Lübnan 9 Yıl Aradan Sonra Yeniden Seçimi Tartışıyor

FURKAN GÜLDEMİR - Lübnan, dokuz yıl aradan sonra ilk kez bu yıl gerçekleştirilecek meclis seçimlerine hazırlanıyor.

Lübnan'da büyük partilerin genel seçimlerin zamanında yapılması konusunda uzlaşıya varmasına rağmen, siyasilerden yakın zamanda gelen farklı sinyallerden dolayı seçim sürecinin bir kez daha sekteye uğraması endişesi hakim.

Seçim güvenliği ve seçimler için gerekli olan teknik ve lojistik kapasite tartışmaları arasında 6 Mayıs'taki genel seçimlere hazırlık yapan Lübnan'da en son 2009 yılında genel seçimler yapıldı.

Genel seçimlerin gerçekleşmesine 4 aydan kısa bir süre kala, Lübnan meclisi geçen hafta aldığı kararla, teknik ve lojistik destek kapsamında İçişleri Bakanlığına seçimler için 50 milyar Lübnan lirası (yaklaşık 33 milyon dolar) vereceğini açıkladı.

İçişleri Bakanlığı kararıyla genel seçimlerin 6 Mayıs 2018 tarihinde gerçekleştirileceğinin ilanının ardından başlayan seçim tartışmalarına rağmen, son aylarda yaşanan siyasi gelişmeler, ülkede seçimlerin akıbetiyle ilgili soru işaretleri oluşmasına neden oldu.

Siyasi atmosfer, Hariri'nin istifa kararı ve polemiklerle gerildi

Lübnan'da uzun süren siyasi krizlerin ardından 2016 sonunda Cumhurbaşkanı'nın seçilmesi ve sonrasında da yeni hükümetin kurulmasıyla sağlanan olumlu siyasi atmosfer, nispi temsil sistemini içeren seçim yasasının büyük partilerin uzlaşısı sonrasında kabulüyle pekişti.

Ancak 4 Kasım 2017'de Başbakan Saad Hariri'nin İran destekli Hizbullah örgütünün ülke dışındaki faaliyetlerini suçlayarak görevinden istifa etmesi, sonra da kararından vazgeçmesiyle ülkedeki olumlu siyasi hava kendisini tekrar karmaşaya bıraktı.

Ayrıca Cumhurbaşkanı Mişel Avn ve Meclis Başkanı Nebih Berri arasında iki haftadan beri yaşanan siyasi polemik, seçimler öncesinde kutuplaşmayı artırırken seçimlerin akıbetine yönelik endişeye neden oldu.

Seçimlerin gerçekleşmesine kısa süre kalmasına rağmen 128 sandalyeli Lübnan meclisi için henüz milletvekili adayları siyasi partilerce belirlenmedi. Ülkede ilk kez uygulanacak nispi temsile dayalı seçim sistemi de çok mezhepli yapısıyla bilinen ve bu nedenle koalisyon hükümetleriyle yönetilen Lübnan'da partiler arası uzlaşıya kapı aralamıyor.

Çözüm bekleyen kronik sorunlar

Öte yandan ülkede çözüm bekleyen birtakım kronik sorunlar da varlığını sürdürüyor.

Başkent Beyrut içinde günlük 3 saat, başkent dışında ise günlük 6 saati geçen "elektrik kesintileri, çöp sorunu, yolsuzluk konusu, Hizbullah'ın diğer Arap ülkelerinin iç işlerine karışması yönündeki tartışmalar" ise seçimlerde siyasi partilerin işleyeceği ve seçmenlerin cevap beklediği konular arasında yer alıyor.

"Seçimler zamanında yapılacak"

Müstakbel Hareketi milletvekili olan İçişleri Bakanı Nihad Meşnuk'un Danışmanı Halil Cibara genel seçimlerle ilgili AA muhabirine açıklamalarda bulundu.

Cibara, "Seçimler zamanında yapılacak. Bakanlığımız yetkisi dahilinde seçimlerin zamanında yapılması için gerekli çalışmaları yürütüyor. Bu nedenle seçimlerin önünde lojistik ve güvenlikle ilgili herhangi bir engel bulunmuyor." dedi.

Seçimlerin gerçekleştirileceği tarihin mecliste belirlenmesinin ardından İçişleri Bakanlığı bünyesinde oluşturulan Seçim Gözetim Kurulunun konuya dikkatle yaklaşarak gerekli tedbirler kapsamında birtakım hazırlıklar yaptığını söyleyen Cibara, "Bakanlığımız, süreç içinde medya kuruluşlarıyla iletişime geçti. Bu bağlamda seçim günü için vatandaşlarımızı oy kullanma konusunda bilgilendirici ve haklarını anlatan reklamlar için hazırlık yapılıyor. Ayrıca seçime katılımı artırmak için çalışmalar yürütülüyor." diye konuştu.

Cibara, 2009 seçimlerinde olduğu gibi seçim güvenliğinin sağlanması için seçim günü polis ve askerin birlikte görev yapacağını belirterek insan kaynağı konusunda herhangi bir sorun olmadığını ifade etti.

Seçimlerin güvenlik nedeniyle gerçekleştirilemeyeceği iddialarını yalanlayan Cibara, "2016'daki belediye seçimlerinde bakanlığımız süreci başarıyla yönetmişti. O süreçte herhangi bir güvenlik problemi yaşanmamıştı. Halihazırda, genel seçimlerin yapılmasını engelleyecek bir güvenlik tehdidi bulunmuyor." ifadelerini kullandı.

"Yurtdışındaki Lübnanlılar ilk kez oy kullanacak"

Anayasa Mahkemesi'nden isminin açıklanmasını istemeyen üst düzey bir yetkili ise "Yeni seçim yasası kapsamında yurt dışında yaşayan Lübnanlılar ilk kez bu seçimde oy kullanacak. Şu ana kadar 92 bin 810 Lübnanlı seçmen oy kullanabilmek için kayıt yaptırdı." dedi.

Yetkili 30 Mart tarihine kadar seçmenlerin isimlerin doğrulamasının yapılacağını ve listelerin hazırlanacağını belirterek, "Lübnan kanunları gereği seçimlerden 90 gün önce yani 6 Şubat'ta seçimlerle ilgili, resmi ve nihai duyurunun yapılması gerekiyor. Seçim tarihine 60 gün kalana kadar da milletvekili adaylarının belirleme süresi devam edecek." diye konuştu.

Lübnan meclisindeki dağılım

Lübnan meclisinde 128 milletvekili bulunuyor. Milli mutabakat gereği, kontenjanın yarısı Hristiyanlara, diğer yarısı Müslümanlara ayrılmış durumda.

Lübnan'da meclis seçimleri en son 2009'da yapıldı. Meclis, Mayıs 2013'te görev süresini önce 17 ay, daha sonra 31 ay uzatma kararı aldı. Meclis, geçen haziran ayında onayladığı yeni seçim yasasıyla görev süresini "son kez" uzatarak seçimlerin 6 Mayıs 2018'de yapılması kararı aldı.

Meclis'teki son durumda Hristiyanlar, 34 Maruni, 14 Rum Ortodoks, 8 Rum Katolik, 5 Ermeni Ortodoks, 1 Ermeni Katolik ve 2 diğer Hristiyan azınlıklar şeklinde yer alıyor. Müslüman kontenjanında ise 27 Sünni, 27 Şii, 8 Dürzi ve 2 Nusayri bulunuyor.