Türk İstatistik Sisteminin Geliştirilmesi Programı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı Birol Aydemir, Türk İstatistik Sisteminin Geliştirilmesi Programı'nın toplam bütçesinin 24 milyon avro olduğunu bildirdi.

Aydemir, Türk İstatistik Sisteminin Geliştirilmesi Programı 3. Aşaması Kapanış Konferansı'nda, Türk İstatistik Sisteminin Geliştirilmesi Programı'nın, iş kayıtlarının geliştirilmesinden, tarım istatistiklerinin reformuna, ulusal hesaplar sisteminin AB standartları ile uyumlaştırılmasından, bilgi işlem teknolojilerinin geliştirilmesine kadar birçok istatistik alanı kapsadığını söyledi.

Aydemir, Türk istatistik sisteminin geliştirilmesi amacıyla sağlanan AB fonlarından bugüne kadar, yurt içinde ve dışında 2 bin 481 faaliyet gerçekleştiğini belirterek, "Bu faaliyetlere, TÜİK'den ve veri üreten diğer kurum ve kuruluşlardan toplam 8 bin 838 kişi katıldı. AB ülkelerinin istatistik ofislerinde ve Eurostat'ta yaklaşık 6 aylık süreyle iş başında eğitim ve staj olanaklarından da toplam 88 kişi yararlandı" diye konuştu.

Söz konusu programın toplam bütçesinin 24 milyon avro olduğunu, söz konusu programın birinci aşamasının 2007 yılında, ikinci aşamasının da 2009 yılında tamamlandığını, halen yürütülen üçüncü aşamanın da 28 Aralık'ta sona ereceğini söyledi.

Türkiye'nin AB'ye adaylığının, istatistik alanında kaydedilecek ilerlemenin yönünü belirlediği ifade eden Aydemir,  adaylığın resmen ilanından sonra istatistik alanında AB standartlarına uyum konusunun, AB mali yardımları yönünden de öncelikli alanlardan biri olduğunu anlattı.

Aydemir, istatistik alanında AB'ye uyum sürecindeki en büyük zorluğun o dönemde mevcut yasal düzenlemelerin yetersizliği olduğunu belirterek, şunları kaydetti:

"Türkiye'nin istatistik sistemini bir bütün olarak kapsayacak, modern ve bütünleşik bir yapıya kavuşturacak bir yasal altyapıya ihtiyaç vardı. Bu zorluk, 2005 yılında çıkarılan ve AB'ye tam uyumlu Türkiye İstatistik Kanunu ile aşıldı. AB uyum süreci çalışmalarımızda büyük itici güç oldu. Kanunun yürürlüğe girmesiyle TÜİK, AB uyum sürecinde ihtiyaç duyulan yapısal ve teknik reformları hayata geçirebilmek için gerekli yasal zemine kavuşmuş oldu."

İstatistiğin toplumların gelişmesinde, ekonomik kalkınmada son derece önemli rol oynadığını, karar alıcılara yön veren bir rehber görevini üstlendiğini vurgulayan Aydemir, istatistik sistemlerini geliştirmenin artık tüm dünya ülkelerinin öncelikli hedefi haline geldiğini söyledi.

Aydemir, şeffaflığın istatistik kurumlarına ve üretilen istatistiklere güveni sağlayan en önemli koşullardan biri olduğunu belirterek, TÜİK'in Avrupa İstatistikleri Uygulama İlkeleri'nden biri olan şeffaflık ilkesini benimsediğini ve bunu tüm istatistik süreçlerinde vazgeçilmez bir unsur olarak uygulamaya başladığının altını çizdi.

İdari kayıtların istatistik amaçlı kullanımı konusunun öncelikleri arasında yer aldığını belirten Aydemir,  bu amaçla, kurum ve kuruluşlarda tutulan idari kayıtların iyileştirilip istatistik amaçlı kullanımına yönelik çalışmalara hız kazandırdıklarını ifade etti.

Aydemir, istatistik üretiminde en önemli kalite unsurlarından birinin de zamanlılık olduğunu dile getirerek, "Zamanında ve güncel üretilmeyen istatistiklerin kullanılabilirliği de yoktur. Bu nedenle TÜİK olarak, özellikle üretilen istatistiklerin zamanlılığına da büyük önem veriyoruz. En iyi istatistik, kaliteli ve güncel olan istatistiktir ilkesinden hareketle, mevcut verilerin yayımlanma sürelerinde de önemli iyileştirmeler kaydettik" dedi.

TÜİK'in yeni istatistikler üreterek ürün çeşitliliğini artırdığından da bahseden Aydemir, "2005 yılında 35 konu başlığında veri üretip 195 haber bülteni yayımlarken, 2014 yılında konu sayısı 85'e, haber bülteni sayısı 325'e çıktı. Ayrıca, 2015 yılında 90 konu başlığında veri üretip 342 haber bülteni ile kamuoyuna duyuracağız" diye konuştu.

Aydemir, özellikle iş istatistiklerinde kullanmaya başladıkları "elektronik veri transferi" aracılığıyla şirketlerin halihazırda muhasebe kayıtlarında yer aldığı bilinen verilerin şirketler tarafından web üzerinden girişi yapılarak TÜİK'in veri tabanlarına aktarımının mümkün hale geldiğini söyledi.

TÜİK'in bilişim teknolojileri" birimi tarafından geliştirilen "Harzemli Projesi"ne de değinen Aydemir, "Tüm araştırmalarda kullanılabilecek jenerik bir veri giriş programı olan proje sayesinde, istatistiki verinin üretim sürecine bir standart getirmiş olduk. Ayrıca, kapsam, tanım, sınıflama farklılıklarını gidererek ürettiğimiz tüm verilerin birbirleriyle konuşabilir olması imkanına kavuştuk. AB yolunda önümüzde hareketli, dinamik bir hedef var. Gerek bu hedef gerekse giderek küreselleşen dünyadaki ekonomik ve sosyal gelişmeler, bizim sürekli daha da ileriye gitmemiz için daha fazla çalışmamızı gerektiriyor" dedi.

- AB Katılım Stratejisi

Avrupa Birliği Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Ahmet Yücel de AB sürecinin bir dönüşüm süreci olduğunu belirterek, katılım sürecinin tekrar istenilen seviyeye gelmesi amacıyla AB Bakanlığı olarak çok önemli çalışmalar yaptıklarını ifade etti.

Yücel, bakanlık olarak, yeni bir AB Katılım Stratejisi'ni hayata geçirdiklerini ifade ederek, söz konusu stratejiyle AB'ye katılım için ihtiyaç duyulan yeni ivmeyi kazandırmayı amaçladıklarını anlattı.

AB sürecinin temel unsurlarının siyasi reformlar, sosyo ekonomik dönüşüm ve AB iletişim stratejisi olduğunun altını çizen Yücel, önümüzdeki dönemde kurumlardan beklentilerinin eylem planlarında yer alan gerekliliklerin hayata geçirilmesi olduğunu kaydetti. - Ankara