Türkiye'nin Meteoroloji Hafızası 'Fevk Rasatları'

– SAMSUN Meteoroloji 10'ncu Bölge Müdürü Murat Asar, Türkiye'nin tarihinde yaşadığı büyük ölçekli meteorolojik olaylarının ve meydana getirdiği zararların kaydedilmesi amacıyla hazırlanan 'fevk rasatlarının' bir nevi meteoroloji hafızası anlamı taşıdığını söyledi.

Samsun Meteoroloji 10'ncu Bölge Müdürü Murat Asar, Türkiye'nin tarihinde yaşadığı büyük ölçekli meteorolojik olayları ve meydana getirdiği zararların kaydedilmesi amacıyla 'fevk rasadı' adı verilen raporların hazırlandığını belirtti. Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün veri arşivlerinde Samsun Meteoroloji 10'ncu Bölge Müdürlüğü sorumluluk alanı içindeki bölgeleri kapsayan alan için 1939 yılı Türkiye geneli için ise 1926 yılına ait fevk rasatlarının bulunduğunu belirten Asar şunları söyledi:

"Fevk rasadında zarar yapan meteorolojik olayın tanımı, başlangıç tarihi ve bitiş tarihi ile yapmış olduğu zararın tanımı, şiddeti ve etkisi belirtilir. Bu rasatlar birnevi meteoroloji hafızası anlamı taşır. Fevk rasatları ve bu rasatlardan elde edilecek fevkalade olayların frekans dağılımları o yörenin özelliklerini belirlemek, araştırmacılara sunmak ve ileriye dönük olarak verilecek kararlar açısından önem taşımaktadır. Türkiye'deki büyük meteorolojik olayların anlatıldığı elle yazılmış tarihi fevk raporları günümüzde dijital ortamda Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından saklanıyor."

BİLİMSEL ÇALIŞMALARDA YARARLANILIYOR

Bu verilerden geleceğe dair projeksiyonlarla ilgili çalışmalar yapıldığında meteoroloji olarak yararlandıklarını anlatan Murat Asar şöyle konuştu:

"Hem de araştırmacılar, üniversitelerdeki araştırma görevlileri ve öğrenciler yaptıkları bilimsel çalışmalarda bu verilerden faydalanabiliyorlar. Sigorta şirketleri adli ve idari yargı tarafından ihtiyaç duyulan durumlarda kullanılabiliyor. Özellikle meteorolojik çalışmalarda bize faydası ise 'geçmişte ne oldu, günümüzde ne oluyor ve gelecek zaman diliminde ne olacak' sorusunun cevabını bulabilmek için bu verilerden istifade edebiliyor. Bu arşiv bilgileri bize o yörenin iklimindeki genel ortalamalar hakkında ciddi bilgi sağlamaktadır. Eski fevk rasatları el yazısı ile yazılmış kayıtlardı. Bu kayıtlar rasat defterlerinde fiziksel olarak saklanırdı. Ancak teknolojik gelişmelerle bu kayıtlar artık dijital ortama alındı."

SAMSUN'UN AFETİ SEL

Samsunla ilgili fevk rasatları hakkında değerlendirme yapan Murat Asar sözlerini şöyle sürdürdü:

"1939 yılından itibaren bu kayıtlar yapılmaya başlanmış. Özellikle Samsun ilimizde 1960-2015 yılları arasında toplamda 155 adet fevk rasadının yapıldığını görüyoruz. Bu kayıtların 75'i yağış ve sel, 31'i dolu, 24'ü fırtına, 12'si yıldırım düşmesi, 7'si kar ve 6'sı hortum ile ilgili. Bu da bize gösteriyor ki, Samsun özelinde meteorolojik kaynaklı doğal afetlerde en çok dikkat etmemiz gereken kısım yağış ve sel. Yağış ve selden kaynaklı doğal afetlere karşı bu şehrin her zaman risk altında olduğunu 55 yıllık kayıtlar bize göstermekte." - Samsun