya çıkmıştır. Bu durum devlet kasasından tek kuruş harcanmadan inşa edilen projenin devlete üste kazanç da sağlamaya başladığını gösteriyor.' Kim Söylüyor? Sayın Cumhurbaşkanı söylüyor.

Sayın Ulaştırma Bakanımızın açıklamalarına da bir göz atalım. Tarih: 18 Temmuz 2022,  Sayın Ulaştırma Bakanımız, 4 Temmuz - 17 Temmuz tarihleri arasındaki günlük araç geçiş rakamlarını gösteren bir tablo paylaşıyor ve şöyle bir tweet atıyor: 'Osmangazi Köprüsü'nden; 2 haftada tam 757 bin araç geçti!' diyor. Bunu 14 gün üzerinden hesap edersek; yaklaşık günlük 54 bin araç ediyor.  Rakamlarını verdikleri dönem, yaklaşık 2 haftalık, 2022 yılı Kurban Bayramı dönemidir arkadaşlar. Osmangazi Köprüsü projesi örneğinde devletin zarar etmemesi için günlük 40 bin değil, tam 233 bin araç geçmesi gerekiyor.

Yani devletin kasasından para çıkmaması için, garanti verilen 40 bin rakamının yüzde 584 fazlası gerekiyor arkadaşlar. Evet, yanlış duymadınız devletin zarar etmemesi için, hazineden para çıkmaması için 40 bin araç garantisinin yaklaşık altı katını tutturmak gerekiyor. Bu ne demek değerli arkadaşlar? Devletin açık ve net bir şekilde soyulması demek. Hazinenin yandaşlara peşkeş çekilmesi demek. Tüyü bitmemiş yetim hakkının yağmalanması demek. Peki bu vurgun ve soygun düzeni nasıl işliyor? Artan araç geçişi ile birlikte Osmangazi Köprüsü için araç geçiş garantisi ödemesi yapılmayacağı algısı yapılıyor ama gerçek hiç de öyle değil.

"GARANTİNİN TUTTURULMASI ÖDEME YAPILMAYACAĞI ANLAMINA GELMİYOR"

Araç garantisinin tutturulması hazineden işletici firmaya ödeme yapılmayacağı anlamına gelmiyor.  Çünkü, köprülerden geçişle ilgili kamuya maliyet, sadece araç garantisi kaynaklı ödemeyi değil, köprü geçiş ücreti için uygulanan sübvansiyonu da içeriyor.  Yani sadece geçmeyen araçların değil, geçen araçlara ait ücret farkı da kamusal yükümlülük olarak iktidar tarafından kabul edilmiş ve garanti edilmiş durumdadır. Yani aradaki farkı da devlet ödüyor. Biz ödüyoruz.

Konunun dört başı mamur bir şekilde anlaşılabilmesi için Osmangazi Köprüsü örneği üzerinden bulmacayı çözmeye devam edelim. Osmangazi Köprüsü için verilen günlük otomobil eşdeğer araç geçiş garantisi 40 bindir. Yürürlükteki tarifeye göre otomobil için köprü geçiş ücreti ise 184 liradır. Fakat garanti ödemeleri sanıldığı gibi bu rakamlar üzerinden yapılmamaktadır. İşte işin püf noktası burasıdır değerli arkadaşlar. Garanti ödemeleri halen 35 dolar artı yüzde 8 KDV güncellemesi üzerinden yapılmaktadır.  Sözleşme gereği ABD dolar enflasyonuna göre şu an için bu rakam; 48 dolar artı yüzde 8 KDV civarındadır.

"GARANTİNİN YAKLAŞIK YÜZDE 20'Sİ"

Bu durumda köprüden 2022 yılı, 2. dönem yıllık ortalama, günlük 45 bin otomobil geçtiğini düşünelim. Otomobil geçiş ücreti 184 lira olduğuna göre toplanan günlük gelir, 8 milyon 302 bin lira olmaktadır. Oysaki devletin yaptığı sözleşmeye göre ödenmesi gereken garanti tutarı; 48 dolar geçiş ücreti, artı yüzde 8 KDV üzerinden yapılan hesaplamaya göre, toplam 43 milyon liradır. Yani toplanan gelir, garantinin yaklaşık yüzde 20'sini karşılamaktadır. Garanti edilen 43 milyon 156 bin lira ile toplanan 8 milyon 302 bin lira arasındaki 34 milyon 854 bin lira fark, hazineden ödenmektedir.

Bu ne demek? Hazineden para çıkmaması için köprüden günlük 40 bin değil, tam 233 bin otomobil eşdeğeri aracın geçmesi gerekir demek. Bu ne demek? 40 bin araç geçiş garantisinin yüzde 584 fazlası gerekiyor demek. Değerli arkadaşlar, bu ne demek?  Bu iktidarın garantisi bile yalandır demek. İktidarın gözünün içine baka baka buradan milletin kürsüsünden haykırıyoruz; işte soygun, işte talan; sizin garantiniz bile yalan.

"YANGINDAN MAL MI KAÇIRIYORSUNUZ?"

Her önüne gelene aldanan bu iktidar, milleti açıkça aldatmakta, garanti oyunuyla hazineyi yağmalatmaktadır. Araştırdıkça bu katmerli vurgunun başka detayları da ortaya çıkıyor. İlk başta bu garanti ödemeleri yılda bir kez yapılıyordu. Ancak daha sonra garanti ödemeleri 6 ayda bir ve nihayet 3 ayda bir yapılacak şekilde sözleşme değişikliğine gidildi. Yani her yıl bir defa yapılan garanti ödemeleri, önce yılda 2'ye, sonra da 4'e çıkarılmıştır. Bu gidişle aman yandaş şirketler daha çok kazansın diye garanti ödemeleri aylık olarak yapılırsa şaşmamak lazım. Ey iktidar sahipleri bu paralar devletin değil de sizin olsa bu ödemeleri bu şekilde yapar mısınız? Bu aceleniz nedir? Sözleşmeleri niye yeniliyorsunuz? Garanti ödemelerini zaten döviz üzerinden yapıyorsunuz, yılda bir kez yapsanız ne olur? Yangından mal mı kaçırıyorsunuz? Bu firmalarla ne tür bir ilişkiniz var? Çıkın bu millete açıklayın.

"DELİ DUMRUL DÜZENİ"

Müşteri garantili yatırım adı altında sırf yandaşlara para kazandırmak için bu millete dayatılan bu düzenin adı 'Deli Dumrul Düzeni'dir. Tarihte Dede Korkut hikayelerinde adı geçen Deli Dumrul, kuru derenin üzerine köprü kurmuş, geçenden 30 akçe, geçmeyenden 40 akçe alıyordu. İşte iktidarın müşteri garantili yatırım düzeninin adı, aslında tam bir "Deli Dumrul Düzeni'dir. Bu benzetmeyi ve tespiti tam 2 yıl önceki bütçe konuşmamda yapmıştım. Bugün açıkladığım rakamlar göstermiştir ki, iktidar Deli Dumrul'a bile rahmet okutmuştur. Deli Dumrul köprüden geçenden 30 akçe, geçmeyenden 40 akçe alıyordu. İktidar ise, köprüden geçenden 185 akçe geçmeyenden tam 964 akçe alıyor. Evet evet yanlış duymadınız.  İktidar, köprüden geçenden 185 lira alırken, garanti şartları gereğince şirkete tek bir araç için günlük dolar kuru üzerinden yaklaşık 964 lira ödüyor. Yani iktidarın, otomobil için uygulaması gereken tarife aslında 964 liradır. Bu paraya köprüden kim geçer arkadaşlar? Bu paraya köprüden kim geçer? Bu parayla köprüden vatandaşlar değil, ancak zengin yandaşlar geçer."