Darbe girişimi "çatı davası"nın gerekçeli kararı açıklandı (3)

Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) 15 Temmuz 2016'daki darbe girişimi sırasında Genelkurmay Başkanlığındaki eylemlere ilişkin aralarında darbenin askeri kanadındaki planlayıcı ve icracılarından oluşan sözde "yurtta sulh konseyi" üyelerinin de bulunduğu Genelkurmay "çatı" davasında 224 sanık hakkındaki hükmün gerekçesi yazıldı.

Konsey üyesi oldukları belirlenip "yönetici" sıfatıyla yurt genelindeki tüm eylemlerden sorumlu tutulan eski Hava Kuvvetleri Komutanı ve Yüksek Askeri Şura (YAŞ) üyesi Akın Öztürk, eski tümgeneraller Kubilay Selçuk, Mehmet Dişli, eski tuğgeneraller Hakan Evrim, Ali Osman Gürcan, Erhan Caha, Mehmet Partigöç, eski tuğamiraller Ömer Faruk Harmancık ve Sinan Sürer, eski albaylar Bilal Akyüz, Cemil Turhan, Fırat Alakuş, Ahmet Özçetin, Murat Koçyiğit, Mustafa Barış Avıalan, Orhan Yıkılkan ve Muhsin Kutsi Barış'a 141'er kez, 116 sanığa en az bir kez ağırlaştırılmış müebbet, 16 sanığa müebbet, diğer sanıklara süreli hapis cezası veren, aralarında FETÖ elebaşı Fetullah Gülen'in de bulunduğu 13 firari sanığın dosyasını ayırıp 33 sanığın ise beraatine hükmeden Ankara 17'nci Ağır Ceza Mahkemesi, kararının gerekçesini taraflara tebliğ etti.

Mahkeme Başkanı Ogˆuz Dik, üye hakimler Osman Pediz ve Sefa Taştan'ın imzasını taşıyan 2 bin 337 sayfalık gerekçeli kararda, FETÖ'nün yapısına ilişkin bilgi verildi.

15 Temmuz darbe girişiminin failinin FETÖ olduğu vurgulanan kararda, "Darbe girişimi, TSK içine yuvalanmış FETÖ mensubu asker ve bu örgüte bağlı sivillerce gerçekleştirilmiştir." tespitine yer verildi.

27 Mayıs darbesini örnek aldılar

Gerekçeli kararda, soruşturma sırasında bazı sanıkların ev ve iş yerlerinde yapılan aramalarda 27 Mayıs darbesine ilişkin belge ve kitaplar ele geçirildiği belirtildi.

Örgütün bu darbenin organizasyonu ile ilgili bazı örneksemeler yaptığı, ayrıca ideolojileri dışında her iki olay arasında şekli bakımdan benzerlikler bulunduğu vurgulanan kararda, 15 Temmuz 2016'da darbe faaliyetlerine başlayan FETÖ mensuplarının başında, "kalkışmanın başarıya ulaşması için gerekli olan, önceden kesin olarak belirlenmiş orgeneral seviyesinde bir komutanın bulunmadığı; darbenin planlaması, organizasyonu, sevk ve idaresinde, örgütün 'altın nesil' diye tabir edilen genellikle kurmay yarbay, kurmay albay ve tuğgeneral rütbesindeki personelin görev aldığı"na işaret edildi.

Her iki darbenin başlangıç saatinin normal koşullarda saat 03.00 olarak planlandığına dikkati çekilen gerekçeli kararda, şu değerlendirmelerde bulunuldu:

"27 Mayıs darbe bildirisindeki 'yurtta sulh' vurgusu, soruşturma sırasında tespit edilen Yurtta Sulh Konseyi'nin üye sayısının da Milli Birlik Komitesi'ndeki gibi 38 olması gibi hususlar dikkate alındığında, FETÖ'nün yine askeri hiyerarşiye uyulmadan yapılan, ancak başarıya ulaşan 27 Mayıs darbesinin planlama ve icra safhalarından örnekler aldığı anlaşılmaktadır. Ancak, 15 Temmuz darbe girişiminin amacının her türlü silahı da kullanmak suretiyle, Türkiye Cumhuriyeti devletinin tüm anayasal kurumlarını ele geçirmek ve bu süreç tamamlandıktan sonra devleti, toplumu ve fertleri FETÖ'nün ideolojisi doğrultusunda yeniden dizayn ederek oligarşik özellikler taşıyan bir zümre eliyle ekonomik, toplumsal ve siyasal gücü yönetmek iken, 27 Mayıs darbesini yapan ve herhangi bir örgütsel bağı bulunmayan cuntacı askerlerin amacı ise kısmen rejim içinde kalarak, uygulamalarından memnun olmadıkları demokratik yöntemlerle ve milli iradeyle seçilmiş meşru hükümeti devirmektir."

Kararda, örgütün sözde "yurtta sulh konseyi"ni darbe girişiminin askeri planlama ve organizasyonunda kullanmak ve darbe girişiminin başarılı olması halinde de kendi ideolojisiyle ülkeyi yönetme aşamasına gelinceye kadar, belli bir süre yönetimde tutmak amacıyla oluşturduğu kaydedilerek, "Konseyin başkanlığını üstlenecek kişinin de bu süre zarfında devlet başkanı olarak görev yapacağı konusunda kesin bir kanaat oluşmuştur." ifadesine yer verildi.

Sivillere zarar verdiler

Yurt savunmasıyla go¨revli olan sanıkların, örgütün amaçlarını gerçekleştirmek üzere Tu¨rk Silahlı Kuvvetlerine verilen go¨rev ve yetkilerinin dıs¸ına c¸ıktıklarına işaret edilen gerekçeli kararda, darbecilerin ülke savunması için kullanılması gereken silahlarla sivil vatandaşlara zarar verdiklerinin altı çizildi.

Darbe girişimi sırasında silahlı bir şekilde Genelkurmay Başkanlığı'nda önceden belirlenen görev yerlerine giden sanıkların, darbe tes¸ebbu¨su¨nu¨n bas¸arıya ulas¸ması ic¸in faaliyet yürüttükleri ve digˆer silahlı unsurlarla su¨rekli irtibat halinde oldukları bildirilen gerekçeli kararda, bu kişilerin Genelkurmay'da meydana gelen ölüm ve yaralama olaylarından mu¨s¸terek fail sıfatıyla sorumlu oldukları anlatıldı.

Darbe girişiminden haberdar olmadıkları yönündeki sanık beyanlarının gerçeği yansıtmadığı vurgulanan gerekçeli kararda, şunlar kaydedildi:

"Sanıkların darbe mesajlarını ic¸eren emirleri incelemedikleri, darbe giris¸iminin oldugˆunu bilmedikleri yo¨nu¨ndeki savunmalarına samimiyetten uzak, suc¸tan kurtulmaya yo¨nelik oldugˆundan itibar edilmemis¸tir. Sanıkların ru¨tbeleri ve egˆitimleri dikkate alındıgˆında bu savunmalarına itibar edilmesinin mu¨mku¨n bulunmadıgˆı degˆerlendirilmis¸tir."

Sanıkların terör saldırısı saikiyle hareket ettikleri yönündeki savunmalarına da değinilen gerekçeli kararda, "Eylemlerin gerçekleştiği yerler İçişleri Bakanlığına bağlı güvenlik güçlerinin sorumluluğundaki bölgelerdir. Askeri birliklerin buna dahil olması için genel kolluk kuvvetlerinin imkan ve kabiliyetlerini aşan bir terörist girişimi olmalıdır. Bununla birlikte Bakanlar Kurulu kararı ile valilerin genel koordinasyonu gerekmektedir." değerlendirmesi yapıldı.

Terör saldırısına karşı hareket ettiğini öne süren sanıkların önce kendilerinden olmayan güvenlik görevlilerini etkisiz hale getirdikleri vurgulanan kararda, şu tespite yer verildi:

"Terör eylemini önlemeye gittiğini söyleyen sanıkların yaptığı ilk işi, oradaki güvenlik görevlilerini etkisiz hale getirmek ve silahlarını almak olmuştur. Derdest edilen güvenlik görevlilerinin terörist olmadığı açıktır. Ayrıca sanıkların kurum is¸gallerinden bir su¨re sonra darbe tes¸ebbu¨su¨ne tepki go¨steren halka kars¸ı hedef go¨zeterek ates¸ etmelerinin de tero¨rle mu¨cadele kapsamında bir eylem olarak degˆerlendirilmesi mu¨mku¨n degˆildir. Olay gecesi o¨ldu¨ru¨len ya da yaralanan hic¸bir Tu¨rk vatandas¸ının tero¨rist eylemi c¸agˆrıs¸tıracak hic¸bir hareketi olmamıs¸tır."

Sanıkların eylemleri

Gerekçeli kararda, davanın bir numaralı sanığı Akın O¨ztu¨rk'u¨n 2013-2015 yıllarında Hava Kuvvetleri Komutanı olarak go¨rev yaptıgˆı, 2015'te Yu¨ksek Askeri S¸ura (YAŞ) u¨yeligˆine atandıgˆı, olay gu¨nu¨ Hava Korgeneral Mehmet S¸anver'in kızının I·stanbul'daki du¨gˆu¨nu¨ne davetli olması ve nikah s¸ahitligˆi teklif edilmesine ragˆmen I·zmir'den Ankara'ya geldigˆi, buradan Akıncı Hava U¨ssu¨'nde ikamet eden kızının evine gec¸tigˆi belirtildi.

Gerekçeli karara göre, dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar'ın darbeyi kabul etmemesi u¨zerine cuntacılar tarafından Genelkurmay Bas¸kanlıgˆı'na getirilen sanık Akın Öztürk, Akıncı Hava U¨ssu¨'nde darbe faaliyetinin yo¨netilmesi ve organizasyonunda go¨rev aldı, bu kapsamda sanıklar Mehmet Dis¸li, O¨mer Faruk Harmancık, Kubilay Selc¸uk ve Hakan Evrim ile Genelkurmay Bas¸kanı Hulusi Akar'ı darbe tes¸ebbu¨su¨nu¨ desteklemesi ic¸in ikna etmeye c¸alıs¸tı.

Gerekçeli kararda, "Sanığın, FETO¨'nu¨n sivil yo¨neticileri Adil O¨ksu¨z, Kemal Batmaz, Nurettin Oruc¸, Harun Binis¸ ve Hakan C¸ic¸ek ile askeri yo¨netici olan Ahmet O¨zc¸etin, Kubilay Selc¸uk, Hakan Evrim, O¨mer Faruk Harmancık, Mustafa Barıs¸ Avıalan, Muzaffer Du¨zenli, Bilal Akyu¨z, Mehmet Dis¸li, Turgay So¨kmen, Murat Koc¸yigˆit, Osman Kılıc¸ ile darbe tes¸ebbu¨su¨ eylemlerini koordine ettigˆi, yapılan yargılama ve tu¨m dosya kapsamından anlas¸ılmıs¸tır." ifadesine yer verildi.

Uçakları sevk ve idare etti

Gerekçeli karara göre, suc¸ tarihinde kurmay albay ru¨tbesiyle Hava Kuvvetleri Komutanlıgˆına bagˆlı 4'üncü Ana Jet U¨st Komutanlıgˆında Harekat Komutanı olarak go¨rev yapan sanık Ahmet O¨zc¸etin, darbe kalkıs¸masından o¨nce Akıncı U¨ssu¨'nde toplantılar yaptı, Akıncı'dan kalkan uc¸akları sevk ve idare edip hangi noktaların uc¸akla vurulacağına ilişkin kararlar aldı.

Ankara Go¨lbas¸ı'nda bulunan Polis O¨zel Harekat, TÜRKSAT uydu antenlerinin bulundugˆu tesisler, Cumhurbas¸kanlıgˆı Ku¨lliyesi civarı, Jandarma Genel Komutanlıgˆı yanı ve TBMM'nin bombalanması yo¨nu¨nde talimatlar veren Özçetin, Cumhurbas¸kanı Erdoğan'ın uc¸agˆının takibi ic¸in Akıncı Hava U¨ssu¨'nden iki F-16 uc¸agˆı da kaldırdı.

Pilotlara Ankara u¨zerinde "ses u¨stu¨ alc¸ak uc¸us¸ serbest" s¸eklinde talimat veren Özçetin, konuşmalarında, "Yurtta Sulh hareketi bas¸ladı, Yurtta Sulh hareketini icra ediyoruz s¸u an. Dolayısıyla bu¨tu¨n herkes Yurtta Sulh diye temas edecek." ifadelerini kullandı.

Darbe girişiminden önce kurmay albay ru¨tbesiyle Kara Kuvvetleri Komutanlıgˆında Tes¸kilat S¸ube Mu¨du¨ru¨ olarak go¨rev yapan sanık Bilal Akyu¨z, Ankara Konutkent'te bulunan villada Adil O¨ksu¨z liderligˆinde 6-7-8-9 Temmuz tarihlerinde yapılan toplantılara katıldı ve Kara Kuvvetleri Komutanlığından darbe tes¸ebbu¨su¨nde go¨rev alacak isimleri belirledi.

Suç tarihinde Akıncı Üssü'nde bulunan sanık, darbenin tu¨m u¨lke genelinde planlanıp yo¨netilmesinde go¨rev aldı ve telefonla görüştüğü farklı illerdeki çok sayıda askere talimatlar verdi.

Sanıklardan Hava Kuvvetleri Komutanlıgˆına bagˆlı 4'üncü Ana Jet U¨st Komutanlıgˆı eski U¨st Komutanı Tugˆgeneral Hakan Evrim, darbe girişiminden önce Diyarbakır'a gidip, burada uc¸aklara sniper cihazını taktırdı ve bu s¸ekilde hedeflerin tam vurulabilmesi ic¸in hazırlık yaptı.

Komutanı oldugˆu u¨sse FETO¨'nu¨n sivil yo¨neticileri ile askeri yo¨neticilerinin girmesini sagˆlayan Evrim, Akıncı U¨ssu¨'nden kalkan uc¸akların sevk ve idaresini bizzat yaptı, darbe kars¸ıtı olan komutanların derdest edilerek Akıncı U¨ssu¨'ne getirilmesini planladı.

Suc¸ tarihinde tu¨mgeneral ru¨tbesiyle Hava Kuvvetleri Komutanlıgˆına bagˆlı C¸igˆli 2'nci Ana Jet U¨s Komutanı olarak go¨rev yapan sanık Kubilay Selc¸uk, I·stanbul'da Hava Kuvvetlerinde korgeneral olan Mehmet S¸anver'in du¨gˆu¨nu¨ne davetli olmasına ragˆmen du¨gˆu¨ne gitmeyip, Casa uc¸agˆı ile sabah saatlerinde Ankara'ya Akıncı U¨ssu¨'ne geldi.

Hulusi Akar'ı Akıncı Hava U¨ssu¨'ne getirdikten sonra darbe tes¸ebbu¨su¨ faaliyetinin bas¸ına gec¸mesi ic¸in ikna etmeye c¸alıs¸an Selçuk'un, silahlı kuvvetlerin yo¨netime el koydugˆuna dair darbe bildirisini okuyarak prova yaptığı anlar güvenlik kamerasına yansıdı.

"Taburlar, tugaylar yola çıktı"

Suç tarihinde tümgeneral olarak Genelkurmay Başkanlığı Stratejik Dönüşüm Daire Başkanı olan Mehmet Dişli'nin darbe girişiminin öne çekilmesinin ardından karargaha döndüğü belirtilen gerekçeli kararda, Dişli'nin burada Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar'a, "Komutanım operasyon başlıyor, herkesi alacağız. Taburlar, tugaylar yola çıktı. Biraz sonra göreceksiniz." dediği, darbe girişiminin başına geçmeyi reddeden Akar'ın Akıncı Üssü'ne tahliyesine yönelik emir verdiği aktarıldı. Akar'ın, Dişli'nin gözetiminde üsse götürüldüğü vurgulanan kararda, dosya kapsamına göre Dişli'nin üste bir engelleme olmadan rahatlıkla hareket ettiği, darbe teşebbüsünü diğer yönetici sanıklarla birlikte yönettiği ifade edildi.

Sanıklardan olay tarihinde tuğgeneral rütbesiyle Genelkurmay Başkanlığı Personel Yönetim Daire Başkanı olan Mehmet Partigöç'ün Ankara Konutkent'teki villada Adil Öksüz liderliğinde 6-7-8-9 Temmuz tarihlerinde yapılan darbeye hazırlık toplantılarına katıldığı, diğerleriyle darbe teşebbüsünde görev alacak örgüt mensubu isimleri belirledikleri aktarılan kararda, Partigöç'ün, Hulusi Akar'ın darbenin başına geçmeyi reddetmesi üzerine örgütün Genelkurmay Başkanlığına getirilmesine karar verdiği Akın Öztürk'e Akıncı Hava Üssü'ne geçebileceğini söylediği kaydedildi.

Partigöç'ün görevi itibarıyla örgütün kadrosunu en iyi bilenlerden olduğu, atama listesini hazırladığı ve hukuka aykırı nitelikte emirler yayımladığı anlatılan kararda, sanığın darbenin tüm ülke genelinde planlanıp yönetilmesinde görev aldığı vurgulandı.

Gerekçeli kararda, sanıklardan olay tarihinde tuğgeneral rütbesiyle Hava Kuvvetleri Komutanlığında Müşterek Hedef Analiz Yönetim Başkanı olan Gökhan Şahin Sönmezateş'in de Konutkent'teki villada yapılan darbeye hazırlık toplantılarına katıldığı aktarıldı. Darbe teşebbüsü planı ve organizasyon toplantılarına aktif olarak katılan Sönmezateş'e toplantıda Cumhurbaşkanı'na yönelik suikast girişimini planlama ve yönetme görevi verildiği, sanığın suç tarihinde de bu yönde eylemlerde bulunduğu kaydedildi.

(Bitti)