Ekonomide 2021 böyle geçti: Ekim-Kasım-Aralık

Türkiye'de yılın son çeyreğinde, yüksek faiz döngüsü yerine, "yüksek büyüme, düşük cari açık" odaklı yeni bir ekonomi politikası uygulamaya konuldu.

İhracat ve büyüme verileri yılın son 3 ayında da pozitif seyretti. Bu dönemde açıklanan eylül, ekim ve kasım ihracatında rekorlar tazelendi ve ihracat artışını sürdürdü. Türkiye ekonomisi, yılın 3'üncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,4 büyüme kaydetti. Türkiye, bu oranla verisi açıklanan G20 ülkeleri arasında en hızlı büyüyen ikinci ülke oldu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yüksek faiz döngüsü yerine, yatırım, üretim, istihdam, ihracat, büyüme odaklı ekonomi politikasına odaklanıldığını, istihdamın korunduğu yeni bir ekonomi modeline geçildiğini bildirdi. Bu kapsamda, temelini "yüksek büyüme, düşük cari açık" oluşturan "Türkiye Ekonomi Modeli" uygulamaya konuldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, kurdaki dalgalanmayı durdurarak nispi bir istikrar sağlamak için yeni araçların devreye alınacağını açıkladı. Erdoğan, kur getirisinin bankadaki Türk lirası varlığının mevduat kazancının üstünde kalması halinde aradaki farkın doğrudan vatandaşa ödeneceğini bildirdi. "Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat" ürünü devreye alındı.

Görevden affını isteyen ve talebi kabul edilen Lütfi Elvan'dan boşalan Hazine ve Maliye Bakanlığına Nureddin Nebati getirildi.

Türksat 5B uydusu, ABD'nin Florida eyaletinde bulunan Cape Canaveral Üssü'nden uzaya fırlatıldı.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, 2021 yılının son çeyreğinde ekonomide öne çıkan gelişmeler şöyle:

1 EKİM

Ticaret Bakanı Mehmet Muş, "İhracat eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 30 artışla 20,8 milyar dolar oldu. Cumhuriyet tarihimizde ilk kez aylık bazda 20 milyar dolar eşiğini aştık." dedi.

Bakan Muş, son 12 aylık ihracatın da 212,2 milyar dolar ile yeni bir Cumhuriyet rekoru kırdığını belirterek, "Bu değerle yıl sonu Orta Vadeli Program hedefi olan 211 milyar doların üzerine çıktık." bilgisini paylaştı.

Türk lirası (TL) mevduatlara stopaj desteği uygulaması süresinin yıl sonuna kadar uzatılmasını içeren Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete'de yayımlandı.

2 EKİM

HAVELSAN'ın "dijital birlik" konseptinde yer alan dikey iniş-kalkış yapabilen bulut altı insansız hava aracı BAHA, güvenlik güçleri eşliğinde sınırda ilk saha testini başarıyla tamamladı.

4 EKİM

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) eylülde aylık bazda yüzde 1,25, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 1,55 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 19,58, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 43,96 oldu.

8 EKİM

Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan Orta Vadeli Mali Plan'ın (2021-2023) onaylanması hakkında Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlandı.

10 EKİM

Türk savunma sanayisi firmalarının sahip olduğu kabiliyetlerle geliştirilen ve harp başlığındaki yaklaşık 10 bin parçacıkla tehditleri avlaması hedeflenen Fedai Mühimmat Sistemi, ilk kez Anadolu Ajansı tarafından görüntülendi.

11 EKİM

Türkiye'de işsizlik oranı, ağustosta bir önceki aya göre değişim göstermeyerek yüzde 12,1 seviyesinde gerçekleşti.

12 EKİM

Sanayi üretim endeksi ağustosta aylık yüzde 5,4, yıllık yüzde 13,8 arttı.

15 EKİM

Ticaret Bakanlığının koordinesinde, ihracatçıların finansmana erişim ve kredi kefalet sorunlarının çözümüne katkı sağlamak amacıyla İhracatı Geliştirme Anonim Şirketinin (İGE) kuruluş süreci tamamlandı.

21 EKİM

Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Türkiye'nin dünya ihracatından aldığı payın ilk kez yüzde 1'in üzerine çıktığını duyururken ülkenin ihracatı da 20 yılda 6 kattan fazla arttı.

25 EKİM

Türkiye Uzay Ajansının (TUA), Uluslararası Astronot Federasyonuna (IAF) resmi üyeliği tescillendi.

29 EKİM

Rekabet Kurulu, yeni tip koronavirüs salgını sürecinde, perakende gıda ve temizlik ürünleri ticaretiyle iştigal eden zincir marketler ile tedarikçilerinin fiyatlama davranışlarının incelenmesine yönelik olarak yürütülen soruşturma kapsamında, BİM Birleşik Mağazalar AŞ, CarrefourSA, Migros, Savola Gıda, ŞOK Marketler ve Yeni Mağazacılık AŞ'ye (A 101) 2,7 milyar lira idari para cezası verilmesini kararlaştırdı.

1 KASIM

- Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, "Gübre desteğini bu yıl hasat edilen buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale için yüzde 25, 2022 yılı için tüm ürünlerde yüzde 100 artırarak ödeyeceğiz." dedi.

Ticaret Bakanı Mehmet Muş, "İhracat ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 20,2 artışla 20,8 milyar dolar oldu. Geçen ayki Cumhuriyet tarihinin en yüksek aylık ihracat değeri tazelendi." ifadelerini kullandı.

Bakan Muş, son 12 aylık ihracatın da 215,7 milyar dolarla yeni bir rekor kırdığını belirterek, "Ocak-ekim ihracatı da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33,9 artarak 181,8 milyar dolar oldu. 2021 yılının 10 ayında, 2019 yılında yakalamış olduğumuz 180,8 milyar dolarlık en yüksek yıllık ihracat rekorumuzu geride bırakmış olduk." dedi.

3 KASIM

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ekimde yüzde 2,39, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 5,24 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 19,89, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 46,31 oldu.

9 KASIM

-Ticaret Bakanlığı, gümrük idarelerine başvurmadan vergi ve ceza borçlarının öğrenilmesini sağlayan Gümrük Vergi ve Ceza Borcu Sorgulama Sistemi'ni hayata geçirdi.

10 KASIM

-Türkiye'de işsizlik oranı, eylülde bir önceki aya göre 0,3 puan azalarak yüzde 11,5 oldu. Söz konusu dönemde işsiz sayısı 3 milyon 794 bin kişi olarak kaydedildi.

11 KASIM

Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katılımıyla düzenlenen Milli Ağaçlandırma Günü Fidan Dikim Töreni'nde Orman Yangınları Çalıştayı'ndaki 135 karar ve 217 eylem çerçevesinde, kısa, orta ve uzun vadeli eylem planı oluşturulduğunu söyledi.

12 KASIM

Hazine ve Maliye Bakanlığı, uluslararası "Çevresel, Sosyal ve Yönetişim" tahvil piyasasında borçlanma işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi amacıyla "Sürdürülebilir Finansman Çerçeve Dokümanı" yayımladı.

Sanayi üretim endeksi, eylülde aylık bazda yüzde 1,5 düşerken yıllık bazda yüzde 8,9 artış gösterdi.

21 KASIM

Türksat AŞ, Fransa'daki Airbus Defence and Space (Airbus D&S) Tesisleri'nde düzenlenen törenle üretim ve test süreçleri tamamlanan Türksat 5B uydusunu teslim aldı.

22 KASIM

Türkiye ve ABD, Dijital Hizmetler Vergisi uygulayan Avusturya, Fransa, İngiltere, İtalya ve İspanya ile ABD arasındaki ortak uzlaşı metnine Türkiye'nin dahil olması konusunda anlaştı.

Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı'nın ardından millete seslenen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Ülkemizi bunca tuzaktan, badireden nasıl çıkardıysak Allah'ın yardımı ve milletimizin desteğiyle bu ekonomik kurtuluş savaşından da zaferle çıkartacağız." ifadesini kullandı.

Erdoğan, "Biz geçmişte uzunca bir süre denenmiş ama bir türlü sonuç alınamamış yüksek faiz döngüsü yerine yatırım, üretim, istihdam, ihracat, büyüme odaklı ekonomi politikamızla ülkemiz ve milletimiz için en doğru olanı yapmakta kararlıyız. Politika faizinin düşük tutulmasını, bunun için memnuniyetle karşılıyoruz. Bu politikayla biz ne yaptığımızı, niçin yaptığımızı, nasıl yaptığımızı, hangi risklerle karşı karşıya bulunduğumuz sonunda ne elde edeceğimizi gayet iyi biliyoruz." dedi.

23 KASIM

Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Türkiye ile Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) ticari ve ekonomik ilişkilerini çok yönlü derinleştirmesinin her iki ülkenin de çıkarına olduğunu belirterek, "Türkiye ile BAE arasındaki iş birliğinin geliştirilmesinin, bölgedeki diğer ülkelere örnek teşkil ederken aynı zamanda bölgesel istikrarı da teşvik edebilecek olması bakımından değerli olduğunu düşünüyorum." dedi.

27 KASIM

Yeniden değerleme oranı yüzde 36,2 olarak belirlendi.

30 KASIM

-Türkiye ekonomisi, yılın 3'üncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,4 büyüme kaydetti. Türkiye, bu oranla verisi açıklanan G20 ülkeleri arasında en hızlı büyüyen ikinci ülke oldu.

1 ARALIK

Antalya Havalimanı'nın kapasite artırımı ve 25 yıllığına kiralanması ihalesi yapıldı. İhalede en yüksek teklifi 7 milyar 250 milyon avro ile TAV Havalimanları AŞ-Fraport AG iş ortaklığı verdi.

2 ARALIK

Görevden affını isteyen Lütfi Elvan'dan boşalan Hazine ve Maliye Bakanlığına Nureddin Nebati getirildi. Atama kararı, Resmi Gazete'de yayımlandı.

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, görevi Lütfi Elvan'dan devraldı. Nebati, "Bizlerin en önemli önceliği yüksek faiz olmayacak." dedi.

Ticaret Bakanı Mehmet Muş, kasım ayı ihracat rakamlarını açıkladı. Muş, "İhracatımız kasımda, geçtiğimiz yılın kasım ayına göre yüzde 33,4'lük artışla 21,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu değer, en yüksek aylık ihracatımız." ifadelerini kullandı.

Bakan Muş, yıllıklandırılmış bazda ihracatın 221 milyar dolar, ocak-kasım döneminde 203,1 milyar dolar olduğunu belirterek, "Bununla pandemi öncesi son yıl olan 2019 verilerinin çok üzerine çıkıldı." dedi.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), küresel gıda fiyatlarının kasımda da yükselişini sürdürerek, Haziran 2011'den bu yana en yüksek seviyesine ulaştığını bildirdi.

3 ARALIK

TÜFE kasımda yüzde 3,51, Yİ-ÜFE yüzde 9,99 arttı. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 21,31, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 54,62 olarak gerçekleşti.

8 ARALIK

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Sanayi kapasitemizi hızla geliştirirken düşük faiz ve dengeli kur ile üretimi ve istihdamı adım adım daha ileriye taşıyacağız." dedi.

9 ARALIK

Motorlu taşıtlar vergisi (MTV) için 2022'de uygulanacak yeniden değerleme oranı yüzde 25 olarak belirlendi.

10 ARALIK

Ticaret Bakanlığı, Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulunun İzmir'de bir otomotiv bayisine stokçuluk yaptığı gerekçesiyle üst sınır olan 545 bin 550 lira ceza verdiğini bildirdi.

Türkiye'de işsizlik oranı, ekimde bir önceki aya göre 0,2 puan azalarak yüzde 11,2 seviyesinde gerçekleşti.

13 ARALIK

Sanayi üretim endeksi, ekimde aylık bazda yüzde 0,6, yıllık bazda yüzde 8,5 artış gösterdi.

16 ARALIK

Türk lirası yatırım fon gelirlerinde stopaj teşvikinin süresi 31 Mart 2022'ye kadar uzatıldı.

Hazine ve Maliye Bakanlığının "Türkiye Ekonomi Modeli"ne ilişkin açıklamasında, "Bu ekonomi patikasında, katma değerli üretim ile ithal girdinin önlenebileceği sektörlere, küresel iklim değişikliğinin önemli oranda etkilediği tarıma, cari açığı azaltmada kritik rolü olan turizme ve istihdamın artırılmasına öncelik verilecektir." ifadeleri kullanıldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan 2022 yılında asgari ücretin en alt rakamının 4 bin 250 lira olarak uygulanacağını duyurdu. Erdoğan, asgari ücret artışının yüzde 50 seviyesinde gerçekleştiğini belirtti.

18 ARALIK

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Türkiye'nin ilk otomobil batarya fabrikasının kurulmaya başlandığını belirterek, "TOGG ve Farasis ortaklığında Siro, 15 gigavat saatlik batarya hücresi ve modül üretimi yapacak." ifadesini kullandı.

19 ARALIK

Türksat 5B uydusu, ABD'nin Florida eyaletinde bulunan Cape Canaveral Üssü'nden uzaya fırlatıldı.

20 ARALIK

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kurdaki dalgalanmayı durdurarak nispi bir istikrar sağlamak için yeni araçların devreye alınacağını açıkladı. Erdoğan, "İnsanlarımız, bankadaki Türk lirası varlığının mevduat kazancı kur artışından yüksekse bu getiriyi elde edecek ama kur getirisi mevduat kazancının üstünde kalırsa aradaki fark doğrudan vatandaşımıza ödenecek. Üstelik bu kazanç stopaj vergisinden de muaf tutulacak. Ayrıca Türk lirası varlıklarının yeni bir döviz talebi oluşturmayacak şekilde değerlendirilmesini temin edecek araçları devreye alacağız." ifadelerini kullandı.

İhracatçılara da müjdeler veren Erdoğan, "Döviz kurundaki dalgalanma sebebiyle fiyat vermekte zorlanan ihracatçı firmalarımıza doğrudan Merkez Bankası aracılığıyla ileri vadeli kur rakamı verilecek. Bu işlem sonunda ortaya çıkabilecek kur farkı ise Türk lirası olarak ihracatçı firmamıza ödenecek." dedi.

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, "Sayın Cumhurbaşkanımızın açıkladığı muhteşem ekonomik manifesto ile dün olduğundan çok daha kararlı bir şekilde yolumuza devam ediyoruz. Kimsenin şüphesi olmasın. Yatırım, üretim, istihdam ve ihracat odaklı Türkiye Ekonomi Modeli ile kazanan taraf Türkiye ekonomisi olacaktır." ifadelerini kullandı.

21 ARALIK

Hazine ve Maliye Bakanlığı, "Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat" ürününün detaylarını açıkladı. Buna göre, üründe, gerçek kişilerin TL vadeli hesapları üzerinde işleyecek faiz ile hesap açılış ve vade tarihlerindeki kur değişim oranı kıyaslanacak, yüksek olan oran üzerinden hesap nemalandırılacak. Bu mevduat ürününe stopaj uygulanmayacak.

Hazine ve Maliye Bakanı Nebati, "Yüksek büyüme, düşük cari açık. Modelimizin (Türkiye Ekonomi Modeli) temeli bu." dedi.