Suriye Krizinin Komşu Ülkelere Etkileri

Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta, Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi'nin (ORSAM) hazırladığı ve Suriye'de beş yıldır devam eden iç savaşın çevre ülkelere tesirini inceleyen "Suriye Krizinin Komşu Ülkelere Etkileri" raporu katılımcılarla paylaşıldı.

Başkent Beyrut'taki Yunus Emre Kültür Merkezi'nde düzenlenen toplantıya, Türkiye'nin Beyrut Büyükelçisi Çağatay Erciyes, ORSAM Başkanı Doç. Dr. Şaban Kardaş, Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi Başkanı Mesut Özcan ve Uludağ Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünden öğretim üyesi Doç. Dr. Ferhat Pirinççi, Yunus Emre Enstitüsü Müdürü Cengiz Eroğlu, Lübnanlı ve Türk akademisyenlerin yanı sıra Lübnan'da yaşayan Türkler ve Lübnanlı temsilciler katıldı.

Toplantıda konuşan ORSAM Başkanı Kardaş, raporda Suriye krizinin öncelikle Suriye'ye ve sonrasında bölgedeki komşu ülkelere olan etkilerini ele aldıklarını, krizin bölgesel anlaşmazlıkların yanı sıra çevre ülkelerde ulusal sorunlara da yol açtığını ifade etti.

Kardaş, Suriye'ye komşu Ürdün, Irak, Lübnan ve Türkiye'nin sınır şehirlerinde saha araştırmaları yaptıklarını ve yetkililer, uzmanlar ve Suriyeli gruplarla konuştuklarının altını çizerek, "Bu raporun amacı Suriye krizinin Ortadoğu'nun güvenliğini nasıl değiştirdiğini anlamak." dedi.

Suriye krizinden bölgedeki bazı ülkelerin kısa dönemli fayda sağladığını belirten Kardaş "Ama kriz genel olarak ülkeleri olumsuz yönde etkiledi. Sadece 2010 ve 2011 yılları arasındaki ekonomik ve güvenlik başlıklarını karşılaştırdığımızda bunu görüyoruz." ifadesini kullandı.

Akademisyen Ferhat Pirinççi ise raporda Suriye krizinin bölge ülkelerine olan etkilerini göç, devlet yapısına etki, radikalleşme, sosyal yapıya etki, ekonomi ve güvenlik olmak üzere 6 başlıkta topladıklarını söyledi.

Pirinççi, göç başlığında Irak'ın Suriyeli mültecilerden en az etkilenen ülkelerden biri olduğunu belirterek, "Suriyeli mültecilerin sadece yüzde 5'i Irak'a gitti ama 3,2 milyon Iraklı, Suriye krizi ve DAEŞ'le savaş gibi nedenlerle evlerini terk etmek zorunda kaldı." diye konuştu.

Lübnan'da resmi rakamlara göre 1,1 milyon Suriyeli mülteci olduğunu ama nüfusa oranla en çok sayıda Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapan ülkenin Lübnan olduğunu ifade eden Pirinççi, Lübnan'daki Sünni, Şii, Nusayri ve Suriyeli grupların krizden doğrudan etkilendiğini ve bu grupların radikalleşme tehlikesinin olduğunu sözlerine ekledi.

Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi Başkanı Mesut Özcan ise krizin Türkiye'ye siyasi ve ekonomik gibi birçok yönden etkileri olduğunu hatırlattı. Krizin çevre ülkelerin dış politikalarını ve ilişkilerini etkilediğini ifade eden Özcan, ekonomik bağlamda Suriye krizi nedeniyle Türkiye'nin bölgedeki ekonomik pazarlarında kayıp yaşadığını ve bunun Türkiye'yi yeni pazarlar aramaya yönelttiğini söyledi.