Tüyap Kitap Fuarı'nda "Kürt Romanı" Konuşuldu

TÜYAP ve Türkiye Yayıncılar Birliği ortaklığıyla düzenlenen 33. Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı'nda okurlarıyla buluşan Kürt yazarlar, Kürtçe yazmanın zorlukları ile çözüm süreci ve üniversitelerde Kürtçe eğitim verilmesinin olumlu katkıları üzerinde düşüncelerini paylaştı.

Yazarlardan Ömer Dilsöz, Kürt romanının büyük bir gelişme yaşadığını ve artık siyasi konular dışında da birçok konuda Kürtçe romanlar yazıldığını belirtti.

Kürt romancılığının ilerlemesi için okullarda Kürtçe eğitimin gerekliliğine değinen Dilsöz şöyle konuştu:

"Kürtçe eğitimin önü açılırsa bu alanda da elbette büyük gelişmeler yaşanır. Kürtçe romancılık büyük bir gelişme kaydediyor. Sloganik tekdüze romanların yerini artık psikolojiden tutun, felsefe ve bilim kurguya kadar yeni birçok kitap alıyor."

Yazmak için bolca okumak, emek sarf etmek ve bolca zaman harcamak gerektiğini ifade eden Dilsöz, yazmayı kendine hedef olarak belirleyen gençlere de şu tavsiyelerde bulundu:

"Ben Guze Reş kitabımı yazmak için 11 yıl üzerinde çalıştım. Gençlerin de dünya klasiklerinden Kürtçe klasiklere kadar her şeyi okumaları gerekiyor. Kürt toplumunu, dengbejliği, Kürt kültürü ve edebiyatını iyi bilmeleri lazım ki iyi analizler ve tasvirler yapabilsinler. Örneğin sadece Ahmedi Hani değil Nali, Piremerd, Heci Kadri Koyi'yi de iyi tanımaları gerekiyor."

Danimarka'da psikoloji eğitimi alan Zaholu Kürt yazar Kovan Sindi de Kürt romancılığının artık büyük bir ilerleme kaydettiğini belirterek şöyle konuştu:

"Güneydeki Kürtler, Latin alfabesi ile eser ortaya koyamıyorlar. Bu da şu anlama geliyor; Türkiye, Avrupa ve Ermenistan'daki Kürtlere rahatça ulaşamıyorlar. Ayrıca siyaset, yalnızlık ve diğer konularda Kürtçe romancılıkta sıkıntı yaşanmıyor. Ama varlık, felsefe, psikosomatik gibi konularda daha çok roman yazılmasına ihtiyaç var."

Genç yazarlardan umutlu olduğunu dile getiren Sindi, " Dostoyevski'nin romanları psikoloji alanına ve diğer birçok alana konu oluyor. Kürtçe romancılık da her geçen gün gelişiyor. Dile gereken önem verilip üzerinde sürekli çalışmalar yapılırsa ve gereken emek verilirse daha da ilerleyecek" dedi.

Şair ve yazar Cihan Roj ise dil ve coğrafyanın birbiriyle çok bağlantılı olduğunu ve bunun Kürtçe roman üzerinde de etkisi bulunduğunu vurguladı.

Çözüm sürecinin ve üniversitelerdeki Kürtçe eğitim alan öğrencilerin Kürtçe yazıp okumalarının edebiyat alanında olumlu etkisi olduğunu ifade eden Roj, şöyle devam etti:

"Elbette bunların olumlu bir etkisi var, çünkü romanı okuyan okuyucu geri dönüşümde bulunuyor, eleştiriyor. Bu da yazarın kendisini geliştirmesine, romancılığın ilerlemesine neden oluyor."

Kürtçe roman üzerine yapılan eleştirilere de değinen Roj şöyle konuştu:

"Bazı Kürtler, 'Kürtçe romancılık dünya standartlarına ulaştı' diyor. Kimileri de 'Çok değerli ve önemli eserler ortaya çıkmıyor' diyor. Bu iki eleştiri de çok uçlarda eleştiriler. Kürtlerin temkinli olması lazım eleştiri yaparken. Ayrıca kişilerden çok eserler üzerinden değerlendirme yapmaları gerekiyor. Çok isim yapmış ünlü bir yazar olabilir kişi ama bu onun çok iyi bir yazar olduğunun göstergesi değildir. Bilinmeyen ya da çok genç ama çok iyi yazan kişiler de var Kürt edebiyatında."

Konferans bitiminde dinleyicilerle sohbet eden yazarlar ayrıca kitapseverlere kitaplarını da imzaladı.

TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi'nde açılan fuar, 16 Kasım'a kadar gezilebilecek. - İstanbul