Kültepe İçin Hedef Unesco Kalıcı Listesi

MÜZAHİM ZAHİD TÜZÜN - UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'nde yer alan, binlerce yıllık tarihe ev sahipliği yapmış Kültepe Kaniş/Karum Höyüğü'nün kalıcı listeye dahil edilmesi için çalışmalar başladı.

Kayseri kent merkezine yaklaşık 25 kilometre uzaklıkta bulunan, binlerce yıllık tarihi ve kültür mirasa sahip Kültepe Kaniş/Karum Höyüğü'nün UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'nden daimi listeye alınması planlanıyor.

Geçici listeye 2014 yılında alınan, 2015'te de kazılarda ortayla çıkarılan çivi yazılı kil tabletleri Dünya Bellek Listesi'ne alınan höyüğün asıl listeye alınması için gerekli evraklar bu yıl tamamlanarak Bakanlığa başvuru yapılacak.

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi (DTCF) Öğretim Üyesi ve Kültepe Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu, AA muhabirine, yaklaşık 70 yıldır kazı çalışmalarının devam ettiği Kültepe'nin UNESCO daimi listesinde yer alması için ellerinin çok güçlü olduğunu söyledi.

Kültepe'nin kalıntılar ve kil tabletleri açısından zengin olduğunu ifade eden Kulakoğlu, şunları kaydetti:

"Kültepe, açığa çıkartılan kalıntıları ve çivi yazılı kaynakları açısından UNESCO tarafından bir anlamda korumaya alınmış bir merkez. Kültepe sadece ören yeri ve özellikle de Asurlu tüccarların evlerinin bulunduğu kısımları itibarıyla UNESCO Dünya Kültür Miras Aday Listesi'ne kaydedildi. Diğer taraftan da Kültepe tabletleri, Kültepe'de bulunan Asurlu tüccarların arşivleri tamamen özel şahıslara ait olması ve Anadolu, Mezopotamya, Suriye tarihini aydınlatması dolayısıyla UNESCO Dünya Bellek Listesi'ne alındı, o kütüğe kaydedildi. Kaydedildiği zaman Türkiye'den 5. koleksiyondu. Bir tane Hitit çivi yazılı tabletleri var ama onun dışında başka arkeolojik malzeme yoktu. Kültepe Asurlu tüccar arşivleri bu şekilde kaydedilmiş oldu."

"Asıl hedefimiz ören yerini kalıcı listeye sokmak"

Daimi listeye geçmek için gayret ettiklerini aktaran Kulakoğlu, şöyle devam etti:

"Asıl hedefimiz ören yerini kalıcı listeye sokmak. Şanlıurfa'daki Göbeklitepe, son olarak UNESCO Dünya Kültür Miras Listesi'nde kalıcı hale geldi. Niyetimiz Kültepe'yi kalıcı listeye sokmak. Tabii ki bu sadece biz arkeologların yapabileceği bir iş değil. Başta Kültür ve Turizm Bakanlığı olmak üzere yerel yönetimlerin katkısıyla yapılabilecek bir iş. Bu sadece kazıda çalışanların yapabileceği bir iş değil. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Kayseri Büyükşehir Belediyesinden de son derece kuvvetli destek alıyoruz. Bu sene dosyayı tamamlayıp sunacağız. Belki önümüzdeki sene belki ondan sonraki sene bu konu değerlendirilecektir. Diğer kaydedilmiş yerlere baktığımızda Kültepe, içerdiği özellikler ve buluntular anlamında rahatlıkla bu listeye girebilecek durumdadır. Biz de büyük bir sorumluluğun altına girmiş olacağız. Girmekten çok mutluluk duyarız ama bizi de çok zor koşullar bekliyor olacak. Çok daha ciddi önlemlerin alınması gerekiyor."

Kültepe'nin UNESCO daimi listesine geçmesi için gerekli kriterlerin birden fazlasına sahip olduklarını dile getiren Kulakoğlu, sözlerini şöyle tamamladı:

"UNESCO'nun koyduğu belirli kriterler var. Bir yerin, buluntunun, anıtın ya da doğal bir mirasın korunması için bu koşulların sağlanması gerekiyor. Kültepe'nin bu listeye alınmasını düşünürken hemen yanımızda Engir Kuş Cenneti var, onu da almayı düşündük fakat birtakım prosedürler zorlaşacağı için biz onu düşünmedik. Çevresiyle beraber düşündüğümüzde Koramaz Vadisi, Gesi, Ağırnas gibi özel merkezlerle birlikte değerlendirmek gerekecek. Bu koşulları aslında UNESCO da istiyor. Hem doğal hem kültürel açıdan ele alınmasını istiyor. Zaten bu iki koşulumuz var. Diğer taraftan da dönemi için ender olan bilgi ve bulgulara sahip. Zaten Kültepe'yi tek başına tek maddeyle aday listesine sokabiliyoruz. Kazılarda çıkarılan çivi yazılı kil tabletleri zaten Dünya Bellek Listesi'nde yer alıyor. Dolayısıyla bu koşulların çoğu yerden daha fazlasını Kültepe sağlıyor."