Yabancı İstihdamı Kanun Tasarısı, TBMM'ye Sunuldu

Uluslararası koruma talebinde bulunan ve henüz başvurusu hakkında son karar verilmemiş veya şartlı mülteci yabancılar, uluslararası koruma başvurusu tarihinden, geçici korunan yabancılar geçici koruma kimlik belgesinin düzenlendiği  tarihten altı ay sonra Türkiye'de çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti almak için başvurabilecekler.

Yabancı İstihdamı Kanun Tasarısı, TBMM Başkanlığı'na sunuldu.

Tasarıya göre, yabancı istihdamında çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti, sürenin sona ermesi veya Bakanlıkça iptal edilmesiyle geçerliliğini kaybedecek.

Yabancının veya işverenin talebi dışında çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti, yabancının çalışma izni veya çalışma izni muafiyetinin geçerlilik tarihinden itibaren altı ay içinde Türkiye'ye gelmemesi, pasaportunun veya pasaport yerine geçen belgesinin geçerlilik süresinin uzatılmaması, kanunda belirtilen hükümlere aykırı olarak çalıştığının tespiti, çalışmasının herhangi bir nedenle sona ermesi, çalışma izni başvurusunun sahte veya yanıltıcı bilgi ve belgelerle yapıldığının sonradan tespiti, geçiş süresi içerisinde talep edilen bilgi ve belgeleri sunmaması veya niteliklerini kaybettiğinin anlaşılması, Türkiye'ye girişine izin verilmeyen yabancılar, vize verilmeyecek yabancılar ya da sınır dışı etme kararı alınacak kişiler kapsamında olması, kamu  düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından Türkiye'de çalışmasında sakınca olduğunun ilgili kamu kurum ve kuruluşlarca bildirilmesi, sağlık sebepleri veya zorunlu kamu hizmeti gibi mücbir sebepler dışında süreli çalışma izinlerinde aralıksız olarak altı aydan, bağımsız  ve süresiz çalışma izinlerinde ise aralıksız olarak bir yıldan uzun süre Türkiye dışında kalması, durumunda iptal edilecek.

Tasarı ile çalışma izninin istisnai olarak verilebileceği yabancılar da belirleniyor. Buna göre, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca belirlenen  yabancı  istihdam politikasına uygun eğitim düzeyi, ücreti, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı ve benzeri özellikleri itibariyle nitelikli işgücü olarak değerlendirilen, bilim ve teknolojiye katkısı, yatırım veya ihracat düzeyi,  sağlayacağı istihdamın büyüklüğü ve benzeri özellikleri açısından nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen, belirli bir süre için işvereni tarafından Türkiye'de gerçekleştirilen bir projede istihdam edilen, İçişleri Bakanlığı'nca Türk soylu olduğu bildirilen, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşı ve  AB üyesi ülke vatandaşı kişilere çalışma izni istisnai olarak verilebilecek.

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca uluslararası   koruma başvurusu sahibi, şartlı mülteci, geçici koruma sağlanan veya vatansız, yine aynı kanuna göre mağdur destek sürecinden yararlanan insan ticareti mağduru, bir Türk vatandaşı ile evli ve eşiyle Türkiye'de evlilik birliği içinde yaşayan, yabancı          devletlerin ve uluslararası kuruluşların Türkiye'deki temsilciliklerinde diplomatik dokunulmazlığı olmadan çalışan, alanındaki başarısı ile uluslararası düzeyde temayüz etmiş olarak bilimsel, kültürel veya sportif amaçla Türkiye'ye gelen, sınırötesi hizmet sunucusu kişilere çalışma iznine ilişkin istisnalar tanınabilecek.

-Uluslararası koruma kapsamında olan yabancılar

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamında, uluslararası koruma talebinde bulunan ve henüz başvurusu hakkında son karar verilmemiş veya şartlı mülteci yabancılar uluslararası koruma başvurusu tarihinden, geçici korunan yabancılar ise geçici koruma kimlik belgesinin düzenlendiği  tarihten altı ay sonra çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti almak için başvurabilecekler. Bu kapsamda çalışma izni veya çalışma izni muafiyetine başvuru hakkı tanınan yabancılara çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti verilmesinde İçişleri Bakanlığı'nın olumlu görüşü aranacak. Geçerli çalışma izni veya çalışma izni muafiyetine sahip olunması bu yabancılara Türkiye'de mutlak kalış hakkı sağlamayacak.

Uluslararası koruma başvuru sahiplerine verilecek çalışma izni ve çalışma izni muafiyetinin süresinde, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca düzenlenen uluslararası koruma başvuru sahibi kimlik belgesinin, uluslararası koruma statü sahibi belgesinin, geçici koruma kimlik belgesinin geçerlilik süresi dikkate alınacak.

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nca uluslararası koruma başvurusunun geri çekilmesi veya geri çekilmiş sayılması, uluslararası koruma statüsünün sona ermesi, uluslararası koruma statüsünün iptali hallerinde ise çalışma izni iptal edilecek. Ayrıca, geçici korumanın Bakanlar Kurulu kararıyla sonlandırılması veya bireysel olarak sona ermesi ya da iptali hallerinde çalışma izninin iptal edileceği de hüküm altına alınıyor.

-Yabancı öğrenciler çalışma izni almak kaydıyla çalışabilecek

Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında  Kanun kapsamında Ar-Ge Merkezi Belgesi olan firmalarda Ar-Ge personeli olarak çalışacak yabancıların çalışma izni başvuruları Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın olumlu görüşü olması halinde değerlendirilecek.

Serbest Bölgeler Kanunu kapsamında serbest bölgelerde çalışacak yabancıların çalışma izni başvuruları Ekonomi Bakanlığı'na yapılacak. Ekonomi Bakanlığı tarafından yapılan değerlendirme neticesinde çalışma izni alması uygun görülen yabancılar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bildirilecek.

Türkiye'de  bir yükseköğretim kurumunda örgün öğretim programlarına kayıtlı yabancı öğrenciler, çalışma izni almak kaydıyla çalışabilecekler. Yabancı öğrencilerden ön lisans ve lisans düzeyinde öğrenim görmekte olanlar, öğrenimlerinin ilk yılının tamamlanmasından sonra çalışma iznine başvurabilecek İş Kanunu uyarınca kısmi süreli çalışabilecekler. Örgün öğretim programlarına kayıtlı lisansüstü öğrenciler için bu sınırlamalar uygulanmayacak. Yabancı öğrencilere verilen çalışma izinleri geçerli öğrenci ikamet iznini ve bu ikamet izninin sağladığı hakları sona erdiremeyecek. Yabancı öğrencilerin çalışmasına ilişkin usul ve esaslar Göç Politikaları Kurulunca belirlenen esaslar çerçevesinde Bakanlık ve İçişleri Bakanlığınca müştereken belirlenecek.

Öğrenimlerini Türkiye'de bir yükseköğretim kurumunun mühendislik ve mimarlık fakültelerinde veya yurtdışında ilgili ülke makamları ve Yükseköğretim Kurulu tarafından tanınmış yükseköğretim kurumunda tamamlayarak mühendis ve mimar unvanını almış olan yabancılar bu Kanuna göre çalışma izni alarak mühendislik ve mimarlık mesleğini icra edebilecekler.

-İtirazın reddi halinde idari yargı yoluna başvurulabilecek

Çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti başvurusunun reddi ve düzenlenen belgelerin iptali kararları, yabancı çalıştıran işverene veya bağımsız ya da süresiz çalışma izni ile çalışan yabancıya Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilecek. Bakanlığın bu Kanun kapsamında verdiği kararlara karşı ilgililer tarafından tebliğ tarihinden itibaren otuz  gün içinde Bakanlığa itiraz edilebilecek. İtirazın reddedilmesi halinde idari yargı yoluna başvurulabilecek.

-15 gün içinde bildirim yükümlülüğü getiriliyor

Yabancı çalıştıran işverenler ile süresiz veya bağımsız çalışma izni bulunan yabancılar, çalışma izninin veya çalışma izni muafiyeti kapsamında çalışmanın başlaması ve sona ermesi durumu ile çalışma izni veya çalışma izni muafiyetinin iptalini gerektirecek halleri on beş gün içinde Bakanlığa bildirmekle yükümlü olacak.

Çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti alan yabancılar ile yabancı çalıştıran işverenler, sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan yükümlülüklerini kanuni süresi içerisinde Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümlerine göre yerine getirecekler. Türkiye'nin taraf olduğu sosyal güvenlik sözleşmeleri hükümleri ise saklı kalacak.

- TBMM