Bakan Yıldız: Kesintinin Nedenini Biliyoruz, Sebebini Araştırıyoruz

Enerji Bakanı Taner Yıldız Türkiye'yi karanlığa ve kaosa mahkum eden elektrik kesintisi ile ilgili açıklamalar yaptı. Yıldız nedenleri bulduklarını, sebebi araştırdıklarını, 86 binde bir ihtimalin gerçekleşmesi ile kesintinin meydana geldiğini söyledi. Bakan bunun bir teknik arızadan mı yoksa sabotajdan mı, siber saldırıdan mı gerçekleştiğine dair bir cümle şimdilik kurmadıklarını söyledi.

HALEN ARAŞTIRILIYOR

Yıldız, "12. Uluslararası Petrol, LPG, Madeni Yağ, Ekipman, İstasyon Market Ürünleri ve Teknoloji Fuarı Petroleum İstanbul"un açılışında yaptığı konuşmada, büyük elektrik kesintisi hakkında bu tür durumlar Batı'da da oluyor dedi. ''İnsan hatası var mıdır'' sorusuna, ''Mühendislik hatası olabilir, manipülasyon olabilir, kasıt olabilir. Yapıdan da kaynaklanabilir. Hepsini ihtimal dahilinde tutuyoruz. Biz bu hastalığa teşhisimizi koyduk. Nedenleri bulduğumuzda kamuoyu ile paylaşacağız'' diye cevap verdi.

TEŞHİSİ KOYDUK

"Kesinti nereden kaynaklandı? Bunun teşhisini koyduk... Birer saniye arayla Atatürk Barajı'ndan, Çukurova bölgesinden ve Elbistan'da çıkan hatların aştığını görüyoruz. Çukurova bölgesinin izole bir yapı haline gelmesiyle beraber, batıdaki İzmir Aliağa bölgesindeki santrallerin peş peşe çıkması böyle bir çöküşün tetiklenmesine sebep oldu. Vakayı okuyoruz ama hangi sebeplerden olabileceği konusundaki araştırmalarımız devam ediyor. Bir kısım olasılıklar var. 1 dakika 60 saniye, 1 saat 3600 saniye, 1 günde 86.400 saniye var.

Yıldız'ın açıklamalarından satır başları.

-Türkiye'de özellikle bir önceki gün elektrik iletim sisteminde bir çökme oldu.

-Dün yaptığımız toplantılarda bir teşhis koyduk.

-Vakayı okuyoruz hangi sebeplerle olduğu yönünü araştırıyoruz.

-Bir müdahale mi teknik gerekçelerle mi olduğu yönünde nihai bir cümle kullanmıyoruz.

86 BİN 400'DE BİR İHTİMAL

-3 tane olasılık üzerinde duruyoruz. Bu olasılık 86 bin 400'de 1. ihtimale sahip.

-33 yıllık işi yalnızca iletim olan arkadaşlarımızla konuştuğumuzda böyle bir olasılığın şu ana kadar gerçekleşmediğinden bahsettiler.

-Uzmanlar böyle birşeyin imkansız olduğunu söylüyor.

-1999'da hepimizi derinden yaralayan depremle fiziken bir kısım çökmeler oldu, onu ayrı tutuyorum.

-Depremde bazı çöküntüler oldu.

-Depremle bir kısım çökmeler olmuştu 1999'da. Trafo merkezleriyle fiziken bir darbe olmuştu.

-Türkiye'nin enerji iletim sistemi Avrupa Birliği tarafından kabul görmüş sistemdir. O yüzden ekibimize güveniyoruz. İnşallah böyle bir şeyin bir daha tekrarlanmayacağını söylemek istiyorum.

-Kesintinin sebebini net olarak açıklayacağız.

SİBER SALDIRI

-17-25 Aralık sürecinde siber saldırıyı yaşadık.

-Ancak bu konu için siber aldırı dememiz için henüz erken, bu bir ihtimal dahilindedir.

-Çünkü bir yerde bir şifre ve kripto varsa bunlar mümkün.

-Bu sistemin koruması için ayrı bir ekip çalışıyor.

-Bakanlığımızda bütün konuları şeffaf bir şekilde ele alıyoruz.

-O yüzden böyle bir şey söylersem kamuoyunu yanlış yönlendirmiş olurum.

-3 santralin 1'er saniye arayla devreden çıkıyor olmasının teknik mi yoksa siber saldırıdan mı kaynaklanıyor bunu söylemek için erken.

-Sakin olup doğruyu açıklayacağız.

"İLK DEFA BÖYLE BİR ŞEY OLDU"

-TEİAŞ'ta 33 yıldır çalışan 5 kişiyle görüştüm, ilk defa böyle bir şey gördüklerini söylediler.

-Birçok olumsuzluk bir araya geldi.

-Bu birçok olumsuzluğun 3-4 olumsuzluğun tersine sinerjiyle olan bir konu.

-Bunun yanlızca Türkiye'de olmuşçasına bilgi verilmesini doğru bulmuyoruz.

-2003'te ABD'de 36 saatlik bir kesinti oldu. Onlarda oldu bizde de oldu demek doğru değil.

-Ama bunun atmosfere açık işletmelerde olabileceğini bakın İtalya, İsviçre, Avusturya ve Slovenya'da 55 milyon insan 18 saat elektriksiz.

KESİNTİNİN MALİYETİ

-Kesintinin maliyeti ile ilgili birşey söyleyemeyeceğim bizim için şu an öncelikli olan sistemin toparlanmasıdır. Bu konu yalnızca bizim Bakanlığımız ile ilgili bir konu değildir.

-Batılı ülkelerde de yaşanabilen bir durumdur.

-Amerika'da 2003'te 36 saatlik bir kesinti oldu. 2011 yılında Arizona'da 5 milyon kişi elektriksiz kaldı.

-Onlarda oldu bizde de olur demiyorum. Ama atmosfere açık işletmelerde bu durumların olabileceğini ve bu durumun Batılı ülkelerde de karşılaşılabileceğini söylüyorum.

-Türkiye'de son 3 yılda arz tüketimden daha fazladır. Bu sistem çöküşünün üretim arzı ile bir sıkıntısı yoktur, tam tersi arz fazlamız vardır.

-İşi sadece iletim olan arkadaşların böyle bir olasılığın olmayacağından bahsettiler.

AVRUPA'NIN İKİNCİ BÜYÜĞÜ

-Bu sistem Avrupa'nın ikinci büyük şebekesidir. 1.2 milyon kilometrelik bir hattır.

-Geriye dönük bütün detaylarına baktığımızda, bir iletim hattının Atatürk Barajı'ndan Yeşilhisar, onun üzerinden Konya'ya giden iletim hattından sonra, açan bir hattın, 17 salise sonra açtığını görüyoruz, yani saniyenin dilimlenmiş mertebelerinde, bunu çalışıyoruz.

-İster teknik ister başka gerekçelerle bunu saniye saniye görüntüleme imkanımız var.

-Sistem kendisi korumak için frekans seviyelerini gerilim salınımlarını gözlemliyor.

-Ve bunu lokalize etmek için bu şekliyle çalışıyor Türkiye'nin geneline sirayet etmesin diye.

-ENSO-E kapsamında senkron çalışma da böyle davranıyor.

-Aliağa Bölgesi'ndeki yapılan frekansla birlikte olduğunu gözlemledik. Bunu tetikleyen nedenin ne olduğunu bir müdahale mi teknik gerekçe mi manipülasyon mu olduğunu söylemiyoruz şu an.

SEBEP ARAŞTIRILIYOR

-Bir müdahale mi, bir manipülasyonla olduğu cümlesini kullanmıyoruz. Bununla alakalı da çalışıyoruz.

-Türkiye'nin enerji iletim sistemi AB tarafından kabul görmüştür.

-Burada kullanılan roleler Batı standartındadır.

-Sistemimize güveniyoruz. Bunun sebeplerini tekrar paylaşacağım. 10.36'da başlayan yapı sistemin saniyelerle çökmesine sebep olmuştur.

-Buna "Siber saldırı" demek için erken.