Kan kanserlerinden lenf bezi kanserlerine, kansızlıktan metabolik hastalıklara kadar pek çok sağlık sorununun çözümü "kök" hücre naklinden geçmektedir. Kök hücre bağışçıları hayattayken hayat kurtarma şansı yakalıyor. Türkiye'nin kök hücre naklinde Avrupa'nın yükselen değeri olduğunu ve yabancı uyruklu hastalar tarafından da tercih edilmekte olup, kök hücre nakli işlemlerinde son 10 yılda yüzde 861, son 5 yılda ise yüzde 145 oranında artış yaşanmıştır. 2022 yılında Türkiye'de 4500'ün üzerinde kök hücre nakli yapılmıştır.
Nasıl kök hücre bağışçısı olabilirim?
Kemik iliği nakli bekleyen hastalar için umut olan Türkiye'de Kök Hücre Koordinasyon Merkezi (TÜRKÖK)'e başvurarak gönüllü verici olabilirsiniz.Bunun için Kızılay'ın bölge kan merkezlerine başvurmanız ve isteğinizi belirtmeniz yeterli. Sizden yalnızca 3 tüp kan alınacak ve bağışçı olup olamayacağınıza ilişkin sağlık testleriniz yapılıp tarafınıza bildirilecek. Böylece bağışçı listesine girmiş olacaksınız.
Kimler kök hücre bağışçısı olabilir?
Bulaşıcı, ciddi bir hastalığı olmayan, 18-50 yaş arası sağlıklı herkes verici olabilir. Kan bankasına gidip kan verebilen herkes kök hücre vericisi de olabilir. Adaylar önce genel sağlık kontrolünden geçirilir. Genel sağlık durumu uygun olanlara HLA denilen doku grubu tayini ve bir takım kan testleri yapılır. Doku uyumu sağlanması durumunda bağışçıya ulaşılır ve bağışçı toplama işleminin gerçekleştirileceği merkeze davet edilir.
Kök hücre kaynakları nelerdir?
Günümüzde etkinliği kanıtlanmış ve klinik kullanımda olan 3 kök hücre kaynağı vardır.Bunlar kemik iliği, periferik kan ve göbek kordon kanıdır. Güncel olarak periferik kök hücre daha sık kullanılmaktadır.
Kök hücre hangi yöntemlerle alınır?
Kök hücre, bağışçı ve hekimin tercihine göre belirlenen iki farklı yöntemle alınmaktadır. Dolaşan periferik kanda bulunan kök hücreler aferez cihazı dediğimiz özel bir aygıt ile damardan toplanabilir. Burada kişi sadece bir süre kan verir gibi, kolundan bir serum seti takılarak, istirahat pozisyonunda uzanır. İşlemden önce vericilere bir süre cilt altından dolaşan kandaki kök hücre sayısını arttırmak amacıyla bir aşı yapılır. Ameliyathane koşulları gerekmez. Diğer yöntem ise ameliyathane de gerçekleştirilir. Bağışçıya anestezi uygulanarak leğen kemiğinden kök hücre toplanır.
Hangi hastalıkların tedavisinde kullanılır?
Kök hücre nakli başlıca kan kanserleri dediğimiz akut myeloblastik lösemi (AML), akut lenfoblastik lösemi (ALL), lenf bezi kanserleri dediğimiz non-Hodgkin lenfoma (NHL), Hodgkin lenfoma, kemik iliği kanserleri dediğimiz multiple myeloma, kronik myelositik lösemi (KML), kronik lenfositik lösemi (KLL) ve myelodisplastik sendrom (MDS) tedavisinde kullanılmaktadır. Bu hastalıkların dışında, kansızlık yapan hastalıklar olan aplastik anemi, paroksismal noktural hemoglobinüri (PNH), hemoglobinopatiler (talasemi, orak hücreli anemi), primer amiloidoz, immün yetmezlik durumları ve kalıtsal metabolik hastalıklar kök hücre naklinin kullanılabileceği diğer durumlardır.
Kök hücre vermenin bağışçı için bir sakıncası var mı?
Yok. Kök hücreyi damardan topladığımız aferez yöntemi, herhangi bir acı veya sıkıntı vermeyen kolay bir işlemdir. Yalnızca işlem öncesinde uygulanan aşının basit bir yan etkisi görülebilir. Ameliyathane ortamında leğen kemiğinden toplama işleminde ise uygulanan anesteziye bağlı olarak yan etkiler görülebilir. Her iki işlem de bağışçı için herhangi bir sağlık riski oluşturmaz.
Hasta yada verici için ücretli bir işlem mi?
İhtiyacı olan tüm vatandaşlarımız tamamen ücretsiz olarak bu hizmetten yararlanabilir. Bu alanda artık gelişime ihtiyaç duyduğumuz tek şey gönüllü verici sayısının artması. Bu bağlamda TÜRKÖK çok önemli bir hizmet veriyor. Verici sayısı modern teknolojisiyle beraber hızla yükseliyor. 2022 yılı sonu itibariyle Türkiye'de kemik iliği bağışçısı sayısı 850.000'i geçti. TÜRKÖK artık soydaşlarımıza ve tüm dünyaya hizmet vermeye başladı.
Vericinin kişisel bilgileri korunuyor mu?
Verici kişisel bilgilerinin korunması yasal zorunluluktur. Bağışçının kimliği, sağlık durumu ve test sonuçları tamamen gizli tutulmaktadır. Kök hücre nakli yapıldıktan sonra bile verici bilgileri açıklanmamaktadır.
Sisteme kayıtlı bir bağışçıyım. Dilediğimde vazgeçebilir miyim?
Kök hücre bağışı, organ ve kan bağışında olduğu gibi tamamen gönüllülük esaslı bir uygulamadır. Dilediğinizde 'ben bağışçı olmak istemiyorum' deme hakkına sahipsiniz. Kayıtlı bağışçı olmanız da mutlaka bağış yapabileceğiniz anlamına gelmiyor. Doku grubunuzla uyumlu bir nakle ihtiyaç olduğunda merkeze davet edileceksiniz ve yeniden bağışçı olmaya uygun olup olmadığınız yapılacak sağlık kontrolleriyle belirleniyor.
FİDAN BAĞIŞI
Kan ve Kemik İliği Nakli Derneği olarak biz bilimsel aktiviteler kadar sosyal sorumluluk projelerine de önem vermekteyiz. Daha önceki senelerde düzenlediğimiz Fotoğraf ve Resim yarışması yerine, 2020 yılında başlattığımız projemize devam edip, kongremizde tüm katılımcılarımız için TEMA vakfına 1 adet fidan bağışlayarak ülkemizin tekrar zümrüt yeşiline kavuşmasını sağlamayı amaçladık. Ayrıca Kan ve Kemik İliği Nakli Derneği adına bir orman projemiz için de çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
18-21 Mayıs 2023 tarihleri arasında, İstanbul Marriott AsiaHotel'de, 287'si sağlık uzmanı olmak üzere toplam 326 katılımın gerçekleştiği kongremizde, 3 gün boyunca 37 oturum ve panelde, bilimsel toplantılar gerçekleşmiştir. EBMT Türkiye Hemşirelik Grubu ile ortaklaşa düzenlenen, 4. Hematopoetik kök hücre nakli hemşirelik eğitim programı da yoğun ilgi ile tamamlanmıştır. Toplam 44 bilimsel çalışmanın değerlendirilme için yollandığı kongrede, 34 çalışma sözel bildiri olarak sunulmuş, ayrıca 28 İngilizce bildiri International Journal of Hematology - Oncology dergisinde yayınlanma hakkı kazanmıştır.
Son Dakika › Sağlık › Kök hücre nakli tedavisi umut dağıtıyor - Son Dakika
AK Parti Kütahya İl Başkanı Mustafa Önsay, Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma Hastanesi ek binasının yıkılıp yerine 'Sağlık Yerleşkesi' yapılacağını duyurdu. Yerleşkede Aile ve Halk Sağlığı Merkezi, Verem Savaş Dispanseri gibi birimlerin bulunacağı belirtildi.
Siirt Tabipler Odası üyeleri, Gaziantep'te görevi başındayken hasta yakını tarafından bıçaklanarak öldürülen doktor Ersin Arslan'ı anmak için basın açıklaması yaptı. Açıklamada, sağlıkta şiddetin önlenmesi için birlikte hareket edilmesi gerektiği vurgulandı.
Mardin'in merkez Artuklu ilçesinde Kabala Mahallesi'nde kayalıklara çıkan Hamdullah Buray, dengesini kaybederek düştü. Olay yerine AFAD, jandarma ve 112 Acil Sağlık ekipleri sevk edildi. Ağır yaralanan Buray, Mardin Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne kaldırıldı.
Karabük Üniversitesi, sağlık alanında yenilikçi yaklaşımlar geliştirmek amacıyla Sağlık Bilimleri Festivali düzenleyecek. Festival, 6-7 Kasım tarihlerinde Türkiye'deki birçok paydaşın katılımıyla gerçekleştirilecek. Festivalde akademisyenler, profesyoneller ve öğrenciler bir araya gelerek sağlık alanına dair yenilikçi yaklaşımlar geliştirecek ve mevcut yapıyı geliştiren model tasarımlarının ortaya çıkmasına katkıda bulunacak. Ayrıca festivalde yarışmalar, atölye çalışmaları, tiyatro, müzik ve şiir dinletisi, konser, kültürel etkinlikler, spor turnuvaları gibi birçok etkinlik düzenlenecek.
Samsun'un Bafra Ovası'nda çeltik komisyonu tarafından alınan dron ile sivrisinekle mücadele çalışmaları başlatıldı. Bafra Kaymakamı Cevdet Ertürkmen, ilaçlama çalışmalarının 4 periyot halinde devam edeceğini belirtti. Bin kilometrelik kanalda ve 780 dekar alanda gerçekleştirilen mücadele ile sivrisinek üreme alanlarına etkin bir şekilde müdahale edileceği düşünülüyor.
Diyarbakır'da Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesinde görevli Doç. Dr. Ferhat Işık, kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümlerin dünyada hala en yaygın ölüm nedeni olduğunu belirtti. Işık, kalp ve damar hastalıklarından korunmak için spor yapmanın, sağlıklı beslenmenin ve sigarayı bırakmanın önemine dikkat çekti. Ayrıca, diyabet ve hipertansiyonu olan hastaların ilaç tedavilerini düzenli olarak yapmaları gerektiğini vurguladı.
Eskişehir İl Ambulans Servisi Başhekimliği'nde 3 günlük NRP eğitimi düzenlendi. Eğitime 19 hekim, 7 ebe, 10 hemşire ve 3 acil tıp teknisyeni katıldı. Eğitimi başarıyla tamamlayanlara sertifika verildi. İl Sağlık Müdürü, doğum hizmetlerinde neonatal resüsitasyonun önemine vurgu yaparak, sağlık personelinin yetkinliğinin önemli olduğunu belirtti.
Bafra Ovası'nda sivrisinek mücadelesi kapsamında çeltik komisyonu tarafından alınan dronlarla kanallarda ilaçlama çalışması başlatıldı. Bafra Kaymakamı Cevdet Ertürkmen, ilaçlama çalışmalarının 4 periyot halinde devam edeceğini belirtti.
Savaş, afet ve yoksulluğun olduğu bölgelerde faaliyet yürüten Yeryüzü Doktorları Derneği, açlıkla mücadelenin devam ettiği Afganistan'da hasta çocukları gönüllü sağlık ekibiyle tedavi edecek. Afganistan'da gerçekleştirilemeyen ameliyatları yapmak için 2 çocuk cerrahı, 2 çocuk cerrahı asistanı, anestezi uzmanı, 2 anestezi teknikeri ve 2 ameliyathane hemşiresinden oluşan sağlık ekibi, İstanbul Havalimanı'na geldi. Bilet ve bagaj işlemlerinin ardından pasaport kontrolünden geçen ekip, uçakla Kabil'e hareket etti. Ekiple birlikte Afganistan'a giden Yeryüzü Doktorları Proje Koordinatörü Halim Zabihullah, ülkede 23 milyon 700 bin kişinin ihtiyaç sahibi olduğunu ve 857 bin çocuğun açlıkla mücadele ettiğini söyledi. Yeryüzü Doktorları olarak Afganistan'da bölgedeki ihtiyaçlar doğrultusunda çeşitli projelerle sağlık hizmeti sunuyoruz. Şiddetli açlık sorunlarının yaşanması nedeniyle de beslenme sağlığı merkezlerimizle düzenli hizmet sağlıyoruz. Bölgeye 2014 yılından beri şartların kısıtlı ve teknik yetersizliklerin olmasından dolayı yapılamayan tedaviler ve ameliyatları gerçekleştirmek üzere gönüllü sağlık ekibimizi organize ediyoruz. Bu yıl da Türkiye'nin dört bir yanından gelen gönüllü uzman doktorlarımız ve sağlık çalışanlarımız ile bölgedeki imkanlar dahilinde başta zor olan operasyonlar olmak üzere sağlık hizmeti sunacağız. Program kapsamında 26 Nisan'a kadar muayene hizmete verecek ve ameliyatlar gerçekleştirecek gönüllü sağlık ekibi, 23 Nisan'da da Kabil Atatürk Hastanesi'nde tedavi gören çocuklar için özel etkinlik düzenleyecek. Bölgede, 15 beslenme sağlığı merkezi ve 11 mobil sağlık ekibiyle uzun yıllardır hizmet veren Yeryüzü Doktorlarının ekibi aynı zamanda bilgi ve tecrübelerini de yerel sağlık çalışanlarıyla paylaşacak.
Ceyhan ilçesinde çapa yaparken ayağını makineye kaptıran kişi, itfaiye ekipleri tarafından kurtarılarak hastaneye götürüldü. İhbar üzerine olay yerine gelen ekiplerin çalışması sonucunda ayağı makineden kurtarılan kişi, ambulansla Ceyhan Devlet Hastanesine sevk edildi.
Melikgazi Belediyesi, insan ve çevre sağlığını tehdit eden larva, sivrisinek ve haşerelere karşı ilçede ilaçlama çalışması gerçekleştiriyor. Belediye Başkanı Mustafa Palancıoğlu, vatandaşların yoğun olarak kullandığı alanları steril hale getirmek ve olası hastalıkların önüne geçmek amacıyla ekiplerin titizlikle çalıştığını belirtti.
Sizin düşünceleriniz neler ?