Dünyada Seçim Haftası

ALİ ÖZTÜRK/ ONUR USTA – Dünyanın farklı coğrafyalarından 6 ülke, gelecek 5 gün içerisinde seçimlere gidiyor.

Dünyanın 6 ülkesinde halk veya halkın temsilcileri, yeni liderlerini seçmek için önümüzdeki birkaç gün içerisinde sandık başına gidecek. Seçimler sırasıyla Kuveyt, KKTC, Mali, Kamboçya, Pakistan ve Zimbabve'de yapılacak.  Seçimlerde yaklaşık 100 milyon insanın oy kullanması bekleniyor. Kimi ülkelerde güvenlik sıkıntısı sebebiyle seçimlerin gerçeklemesi tehlike altında iken, kimilerinde ise muhalefet partileri boykot kararı aldı. Güvenliğin sağlanamadığı ülkelerde, milyonlarca kayıtlı seçmen oy kullanamama tehlikesiyle karşı karşıya.

-Pakistan

Pakistan'da 30 Temmuz'da devlet başkanlığı seçimleri yapılacak. Daha önce 6 Ağustos olarak belirlenen seçimlerin tarihi yüksek mahkeme kararıyla geriye çekildi. Devlet başkanlığı için 24 aday başvururken iki muhalefet partisi de seçimleri boykot ediyor. Ülkede iktidarda bulunan Pakistan Müslüman Birliği, Memnun Hüseyin'i adayları olarak ilan etmişti. Eski kriketçi İmran Han'ın başında bulunduğu Pakistan Adalet Partisi Wajihuddin Ahmed'i, Pakistan Halk Partisi ise Rıza Rabbani'nin aday gösterdi. Devlet başkanı; senato, ulusal meclis ve 4 eyaletin meclislerinde yapılan oylamayla belirleniyor. Devlet Başkanı Asıf Ali Zerdari'nin görev süresi ise 8 Eylül'de doluyor. 190 milyon nüfusa sahip ülkede ocak ayı rakamlarına göre 81 milyon kayıtlı seçmen bulunuyor.

-Mali

Fransa'nın bu yılın başında askeri müdahelede bulunduğu Batı Afrika ülkesi Mali, 28 Temmuz 'da yeni başkanını seçmek üzere sandık başına gidiyor. Ülkedeki radikal ve ayrılıkçı örgütlerin gölgesinde gerçekleşecek seçimde 27 aday yarışacak. Mali Milli Seçim Komisyonu (CENI) verilerine göre, ülkede 1,2 milyon seçmenin henüz kaydı yapılmazken, yarım milyon insan da iç ve dış göç nedeniyle yerlerinden edilmiş durumda. Seçimlerde eski başbakan Cheick Modibo Diarra, Modibo Sidibe, Ibrahim Boubacar Keita ve eski Ekonomi Bakanı Soumaila Cisse favori adaylar arasında gösteriliyor. İlk turda seçimleri kazanan çıkmazsa, en çok oyu alan iki adayın yarışacağı ikinci tur seçimin 11 Ağustos'ta yapılması bekleniyor. 15 milyon nüfusa sahip Mali'de, toplam seçmen sayısının 6,8 milyon olduğu tahmin ediliyor.

-KKTC

KKTC, Cumhuriyet Meclisi'ndeki 50 milletvekilinin belirleneceği erken genel seçimler için 28 Temmuz'da sandık başına gidiyor. Erken genel seçimde 5 partiden 250 ve 7 de bağımsız aday yarışacak. 172 bin 803 bin seçmenin bulunduğu ülke genelinde yüzde 5 seçim barajı uygulanıyor. Lefkoşa'dan 16, Gazimağusa'dan 13, Girne'den 10, Güzelyurt'tan 6 ve İskele'den 5 milletvekili mecliste temsil şansı bulacak. Seçimlerde, CTP-BG Lefkoşa Milletvekili Sibel Siber'in başkanlığındaki teknokrat kabinede yer alanların hiçbiri milletvekili adayı değil. Seçimlere Ulusal Birlik Partisi (UBP), Cumhuriyetçi Türk Partisi- Birleşik Güçler (CTP BG), Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP), Demokrat Parti- Ulusal Güçler (DP UG) ve Birleşik Kıbrıs Partisi (BKP) katılırken, Yeni Kıbrıs Partisi (YKP) boykot çağrısı yaptı. Erken genel seçim kararı, Cumhuriyet Meclisi'ndeki üç muhalefet partisi CTP, DP, TDP ve iktidardaki UBP'nin 8 milletvekilinin hükümeti güvensizlik önergesiyle düşürmesi üzerine alınmıştı. KKTC'de halen CTP-BG, DP-UG ve TDP koalisyonuyla seçim öncesi kurulan geçiş hükümeti görev yapıyor.

-Kuveyt

Körfez ülkesi Kuveyt'te 27 Temmuz'da meclis seçimleri yapılacak. Kuveyt Anayasa Mahkemesi muhalefetin seçim kanunuyla ilgili şikayeti üzerine 16 Mayıs'ta parlamentoyu feshederek seçime gidilmesi kararı almıştı. Tartışmalı kanun, seçmenlerin, 4 yerine sadece tek aday için oy kullanabilmelerine imkan veriyordu. Her bölgede en fazla oy alan 10 aday mecliste temsil hakkı kazanıyor. Ülke meclisinde çoğunluğu elinde bulunduran muhalefetin seçimleri boykot etmesi bekleniyor. 2,5 milyon nüfusa sahip ülkede 400 bin kayıtlı seçmen bulunuyor.

-Zimbabve

Güney Afrika ülkesi Zimbabve'de 31 Temmuz'da cumhurbaşkanlığı ve meclis seçimleri yapılacak. Oylamalar esnasında görev yapacak polis ve güvenlik görevlilileri 14 Temmuz'da erken oy kullanmışlardı. Ülkede 33 yıldır cumhurbaşkanlığını sürdüren Robert Mugabe ile Başbakan Morgan Tsvangirai favori olarak gösteriliyor. Tsvangirai 2008'de yapılan son seçimlerde ilk turu önde tamamlamasına karşın artan şiddet sonrasında çekilme kararı almış ve ikinci tur sonrasında Mugabe yeniden seçilmişti. Zimbabve'de 16 Mart'ta yapılan referandumda büyük çoğunlukla kabul edilen yeni anayasa, seçim yasaları ve oy kullanma prosedürleriyle ilgili değişiklikler gerektiriyor.

-Kamboçya

Güneydoğu Asya ülkesi Kamboçya'da 28 Temmuz'da meclis seçimleri yapılacak. Seçimlerde en büyük yarışın sürgünden dönen muhalif lider Sam Rainsy ile 28 yıllık iktidarda bulunan Hun Sen Might arasında geçmesi bekleniyor. Sekiz partinin katılacağı seçimlerde Hun Sen'in lideri olduğu Kamboçya Halk Partisi ile Sam Rainsy'nin başında bulunduğu Ulusal Kurtuluş Partisi mecliste çoğunluğu elde etmek için mücadele edecek. 15 milyon nüfuslu ülkede mayıs ayı rakamlarına göre kayıtlı seçmen sayısı 9 milyon 600 bini buluyor. - Ankara