Türk Konseyi Liderler Zirvesi İçin Yapılan En Kapsamlı Saha Araştırması Gerçekleşiyor

Geçtiğimiz yıl Nahçivan'da yapılan zirvenin ardından, Bodrum'da Türk Konseyi Liderler Zirvesi gerçekleştirildi.

Zirveye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev, Kırgızistan Devlet Başkanı Almazbek Atambayev'in yanı sıra uzun bir aradan sonra Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbankulu Berdimuhammedov gözlemci statüsünde katıldı. Zirvenin bu yılki ana teması "Turizm" olurken Türk Cumhuriyetleri arasında işbirliği beklentilerin oldukça gerisinde olduğu yönünde en kapsamlı çalışmalardan biriside Ahi Evran Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kürşad Zorlu tarafından hazırlandı.

Doç. Dr. Kürşad Zorlu, 3. Dünya Türk Forumu'nda sunduğu çalışma ile Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin (Kazakistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Özbekistan) Turizme yönelik olarak Türkiye'de nasıl bir algıya sahip olduğunu ortaya koydu. Kürşad Zorlu saha araştırmasıyla ilgili şunları anlattı:

"Türk Cumhuriyetleri arasındaki ekonomik, siyasal ve kültürel ilişkilerin istenilen seviyeye taşınabilmesi için Turizmin bir araç olarak kullanılması gerekmektedir. Buna karşın söz konusu ülkeler arasında ortak bir kimlik sürecinin istenilen noktada olmadığı açıktır. Kimlik ve kavramlar üzerinde algısal farklılıklarımız, yeterli bilgi sahibi olunmamasıyla birleşince turistik yönelim beklentilerin oldukça gerisinde kalmaktadır.

Zira Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin turist kapasitesinde belirgin bir artış sağlayabilmesi için Türkiye'deki turist hedef kitlesi büyük önem arz etmektedir. Fakat 2013 yılına göre Türkiye'den Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine giden ziyaretçi sayısı 100 bin civarında olup bunun da önemli bir kısmı iş amaçlı gezilerdir.

Artık Kazakistan başta olmak üzere bu bölgeden Türkiye'ye turist sayısında artışlar olmakla birlikte Türkiye'den giden turist sayısında üzücü bir durum söz konusudur."

TEZ ÇALIŞMASI SADECE 25 ADET, UÇAK FİYATLARI İSE %100 PAHALI

Kürşad Zorlu saha araştırmasında temel teşkil etmek üzere Türkiye'de bu bölgeye turizm kapsamında hazırlanan lisansüstü tez çalışmasının 1995-2013 arasında Kazakistan için 18, Kırgızistan için 7, Özbekistan ve Türkmenistan için henüz mevcut olmadığını vurguladı. Zorlu ayrıca uçak bilet fiyatlarının çok yüksek olduğunun altını çizerken Zorlu şunları belirtti:

"Türkiye'den en çok gidilen ülkelerle uçak bilet fiyatları karşılaştırıldığında ciddi fiyat farkı vardır.

Örneğin Taşkent, New-York ve Münih için aynı tarihlere yönelik karşılaştırmalı bilet fiyatlarına bakıldığında Taşkent'in New-York'tan yüzde 20, Münih'ten yüzde 400 daha pahalı olduğu görülmektedir. Oysa bunun artırılması için Türkiye'de ciddi bir potansiyel bulunmaktadır. İşte bu çalışmada potansiyelin açığa çıkmasına etki eden algısal faktörler ortaya konulmaktadır."

Doç. Dr. Kürşad Zorlu tarafından sosyal medya kullanıcıları üzerinde yapılan ve geçerlilik-güvenilirliği ispatlamış anket uygulamasından elde edilen önemli bulgulara göre ise katılımcıların yüzde 74'ü Orta Asya Türk Cumhuriyetleri halkında yeterli bilgiye sahip değil ve yüzde 89'u bu Cumhuriyetlerden birisine gitmiş değil. Gidenlerin yüzde 33'ü Kazakistan, yüzde 30'u Türkmenistan'da bulunmuş. En çok bilinirliğe sahip ülkeler sırasıyla Kazakistan (yüzde 39,6) ve Türkmenistan (yüzde 37,5) Özbekistan yüzde 11,8 ve Kırgızistan ise yüzde 11,1 ile en az bilgiye sahip olunan ülkeler Türkiye kamuoyunda en bilinirlik düzeyi en yüksek iki ülke sırasıyla Kazakistan (yüzde 45,9) ve Türkmenistan'dır (yüzde 40,3). Özbekistan (yüzde 6) ve Kırgızistan'ın (yüzde 7) bilinirlik düzeyi oldukça düşüktü. Ankete katılanların yüzde 82'si Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine gitmek isterken bu istek Kazakistan için yüzde 37, Türkmenistan için yüzde 36 Özbekistan ve Kırgızistan için düzeyinde gerçekleşmekte. Turizm konusunda en riskli bulunan ülkeler sıralamasında Özbekistan (yüzde 32,6), Türkmenistan (yüzde 31,9) Kazakistan (yüzde 21,6) ve Kırgızistan (yüzde 17.9) düzeyinde. Benzer şekilde kısıtlayıcı kural ve prosedürlerin en fazla olduğu ülkeler Özbekistan (yüzde 32,6) ve Türkmenistan (yüzde 23,3) ilk iki sırada yer aldığı görülmektedir. Bunları Kırgızistan (yüzde 21,9) ve Kazakistan (yüzde 17,9) takip etmektedir.

Katılımcıların bu ülkelerle ilgili bilgiye en fazla internetten (yüzde 76,5) ulaştığı görülmektedir. Ardından Türkiye'de tanıştığım Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinden gelen arkadaşlar (yüzde 40,9), Televizyon yüzde 44,5) ve Gazete (yüzde 40,5) gelmektedir. Tur şirketleri son sıradadır (yüzde 1,6). Bu arada yetersizliğin boyutları Türkiye'ye Operasyonu Bulunan Acente ve Tur Operatör Sayısında da görebilir. Bu sayının Kırgızistan'da 68, Kazakistan'da 35, Türkmenistan'da 17, Özbekistan'da ise 11 olduğunu belirtmek gerekir. Buna karşında Almanya'nın 10.500, Rusya'nın 11.000 dolayında Türkiye'ye operasyonu bulunan acentası vardır.Katılımcılar Orta Asya Türk cumhuriyetlerini tanımlarken kullandığı kavramlara bakıldığında "soydaş" yüzde 76,9, "kardeş" yüzde 75,8 oranında en yüksek, "stratejik ortak" (yüzde 12,7) ve "komşu" (yüzde 5,9) en düşük puana sahiptir. Türkiye Vatandaşlarının Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine gitme isteğini yönlendiren motive edici faktörlere bakıldığında iki temel faktör altında toplanmaktadır. "Sahip Olduğum Türk Dünyası Bilinci", "Atalarım Geldiği Toprakları Görmek" şeklindeki ifadelerin toplandığı "Türklük ve Türk Dünyası" faktörü en yüksek puana sahip olup, "Alışveriş yapmak", "eğlenmek ", "farklı yaşam türleri görmek" gibi ifadelerin toplandığı faktör ise bunun yarısı kadar bir motivasyona sahiptir.Katılımcıların bu ülkelere yönelik demokrasi algısı ile ulaştırma hizmetlerine ilişkin algısı olumsuz düzeydedir. Araştırma kapsamında katılımcıların motive edici ve algısal faktörlere yönelik değerlendirmeleri ile Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine gitme isteği arasında bir ilişki olup olmadığı irdelenmiştir. Yapılan korelasyon analizine göre tüm algısal faktörler değişen düzeylerde gitme isteğini etkilemekte, motive edici faktörlerden ise sadece Türklük ve Tük Dünyası faktörü ilişkili görülmektedir. Algısal faktörlerden sadece "ulaşım ve seyahat algısı" gitme isteğini negatif biçimde etkilemektedir" şeklinde konuştu.

Doç. Dr. Kürşad Zorlu bu sonuçlar çerçevesinde ilgili ülkelerin Türk insanına yönelik profesyonel ve özel tanıtım çalışmaları yapması gerektiğini, Türkiye'den o ülkelere gelecek turist adaylarının Kültür-Sanat ve inanç turizmi için potansiyel olarak ele alınabileceğini ve bunu sağlamak için ulaşım alt yapısı olmak üzere kurumsal ve yapısal bir dönüşüm gerçekleştirmesinin şart olduğu ortaya konulmaktadır" ifadelerini kullandı. - KIRŞEHİR