2018 Yılı Bütçesi Plan ve Bütçe Komisyonunda

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu, "Ülkemiz, Avrupa Birliği'ne üye ve aday ülkeler arasında istihdam oranını en fazla arttıran dördüncü ülke konumundadır. TÜİK rakamlarına göre bu yılın Ağustos dönemi itibarıyla istihdam oranımız en yüksek seviyesine çıkarak yüzde 48'e ulaşmıştır." dedi.

Sarıeroğlu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 2018 yılı bütçesinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda yaptığı sunumda, Türkiye'nin bu yılın ilk yarısındaki büyüme hızıyla birçok AB üyesi ülkeyi geride bıraktığını belirtti.

İlk çeyrekte yüzde 5,2 olan büyüme oranının hız kesmeden ikinci çeyrekte de devam ettiğini ve yüzde 5,1 olduğunu anımsatan Sarıeroğlu, şunları söyledi:

"2018 ve 2019 yıllarında ise üretken alanlara yönelik yatırımlarla desteklenen, daha çok yurt içi tasarruflarla finanse edilen, verimlilik artışına dayalı bir büyüme stratejisiyle GSYH artış hızı yıllık yüzde 5,5 olarak hedeflenmiştir. Büyümede kaydedilen bu başarı, işsizliğin artışını engellemiş ve istihdamın artışına olumlu katkı sağlamıştır. Bölgemizin jeopolitik risklerine karşın, küresel büyüme oranlarında beklenen iyileşme ve artan dış talebin etkisiyle büyümenin ve istihdam artışının önümüzdeki dönemde ülkemize küresel ekonomiler liginde sınıf atlatacağını düşünmekteyim."

Sarıeroğlu, geçen yılın aynı dönemine göre işsizlik oranının 0,7 puan azalarak yüzde 10,6 olarak gerçekleştiğini vurgulayarak, tarım dışı işsizlik oranının 0,9 puan azalarak yüzde 12,8 seviyesine gerilediğini belirtti.

Türkiye'nin 2007 yılında yüzde 41,5 olan istihdam oranının 2016 yılı sonunda yüzde 46,3'e yükseldiğini bildiren Sarıeroğlu, "Ülkemiz, Avrupa Birliği'ne üye ve aday ülkeler arasında istihdam oranını en fazla arttıran dördüncü ülke konumundadır. TÜİK rakamlarına göre, bu yılın Ağustos dönemi itibarıyla istihdam oranımız en yüksek seviyesine çıkarak yüzde 48'e ulaşmıştır." dedi.

Türkiye, istihdamını en fazla arttıran ülke oldu

EUROSTAT verilerine göre, Türkiye'nin, 2007'de 20 milyon 750 bin olan istihdamını 2016'da 27 milyon 216 bine yükselttiğini belirten Sarıeroğlu, şunları kaydetti:

"Başta Avrupa Birliği olmak üzere dünyadaki birçok ülke küresel krizin yıkıcı etkileri ile istihdam kayıpları yaşarken Türkiye, küresel krizden bu yana yaklaşık 6,5 milyon kişiye ilave istihdam sağlamıştır. AB-28 genelinde bu yıllarda gerçekleşen toplam istihdam 3 milyon 810 bin iken Türkiye tek başına AB genelinin istihdam artışının neredeyse 2 katı nüfusu kişiyi istihdam etmiştir. AB'ye aday ve üye ülkeler arasında istihdamını 2007-2016 yılları arasında hem sayısal hem de oransal olarak en fazla arttıran ülke Türkiye'dir. Aynı dönemde AB üyesi 15 ülke istihdam kaybı yaşarken Türkiye yüzde 31,2'lik istihdam artışı ile rekor kırmıştır."

Sarıeroğlu, Türkiye'nin son 10 yılda iş gücüne katılım oranının en fazla arttığı ülke olduğuna dikkati çekerek, "Son 10 yılda iş gücüne katılma oranında Türkiye 6,5 puanlık artış gösterirken, AB genelinde iş gücüne katılma oranı artışı 0,5 seviyesinde kalmıştır. Türkiye 2007-2016 yılları arasında kadın işgücüne katılma oranını en fazla arttıran ikinci ülkedir. Türkiye'de kadınlarda iş gücüne katılma oranı 9,3 puan artarak yüzde 32,4'e yükselmiştir." bilgisini verdi.

Uygulanan başarılı istihdam politikalarının etkisinin iş gücü göstergelerine olumlu yansıdığını dile getiren Sarıeroğlu, son TÜİK verilerine göre, iş gücündeki yüksek artışa rağmen istihdamda daha büyük artışlar sayesinde işsizlik oranının düşürüldüğünü söyledi.

İŞKUR 907 bin 969 kişiyi istihdamla buluşturdu

İş gücü piyasasında olumlu tablonun ortaya çıkmasında sürekli değişen ve gelişen yapısıyla İŞKUR'un önemli katkı verdiğini belirten Sarıeroğlu, kurumun, hükümetlerinin istihdam politikalarının uygulanmasındaki temel aktör olduğunu vurguladı.

Sarıeroğlu, 2003 yılında 65 bin 398 kişinin işe yerleştirilmesine aracılık eden İŞKUR'un, 2017'nin Ekim ayı itibarıyla 907 bin 969 kişiyi istihdamla buluşturduğuna dikkati çekti.

İŞKUR tarafından yürütülen aktif iş gücü programlarıyla işsizlere nitelik ve beceri kazandırıldığını belirten Sarıeroğlu, "2003'ten bu yılın ekim ayı sonuna kadar söz konusu kurslardan 1 milyon 391 bin 661 kişi faydalanmıştır. Bu yılının on aylık döneminde düzenlenen kurslara katılan 95 bin 999 kişinin yüzde 69,4'ünü kadınlar, yüzde 30,2'sini gençler oluşturdu." dedi.

Gençlerin iş gücü piyasasına girişlerini işbaşı eğitimleriyle kolaylaştırdıklarını dile getiren Sarıeroğlu, şu bilgileri verdi:

"İşverenlerimize işe alacakları kişileri işbaşında tanıma imkanı sunuyor ve katılımcılara net asgari ücret düzeyinde ödeme yapıyoruz. Programın başladığı 2009 yılından bu yılın ekim ayı sonuna kadar 832 bin 663 kişi iş tecrübesi kazanmıştır. Programı tamamlayanların ortalama yüzde 75'i istihdam edilmektedir. Bu yılın da ekim ayı sonuna kadar programa katılan 258 bin kişinin yüzde 51'i kadınlar, yüzde 53,1'i gençlerden oluştu."

Sarıeroğlu, İŞKUR'un 2002'den itibaren 366 bin 169 engelli vatandaşa istihdam sağladığını belirterek, "Engellilere yönelik düzenlenen kurslardan son on yılda 35 bin 277 kişi yararlanmıştır. 2016 yılında kurslardan faydalanan engelli vatandaşlarımızın yüzde 41'i kadınlardan oluşmaktadır." diye konuştu.

İşsizlere fondan 17,8 milyar lira ödeme yapıldı

Bakan Sarıeroğlu, işsizliğin ekonomik ve sosyal etkilerini asgari düzeye indirmek amacıyla işini kaybedenler ile kaybetme ihtimali bulunanlara Pasif İstihdam Programları aracılığıyla destek olduklarını belirterek, şunları söyledi:

"Çalışanlarımıza işsiz kaldıkları dönemde işsizlik ödeneği ödeyerek geçici gelir desteği sağlıyoruz. İşsizlik ödeneği için 2002 yılı mart ayından bu yılın ekim sonuna kadar yaklaşık 8 milyon 962 bin kişi başvurmuş, 5 milyon 706 bin kişi ödenek almaya hak kazanmıştır. Bu kapsamda 17,8 milyar lira ödeme yaptık. Zor duruma düşen işverenlerimiz çalışanlarını işten çıkarmak zorunda kalmasın diye Kısa Çalışma Ödeneği veriyoruz. Kısa Çalışma Ödeneği için uygulamanın başladığı 2005 yılından bu yılın ekim ayı sonuna kadar 228 bin 405 kişiye yaklaşık 212 milyon lira ödeme yaptık. Ödeme güçlüğüne düşen işverenlerden ücret alacağı bulunan çalışanlarımızın ödenmeyen üç aylık ücretleri Ücret Garanti Fonu'ndan ödenmektedir. Ücret Garanti Fonu kapsamında, uygulamanın başladığı 2005'ten bu yılın ekim ayı sonuna kadar 68 bin 543 kişiye yaklaşık 159 milyon lira ödeme yaptık. Kadınlarımız çalışma hayatından kopmasın diye yarım çalışma ödeneği uygulamasını hayata geçirdik. Uygulamanın başladığı 2016 yılı nisan ayından bu yılın ekim ayı sonuna kadar 10 bin 997 kişi yarım çalışma ödeneğine başvurmuş, 10 bin 371 kişi ödenek almaya hak kazanmıştır. Bu kapsamda 17,5 milyon lira ödeme yaptık."

Esnaf Ahilik Sandığı primlerinin 1 Ocak 2018'den itibaren toplanmaya başlanacağını ve ilk ödemenin 2019 yılı ekim ayından itibaren yapılacağını dile getiren Sarıeroğlu, "İşsizlik Sigortası Fonu'nu piyasa koşullarında etkin ve şeffaf bir şekilde yönetmekteyiz. Ekim ayı sonu itibarıyla fonun toplam varlığı yaklaşık 114 milyar liradır. Bu yıl sonu itibarıyla?116 milyar lira olacağı tahmin edilmektedir." dedi.

251 bin çalışan Mesleki Yeterlilik Belgesi aldı

Sarıeroğlu, çalışma hayatına nitelikli eleman kazandırmak amacıyla bugüne kadar 744 Ulusal Meslek Standardı'nı yürürlüğe konulduğunu bildirerek, şu ifadeleri kullandı:

"Meslek standartları ve yeterliliklere dayalı olarak ölçme ve değerlendirme faaliyeti gösteren uluslararası akredite 95 sınav ve belgelendirme kuruluşunu yetkilendirdik. Bu kuruluşların yıllık sınav kapasitesini 1 milyon 900 bin kişiye çıkarttık. Yapılan teorik ve pratik sınavlar sonucunda başarılı olan 251 bin 604 kişiye Mesleki Yeterlilik Belgelerini vererek çalışma hayatına nitelikli eleman kazandırdık."

Çalışma hayatının önceliklerinden biri olan kayıt dışı istihdamla mücadeleye aralıksız devam ettiklerini vurgulayan Sarıeroğlu, şunları aktardı:

"Kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında 2008'in Ekim'i ile bu yılın ağustos ayı arasındaki dönemde yaklaşık 2 milyon 297 bin 180 çalışan ile 183 bin 497 iş yerinin kayıt dışı olduğu tespit edilmiş ve gerekli işlemler yapılmıştır. Denetim, rehberlik ve kayıt dışı istihdam ile mücadele faaliyetlerimizi Bakanlığımız ve SGK'da görevli bin 501 müfettiş ve bin 952 sosyal güvenlik denetmeni eliyle yürütmekteyiz. Bakanlığımızca yürütülen denetim, rehberlik ve kayıt dışı istihdam ile mücadele kapsamında bu yılın eylül sonu itibarıyla; İş Teftiş Kurulu Başkanlığınca gerçekleştirilen teftişlerde 10 bin 567 iş yeri denetlendi, toplam 1 milyon 189 bin 519 çalışana ulaşıldı, 181 iş kazası incelemesi yapıldı. Yürütülen tüm teftişler sonucunda 3 bin 74 iş yerine toplam 45 milyon 462 bin 581 lira idari para cezası önerilmiş; 103 milyon 231 bin 669 lira çalışanlara; 34 milyon 440 bin 141 lira ise kamuya ödeme yaptırılması sağlanmıştır."

Aktif sigortalı sayısı 21 milyon 776 bine ulaştı

Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) gelirlerinin bu yılın sonu itibarıyla 290 milyar lira, giderlerinin ise yaklaşık 311 milyar lira seviyesine ulaşmasının öngörüldüğünü belirten Sarıeroğlu, "Sosyal Güvenlik Kurumunun performans göstergesi olan prim gelirlerinin emekli aylıkları ve sağlık giderlerini karşılama oranı 2002'de yüzde 61 iken bugün yüzde 73'e yükselmiştir." dedi.

Toplam aktif sigortalı sayısının 2009'da yaklaşık 15 milyon 97 bin iken, bu yılın ağustos ayı itibarıyla 21 milyon 776 bine ulaştığına dikkati çeken Sarıeroğlu, pasif sigortalı sayısının ise dosya bazında 2009'da 8 milyon 489 bin iken bu yılın ağustos ayında yaklaşık 11 milyon 334 bine yükseldiğini vurguladı.

Sarıeroğlu, 2002'de asgari emekli aylıklarının bu yılın temmuz ayına kıyasla SSK işçi emekli aylıklarında yüzde 60, SSK tarım emekli aylıklarında yüzde 86, Bağ-Kur esnaf emekli aylıklarında yüzde 148, Bağ-Kur tarım emekli aylıklarında yüzde 345, memur emekli aylıklarında ise yüzde 38 oranında reel olarak attığını söyledi.

Emeklilerin uzun süredir beklediği promosyon ödemeleri hususunda uzun soluklu müzakereler sonrasında bankalar ile mutabakat sağlandığını anımsatan Sarıeroğlu, "Bu kapsamda şu ana kadar talepte bulunan 10,3 milyon emekli ve hak sahibine, 3,9 milyar lira banka promosyon ödemesi yapılmıştır." dedi.

15 bin Suriyeliye çalışma izni verildi

Primlerin düzenli ödenmesi, kayıt dışılığın önlenmesi ve ilave istihdamın sağlanması için teşvikler uyguladıklarını belirten Sarıeroğlu, bu kapsamda çeşitli sektörlere ve çalışan gruplarına yönelik 12 farklı teşvikin bulunduğunu bildirdi.

SGK'nın, kurulduğu günden bu yana kolay erişilebilir ve çağdaş standartlarda sosyal güvenlik sistemini yürütmek amacı ile yenilikçi, insan odaklı, bürokrasiden uzak bir anlayışla hizmet sunduğunu ifade eden Sarıeroğlu, 1 Ekim itibariyle e-Fatura uygulamasına geçilerek kağıt israfına son verildiğini belirtti.

Türkiye'nin sendikal örgütlenme konusunda pek çok gelişmiş ülkenin ilerisinde olduğunu dile getiren Sarıeroğlu, "Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu'na göre, sendikalaşma oranı yaklaşık yüzde 69; Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'na göre, sendikalaşma oranı yaklaşık yüzde 11 düzeyindedir." dedi.

Sarıeroğlu, Türkiye'nin artan ekonomik gücü ve yabancı yatırımlar dolayısıyla göç hareketleri açısından "hedef ülke" konumuna geldiğini ifade ederek, 2003'te 79 ülkeden çalışma izni başvurusu alan Türkiye'nin bugün 165 farklı ülkeden başvuru aldığını, çalışma izni başvuru sayısının da son 10 yılda yüzde 618 arttığını söyledi.

Suriyelilerin çalışma izinlerinin Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik hükümleri doğrultusunda düzenlendiğini anımsatan Sarıeroğlu, "Yönetmeliğimizin yayımlandığı 15 Ocak 2016'dan bu yılın kasım ayı itibarıyla toplam 15 bin 22 Suriyeliye çalışma izni verilmiştir." bilgisini verdi.

(Sürecek)