Son dakika! Betam: İstihdamda zayıf da olsa bir canlanmaya görünüyor

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi'nin (Betam) araştırma notuna göre, Mayıs öncü göstergeleri "istihdamda zayıf da olsa bir canlanmaya" işaret ediyor.

Betam Direktörü Prof. Seyfettin Gürsel ve Betam'dan Araştırma Görevlisi Mehmet Cem Şahin'in hazırladığı "Öncü göstergeler" başlıklı araştırma notunda, Mart dönemi (Şubat-Mart-Nisan) işgücü istatistiklerinin TÜİK tarafından 10 Haziran'da açıklandığı anımsatılarak, "İstihdam kayıpları ve işsiz sayıları çok daha yüksek beklendiğinden bu sonuçlar kamuoyunda hararetli tartışmalara neden oldu" denildi ve şöyle devam edildi:

"Bu araştırma notu bu tartışmaya katılma amacını taşımıyor. Ama yeri gelmişken şu olguyu da not etmek isteriz:  "Korona salgınının istihdam üzerinde yaratacağı büyük tahribatı olabildiğince sınırlamak için alınan önemler, özellikle kısa çalışma ödeneği ve işten çıkarmayasağı kağıt üzerinde istihdam kayıplarını sınırladı. "Bu iki destek kapsamında halen 4.5 milyona yakın ücretli bulunuyor. Bu büyük kitlenin ne ölçüde istihdamda sayılabileceği, istihdamda resmen 1 milyona yakın kayıp olduğu halde işsiz sayısında neden artış olmadığı halen tartışılıyor ve daha gerçekçi bir işsizlik oranı kestirilmeye çalışılıyor."Bu araştırma notunun amacı, Mayıs ayı verilerinin TÜİK HİA kapsamına girmesini beklemek yerine İŞKUR ve Kariyer.net'in Mayıs verilerini kullanarak işgücü piyasasında yeni gelişmeleri kısmen de olsa güncel olarak gözlemleyebilmekten ibarettir. "Hanehalkı işgücü anketi (HİA) Mart dönemi verileri ile Korona salgınının işgücü piyasası üzerindeki etkisini tam olarak gözlemlemek mümkün değildir. "Nitekim dönem ortalamasından Ocak ayı çıkarken Nisan ayı girmiştir ama Mart dönemi istatistiklerinde Şubat ve Mart ayları verileri halen mevcuttur. "HİA Nisan dönemi (Mart-Nisan-Mayıs) istatistikleri ise 10 Temmuz'da açıklanacaktır. Bu tarihi beklemek yerine Mayıs ayına ilişkin açık iş/ ilan, işe yerleştirme, ilanlara başvuru gibi işgücü talep ve arzına dair kimi göstergeleri kullanarak bu notu hazırladık."Korona öncesine kıyasla verilerin nasıl bir seyir izlediğini özellikle de Mayıs ayında bazı kısıtların kaldırılması ile işgücü talebinde bir kıpırdanma olup olmadığını sorgulamanın yararlı olacağı düşüncesindeyiz."Bu ikinci Öncü Göstergeler notumuz oluyor. 'Korona salgınının işgücü piyasasına etkisi: Öncü göstergeler ne söylüyor' başlıklı ilk notu 8 Mayıs tarihinde yayınlamıştık. "Bu ikinci notta İŞKUR açık iş verilerini alt sektörlere genişlettik. Böylece Korona şokunun farklı dozdaki etkileri daha iyi görülebiliyor. "Türkiye işgücü piyasasında son iki yılda dikkat çeken yeni bir gelişme yaşandığının vurgulandığı Betam notunda, "Bu dönemde istihdamdaki düşüşlerin işsiz sayılarına tümüyle yansımadığı görüldü. Bu şaşırtıcı gelişmenin Şubat döneminde yani Korona şokunun arifesinde büyük boyutlara ulaştı. İşini kaybedenlerin bir bölümünün iş aramaktan imtina ettiği anlaşılıyordu. Sonuçta işgücünde (istihdamdakiler + işsizler) daha önce hiç tecrübe edilmeyen bir durgunluk ortaya çıktı.  İşini kaybedip iş aramayanların bir bölümü iş bulamayacağını düşündüğü için HİA'nın"ümidi kırıklar" grubuna dahil oldu. Bu grupta gözlemlenen belirgin artış bu davranışın sonucudur. Ama diğer kısmının nerede göründüğü tam olarak belli değildir ve araştırılmayı beklemektedir" denidi ve şöyle açıklandı: "Bu bağlamda Kariyer.net veri havuzunda yer alan açık iş ilanlarına yapılan başvuru sayılarının Korona şokundan nasıl etkilendiğine bakmak faydalı olacaktır. "Şubat 2020'de yaklaşık 11 milyon 400 bine ulaşan toplam başvuru sayısı Mart'tan itibaren düşüşe geçmiş, düşüş Nisan'da hızlanarak devam etmiş ve başvuru sayısı 4 milyon 400 bine gerilemiştir. "Bu olgunun Korona günlerinde iş bulma ihtimalinde ortaya çıkan büyük düşüşü yansıttığını rahatlıkla kestirebiliriz. Bununla birlikte Mayıs'ta toplam başvuru sayısının yükselişe geçerek yaklaşık 6 milyon 290 bine yükseldiği görülmektedir. "Bu yön değişiminin iş bulma ümidinde bir artışı mı yoksa geçim derdine düşen işsizlerin olumsuz koşullara rağmen şanslarını denemeye karar vermelerinden mi kaynaklandığını kestirmek zordur. "Yine de işgücü arzının zımni bir göstergesi olan bu gelişmenin işgücü talebinde görülen ılımlı canlanma ile eşanlı olarak ortaya çıktığını not etmek isteriz."Betam notunda, "İŞKUR açık iş ilanları ile Kariyer.net'in iş ilanlarına başvuru verileri Korona şokunun Mart ayından itibarenistihdamı etkilemeye başladığını ve bu etkinin Nisan ayından itibaren şiddetlendiğini açıkça göstermektedir" denildi ve ve eklendi:

"Bu etki TÜİK Mart dönemi (Şubat-Mart-Nisan) HİA istihdam verilerine de önemli ölçüde yansımış durumdadır. Ancak HİA istihdam verilerinde Mayıs ayı henüz dahil değildir. Bu araştırma notunda yer alan İŞKUR ve Kariyer.net Mayıs verileri istihdamda zayıf da olsa bir canlanmanın ihtimal dahilinde olduğuna işaret etmektedir." (Grafik)