6 Soruda ABD'nin Rusya'ya Yaptırımları

ABD Kongresi Rusya'nın ABD'deki başkanlık seçimine müdahale ettiği iddiaları nedeniyle Moskova'ya yaptırım uygulamak için harekete geçti.

Kongre'den geçmesi beklenen yasa, ABD Başkanı Donald Trump'ın Rusya'ya yönelik yaptırımları kaldırmasını da zorlaştıracak.

Peki bu hamlenin önemi ne? ABD'nin Rusya ve AB ile ilişkileri nasıl etkilenecek? BBC, merak edilen sorulara yanıt aradı.

¡

¡

¡

¡

¡

¡

ABD neden Rusya'ya yaptırım uyguluyor?

Rusya 2014'te Kırım'ı ilhak edip Ukrayna'nın doğusundaki ayrılıkçıları desteklemeye başladıktan sonra Obama yönetimi Avrupa Birliği'yle birlikte Rusya'ya yönelik bazı yaptırımları hayata geçirdi. Bu ekonomik yaptırımlar Rus iş insanlarını ve şirketleri etkileyen kısıtlamalar içeriyordu.

Yaptırımların hedef aldığı kişilerin çoğu Rusya'nın Ukrayna'daki faaliyetlerine destek olan veya Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in çevresindeki iş insanlarıydı.

Rusya'nın petrol, finans, teknoloji ve silah sektörlerinin Batı ülkelerindeki varlıkları dondurulurken yeni faaliyetlerine de kısıtlamalar getirildi.

Aralık 2016'da Barack Obama 35 Rus diplomatı sınır dışı etti ve Rusya'ya ait iki diplomatik yerleşkeyi de kapattı. Bu hamlenin gerekçesi ise Rus hükümetinin geçen yıl ABD'de düzenlenen başkanlık seçimine müdahale ettiğine yönelik iddialardı. Moskova bu suçlamaları reddediyor.

Kongre neyi oyluyor?

ABD'de Kongre üyeleri mevcut yaptırımları ve bazı yeni yaptırımları bir yasaya dönüştürmek istiyor. Kongre'nin iki kanadını oluşturan Senato ve Temsilciler Meclisi'nde de Donald Trump'ın üyesi olduğu Cumhuriyetçi Parti'nin çoğunluğu bulunuyor.

Senatörler Haziran ayında yasayı büyük çoğunlukla destekledi. Yasaya karşı oy kullanan yalnızca iki kişi oldu. Temsilciler Meclisi ise yasayı bugün onayladı. Yasanın Kongre'den geçmesi için şimdi Senato'nun tekrardan onayı gerekiyor.

Donald Trump bu yasayı ya onaylayacak ya da veto edecek. Eğer veto ederse, Kongre yeterli çoğunluğu sağlaması durumunda Trump'ın vetosunu da veto ederek yasanın yürürlüğe girmesini sağlayabilir.

Yasa Ukrayna'daki gelişmeler nedeniyle uygulanan yaptırımları sıkılaştırırken 2016'daki başkanlık seçimini etkilediği iddiasıyla Rusya'ya yeni yaptırımlar da getiriyor.

Yasa Rusya'nın demiryolu, gemicilik, metal ve madencilik gibi kilit sektörlerini de hedef alıyor.

Yasanın yürürlüğe girmesi durumunda Rusya'daki petrol şirketleriyle iş yapan şirketlere de kısıtlamalar getirilecek.

Yaptırımların yasalaşması neden önemli?

Yasalara giren yaptırımları kaldırmak, diğer yaptırımları kaldırmaktan çok daha zor. Ayrıca yasaya giren yaptırımları kaldırma yetkisi, kararnameyle uygulanan yaptırımların aksine, ABD Başkanı Trump'ın elinde değil Kongre'nin elinde.

Bir yasalara giren bir yaptırımı kaldırmak isteyen başkanın Kongre'den talepte bulunması ve bu yaptırımı kaldırmanın neden ABD'nin ulusal çıkarlarına uygun olacağını anlatan bir rapor hazırlaması gerekiyor.

Beyaz Saray yasayı destekliyor mu?

Beyaz Saray yasayı desteklediğini açıkladı. Trump'ın yasayı veto etmesi durumunda Washington'daki politikacıların büyük tepki vereceği düşünülüyor.

ABD-Rusya ilişkileri nasıl etkilenecek?

Beyaz Saray Basın Sözcüsü Sarah Huckabee Sanders, Beyaz Saray'ın Ukrayna'daki kriz "tamamen çözülene kadar" Rusya'ya yönelik yaptırımları desteklediğinin işaretini verdi. Ukrayna'daki krizin için ufukta bir çözüm gözükmemesi, bu yaptırımların yıllarca sürebileceği anlamına geliyor.

Düşünce kuruluşu Chatham House'ın Rusya ve Avrasya Programı Başkanı James Nixey, Rusya'nın Donald Trump'ın "Rusya ile daha iyi ilişkiler kurma" sözünün hayata geçmesi için sabırla beklediğini ancak Obama dönemindeki yaptırımları bir adım öteye taşıyan bu hamleyi durdurmamasının Rusya'nın sabrını taşırabileceğini söylüyor.

Neden bazı Avrupa ülkeleri bu hamleden rahatsız?

Yasa, Avrupa Birliği ile ABD'nin Rusya'ya karşı ortak politikasından bir ayrılığı işaret ediyor. Bazı Avrupa ülkeleri ise, Rusya'dan Almanya'ya doğalgaz taşıyacak Nord Stream (Kuzey Akım) boru hattı gibi büyük altyapı projelerine yatırım yapan Avrupa şirketlerinin zarar görmesinden endişe ediyor.

Almanya Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel ve Avusturya Başbakanı Christian Kern, "Avrupa'nın enerji tedariki ABD'nin değil Avrupa'nın meselesidir" diyerek yeni yaptırımların ABD-AB ilişkilerine olumsuz bir boyut katacağını açıkladı.