Çavuşoğlu-el-Cübeyr Görüşmesi

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rus savaş uçağının iki gün önce Türk hava sahasını bir kere daha ihlal ettiğini vurgulayarak "Bu sadece bizim tespitimiz değil, İspanya'daki NATO merkezinin de tespitidir" dedi.

Bakan Çavuşoğlu, Suudi Arabistan'ın Başkenti Riyad'da, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil el-Cübeyr ile görüştü.

Çavuşoğlu, görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, Suudi mevkidaşıyla bölgesel konular ve özellikle Suriye ve İran'ın bölgedeki rolünü değerlendirdiklerini ifade etti.

Mezhepçiliğe karşı olduklarını vurgulayan Çavuşoğlu, "Bunun çok tehlikeli olduğunu biliyoruz. Dolaysıyla İran'ın bölgedeki mezhepçi politikalarından vazgeçmesi gerektiğini, kendilerine de söylüyoruz. Bunu her platformda da dile getiriyoruz" diye konuştu.

"Türkiye ve Suudi Arabistan'ın görüşleri ortaktır"

Bakan Çavuşoğlu, Cenevre'de başlayan Suriye müzakerelerine ve siyasi sürece Suudi Arabistan ile tam destek verdiklerini vurgulayarak, "Özellikle muhalefetin buraya gitmesinde, Suudi Arabistan'ın ve kardeşim Adil el-Cübeyr'in diplomasi çabalarını destekledik ve kendilerine çok teşekkür ediyoruz" dedi.

Suriye muhalefetinin Cenevre'de müzakerelerin başlaması için ortaya koyduğu taleplerin yerinde olduğunu dile getiren Çavuşoğlu, "Ateşkesin sağlanması gerekiyor, ablukaların kalması gerekiyor. İnsani yardımların önündeki engellerin kalkması gerekiyor. Bu haklı taleplerini biz de muhataplarımıza sürekli iletiyoruz. Tüm bu konularda Türkiye ve Suudi Arabistan'ın görüşleri ortaktır ve bundan sonra da bölgesel konularda da ikili ilişkilerde de Suudi Arabistan ile yakın işbirliği içinde çalışacağız. Bundan da büyük bir mutluluk duyuyorum" ifadelerini kullandı.

Çavuşoğlu, bir soru üzerine, Cenevre'deki Suriye görüşmelerini de değerlendirdi.

Suriye muhalefetinin, ateşkesin sağlanması ve insani yardımlar konusundaki talebini desteklediklerini yineleyen Çavuşoğlu, muhalefetin talebinin haklı olduğunu belirtti. Bakan Çavuşoğlu, "Ateşkes olmadan neyi müzakere edeceksiniz? Muhalefet Cenevre'de de bu talepleri tekrar gündeme getirecektir. Biz de haklı buluyoruz ve destekleyeceğiz. Tüm muhataplarımıza da bu muhalefetin haklılığını söylemeye devam edeceğiz" şeklinde konuştu.

"Rusya sonucuna katlanmak zorunda kalacak"

Rusya Savunma Bakanlığının "Suriye'de bulunan uçaklarından herhangi birinin Türk hava sahasını ihlal etmediği" iddiası da sorulan Çavuşoğlu, şöyle konuştu:

"Rus uçağı iki gün önce hava sahamızı bir kere daha ihlal etti. Hem Rusça hem de İngilizce uyarılara rağmen ihlal etti. Bu sadece bizim tespitimiz değil, İspanya'daki NATO merkezinin de tespitidir. NATO da açıklama yaptı ve 'NATO hava sahasının ihlal edildiği'nin altını çizdi Genel Sekreter. Biz de Büyükelçi'yi Bakanlığımıza çağırarak protesto ettik. 'Bundan sonra buna benzer ihlaller olursa, sonucuna katlanmak zorunda kalacaklarını' da açık bir dille söyledik çünkü angajman kurallarımızı Rusya'ya daha önce de açık bir şekilde ilettik."

Rusya'nın bu tür hareketlerden vazgeçmesi ve Suriye'de istikrar ve siyasi dönüşüm için daha olumlu tavır sergilemesi temennisini dile getiren Çavuşoğlu, Rusya'nın Suriye'de muhalefet yerine ortak düşman DAEŞ'i hedef alması gerektiğini söyledi.

"Rusya ile ilişkilerimizi normalleştirmek istiyoruz"

Rusya'nın daha sorumlu davranması ve doğruları söylemesi gerektiğini vurgulayan Çavuşoğlu, "Daha önce Rus uçağı düştüğü zaman da 'ihlal etmedik' demişti. Şimdi de 'ihlal edilmedi' dedi ama Rusya'nın Türk hava sahasını ihlal ettiği açık bir şekilde tespit edilmiştir" dedi.

Sınır ihlaline ilişkin tüm bu bilgi ve detayların askeri kanallar vasıtasıyla Rusya ile paylaşıldığını bildiren Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

"Dolayısıyla Rusya'nın gerçeği inkar etmesi, Rusyanın maalesef son zamanlardaki tipik yaklaşımlarından bir tanesidir. Uçak düştükten sonra da aynı yöntemlere tevessül ettiler. Hatta bazı gerçek dışı itham, iftira ve suçlamalara da girdiler ama bizim buna karşı cevabımız son derece net oldu. Özellikle Sayın Cumhurbaşkanımızın cevabı netti. 'Bir belge dahi ispatlasınlar ben görevimi bırakırım, istifa ederim' demişti ama maalesef Rusya bu iddialarını görüyoruz ki sürdürüyor. Biz Rusya'yı sadece bir komşu olarak görmüyoruz, önemli bir ortak olarak görüyoruz. İlişkilerimizi de normalleştirmek istiyoruz ama tek taraflı adımlarla bunun gerçekleşmesi mümkün değil. Rusya'nın da aynı anlayışla hareket etmesi gerekiyor."

"Türkiye'nin topraklarını uygun gördüğü şekilde koruması hakkı"

Suudi Bakan el-Cübeyr de Başbakan Ahmet Davutoğlu ile Suudi Arabistan'ı ziyaret eden Bakan Çavuşoğlu'nu ağırlamaktan duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Bakan el-Cübeyr, heyetler arasında iki ülkenin menfaatleri ve ortak ilişkilerin geliştirilmesi için Kral Selman bin Abdulaziz ve 2. Veliaht Prens ve Savunma Bakanı Muhammed bin Selman bin Abdulaziz ile görüşmeler gerçekleştirildiğini söyledi. Türk mevkidaşı ile görüşmesinde bölgede yaşanan olaylar, Suriye, Irak, Yemen, Filistin konuları, terörle mücadele, İran'ın bölgedeki düşmanca tavırları ve diğer ülkelerin iç işlerine karışması gibi konuları ele aldıklarını bildiren el-Cübeyr, ayrıca Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında varılan ittifak ile kurulmasına karar verilen "Stratejik İşbirliği Konseyi"ni de etraflıca değerlendirdiklerini kaydetti.

Rus savaş uçağının Türk hava sahasını ihlaline ilişkin soruyu da yanıtlayan el-Cübeyr, "Burada özellikle Türkiye'nin Suriye muhalefetine verdiği desteği takdir ediyoruz. Ayrıca Türkiye'nin topraklarını uygun gördüğü şekilde koruması hakkını destekliyoruz. Suudi Arabistan ve Türkiye, Suriye muhalefetini desteklemek konusunda aynı yerde duruyor. Duruşumuz aynı. Bundan sonra da gerek direkt olarak gerekse dolaylı diyebileceğimiz diplomatik veya uluslararası arenada Suriyeli kardeşlerimize olan desteğimiz devam edecektir. Bu konuda Türkiye ile olan koordinasyon ve diyaloğumuz güçlenerek devam edecektir" dedi.

"Yeni Suriye'de Beşşar Esed'e yer olmayacak"

"Suriye muhalefetine Cenevre'ye katılması için sunulan güvenceler bize sunuldu. Bu ise Cenevre-1 kararlarının uygulanmasını kapsıyor" diyen Suudi Bakan, "Yeni Suriye'de Beşşar Esed'e yer olmayacak. Bunun gerçekleşmesi için muhalefet kendi iradesi ile Cenevre'ye gitti. Bu konuda biz kesinlikle bir zorlama veya baskı yapmadık. Biz muhalefete sadece destek vermeye çalışıyoruz" ifadelerini kullandı.

"Stratejik İşbirliği Konseyi'nin ortak askeri operasyonları kapsayıp kapsamayacağı" sorusunu cevaplayan el-Cübeyr, Konseyin, askeri, güvenlik ve terörle mücadele de dahil iki ülkenin ortak menfaatleri doğrultusunda birçok alanda işbirliğini kapsayacağını bildirdi.

Suudi Bakan, Konsey sayesinde ayrıca iki ülke arasında ticaret ve yatırımların yanı sıra, eğitim kurumları arasında bilgi paylaşımı, üniversiteler ve araştırma merkezleri arasında iletişim, sağlık, ziraat ve diğer gerekli görülen alanlarda işbirliği imkanı doğacağını söyledi.

Suudi Arabistan ve Türkiye'nin Ortadoğu'daki iki büyük ekonomiye sahip ülke olduğuna dikkati çeken el-Cübeyr, şu değerlendirmelerde bulundu:

"İki ülkenin de maruz kaldığı tehditler büyük oranda aynı. Suriye krizi, Irak krizi, İran sorunu, Yemen'deki kriz, terör ile mücadele, bölge güvenliği gibi konular iki ülkenin de maruz kaldığı tehditlerdendir.

Suudi Arabistan ve Türkiye, vatandaşlarının yaşam standartlarını ve ekonomik düzeyini yükseltmeye çalışan iki ülke. Bundan dolayı iki ülke arasındaki karşılıklı yatırım ve ticareti çok önemsiyoruz. Şüphesiz bu ikili işbirliği başta iki ülke halkına yararlı olacağı gibi bölgeye de fayda sağlayacaktır."