Ponza Teknolojiyle Buluşacak

ŞENER TOKTAŞ - Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) Pomza ve Perlit Uygulama ve Araştırma Merkezi, kentte bugüne kadar istenilen düzeyde değerlendirilemeyen ponza taşından teknolojik ürün elde etmeyi hedefliyor.

BEÜ Pomza ve Perlit Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hüseyin Turhan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Bitlis bölgesinde ponza (bazı yüzeylerin temizlenmesinde, mermerlerin parlatılmasında, ovma işlerinde kullanılan, çok gözenekli, çok hafif kaya, taş) rezervinin yüksek olduğunu söyledi.

Türkiye'ye komşu ülkelerde ponza rezervinin bitme aşamasında olduğunu anımsatan Turhan, " Ermenistan, İsrail, İran ve Avrupa ülkelerinde ponza bitmiş durumda ve Türkiye'den talep ediliyor ancak ponza burada olduğu gibi Türkiye'nin batı bölgelerinde de hoyratça kullanılıyor. Tonlarca ponzayı kamyonlara yükleyip inşaat alanında kullanıyoruz. Bunun teknolojiye herhangi bir faydası olmuyor. Üniversite olarak ponzadan 'teknolojik malzeme nasıl üretebiliriz' diye araştırma başlattık. Yani büyük meblağlarda zayi olan ponzadan, katma değeri olabilen, teknoloji ve inşaatın çeşitli alanlarında kullanılabilecek yeni malzeme üretme amacıyla merkezi oluşturduk" diye konuştu.

Ahlat'ta yürütülen seramik çalışmaları kapsamında, ponza ve seramiğin birlikte kullanılması için bilimsel çalışma başlattıklarını bildiren Turhan, ponzadan yeni ürünler elde etmeyi amaçladıklarını ifade etti.

Ponzanın inşaatlarda izolasyon malzemesi olarak kullanılması için de çalışmalara başladıklarını belirten Turhan, "Teknik değeri yüksek malzemelerin üretimine yönelik projeler hazırlıyoruz. Ponza, otomotiv, parke, panel yapımında kullanılabilir. Yangınlara karşı dayanıklı kapıların üretiminde ve suların arıtılması ile denizlere bırakılan yağ atıklarının temizlenmesinde de ponzayı değerlendirmek istiyoruz. Laboratuvarın kurulmasıyla projelerin deneysel çalışmaları başlayacak" dedi.

"Ponza stratejik ürün haline gelecek"

Türkiye'nin ponza rezervinin yüzde 49'unu Bitlis'in ihtiva ettiğini dile getiren Turhan, bunun büyük bir rakam olduğunu söyledi.

Turhan, şunları kaydetti:

"Ponzadan filtrasyon üzerine çalışma yapacağız. Bunu otomobil ve sigara filtresinde kullanabileceğiz. Böylece, firmaların ürettiği yüksek radyasyonları absorbe edebilecek imkanımız oluşacak. Tabi bunlar ilk etapta insanlara uçuk gelebilir. Ponzayla radyasyonu emme özelliği sağlayacağız çünkü radyasyonu tutabilme özelliği var. Bu, hem bilimsel alanda yeni bir açılım olacak hem de hoyratça kullandığımız ve kamyonlarca dağıtımız malzeme, çok özellikli teknolojik değere sahip olacak. Belki stratejik bir ürün haline gelecek."

Tarımsal alanda da bölgede yetiştirilen buğday, meyve ve sebzelerin ponzayla daha sağlıklı ve verimli üretilmesi için de araştırma yapacaklarını belirten Turhan, bu araştırmaların Bitlis'e açılım sağlayacağını dile getirdi.

Turhan, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Türkiye bor madenin de dünya rezervinin yüzde 70'ini ihtiva ediyor. Halen boru arzu ettiğimiz kadar işleyemiyoruz. Ponzanın da bor gibi hoyratça kullanılmasını istemiyoruz. Bunlardan önemli malzemeler elde edebilirsek, bu bölge için faydalı olacak. Merkezimizde seramik, tarım, malzeme, yapı ve arıtma alanlarıyla ilgi 5 alan oluşturduk. Çalışmalarla laboratuvar daha da gelişecek. Bilim adamlarının iştiraki söz konusu olacak. Böylece üniversitemiz uluslararası ürün elde edecek ve kentin ufkunu açacak."

"Yeni istihdam alanı yaratacak"

Ponzanın kent ekonomisi için de önemli olduğuna dikkati çeken Turhan, bu alana ilgi duyanların yeni iş yeri ve istihdam oluşturacağını belirtti.

Turhan, şöyle konuştu:

"Kentte henüz faaliyete girmeyen Organize Sanayi Bölgesinde (OSB) ponza üzerine yeni iş sahaları açılabilir. Böylece yerel üreticiler de profesyonel çalışacak. Dolayısıyla merkez, burada yeni bir sanayi alanı açacak. Girişimciler çalışmalara iştirak ederse, süreç daha hızlı işleyecek. Şimdi ponza sadece inşaat ve yol sektöründe hoyratça kullanılıyor. Çok cüzi fiyatlara satılıyor. Ekonomik katkısı yok denecek kadar az. Bu ciddi bir ürün olmalı ki fiyatı ve karşılığı olsun."