"4. Yargı Paketi" TBMM Genel Kurulu'nda

Adalet Bakanı Sadullah Ergin, 4. Yargı Paketi'nin Türkiye'nin insan hakları ve ifade özgürlüğü karnesini olumlu etkileyecek önemli düzenlemeler içerdiğini söyledi.

Kamuoyunda "4. Yargı Paketi" olarak bilinen İnsan Hakları ve İfade Özgürlüğü Bağlamında Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'nın görüşülmesine TBMM Genel Kurulu'nda başlandı.

Tasarının tümü üzerinde konuşma yapan Adalet Bakanı Ergin, Türkiye'nin, Rusya'dan sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) aleyhinde en çok başvuru yapılan ve ihlal kararı verilen ülke olduğunu kaydetti.

Ergin, 31 Ocak 2013 itibarıyla AİHM'de Türkiye'ye karşı yapılan başvuru sayısının 16 bin 700 olduğunu ve bu sayının AİHM'e yapılan toplam başvuruların yaklaşık yüzde 13.2'sini oluşturduğunu belirtti. Sadullah Ergin, 1959'dan bu yana Türkiye aleyhine 2 bin 521 ihlal kararı verildiğini ifade etti.

AİHM kararlarının bağlayıcı olduğuna ve denetlendiğine işaret eden Ergin, Türkiye aleyhine verilmiş ve icra edilmeyi bekleyen bin 857 karar bulunduğunu söyledi.

Bu tablonun değiştirilmesi için son dönemde kararlı bir şekilde kapsamlı çalışmalar yapıldığını dile getiren Ergin, son iki yılda 3 yargı paketi çıkarıldığını anlattı.

Adalet Bakanlığı bünyesinde kurulan İnsan Hakları Tazminat Komisyonu'na yapılacak başvurularla AİHM'de görülen 4 bin civarındaki dosyanın gündemden düşürülmesinin beklendiğini ifade etti.

Yargı alanındaki gelişmelerin Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından olumlu karşılandığını dile getiren Ergin, komitenin uzun yargılama nedeniyle geliştirilmiş usulde Türkiye'yi denetlediği 277 kararı, 3 Mart'tan itibaren standart usulde denetlemeye başladığını belirtti. Ergin, "Bu, Türkiye'de yargılamanın uzun sürmesine neden olan yapısal ve sistematik sorunlara ilişkin önlemlerin alındığının kabulü anlamına geliyor" dedi.

-"İfade özgürlüğü en temel haklardan"-

Ergin, tasarıyla özgürlük ve güvenlik hattının iyileştirilmesi, ifade ve basın özgürlüğünün geliştirilmesi, adli yardım sisteminde iyileştirmeler yapılması başta olmak üzere 7 yasada değişiklik yapıldığını söyledi.

Tasarının öngördüğü değişiklikler hakkında bilgi veren Ergin, Türkiye aleyhinde verilen ihlal kararlarının önemli kısmının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) ifade özgürlüğünü düzenleyen 10. maddesinden kaynaklandığını anlattı.

İfade özgürlüğünün, AİHS'de korunan en temel haklardan olduğuna dikkati çeken Ergin, "Toplumun ürettiği ortak iyiye saldırı, toplumsal güvenliğe yakın ve somut tehlike oluşturmadığı sürece her fikre, her inanışa, her düşünceye en geniş ifade zemini sağlanmalıdır. Demokrasi fikrinin, ifade özgürlüğü talebinin olabildiğince dar, güvenlik ihtiyaçlarının ise belirsiz genişlikte ele alınmasına tahammül yoktur" diye konuştu.

Ergin, Türkiye'nin ağırlıklı olarak geçmişin yasal ve yapısal sorunlarından kaynaklanan ifade özgürlüğü alanındaki olumsuz görünümünün üzüntü verici olduğunu dile getirerek, bu alanda son yıllarda önemli gelişmeler kaydedildiğini söyledi. Bu çerçevede Basın Kanunu'nun yenilendiğini, radyo ve televizyonların dilinin özgürleştirildiğini anlatan Ergin, başta Türk Ceza Kanunu'nun 301. maddesi olmak üzere ifade özgürlüğü önünde engel olduğu düşünülen çok sayıda maddenin gözden geçirildiğini ifade etti.

-Terörle Mücadele Kanunu'ndaki değişiklikler-

Terörle Mücadele Kanunu'nda (TMK) yapılması öngörülen değişikliklerden de bahseden Ergin, tasarıyla terör örgütlerinin her bildiri ya da açıklamasının değil, cebir şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösteren, bu yöntemleri öven ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik eden bildiri ve açıklamaların basılması ve yayınlanmasının suç olarak kabul edildiğini anlattı.

AİHM'nin, TMK'da terör örgütünün propagandasına ceza öngören düzenleme nedeniyle Türkiye hakkında çok sayıda ihlal kararı verdiğine dikkati çeken Ergin,

"Yapılması öngörülen düzenlemeyle propaganda, terör örgütlerinin cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini meşru gösterecek veya bu yöntemleri övecek, başvurmayı teşvik edecek şekilde yapılması durumunda suç olarak kabul edilecektir. Böylece suçun unsurlarının daha somut hale getirilmesi ve ifade özgürlüğü alanında AİHM standartlarıyla uyum sağlanması amaçlanmaktadır" dedi.

Ergin, Türk Ceza Kanunu'nda da aynı çerçevede değişiklik yapıldığını kaydetti.

AİHM'nin, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) yargılamanın yenilenmesini öngören 311. maddesinden kaynaklanan Türkiye aleyhinde 221 ihlal kararı verdiğine dikkati çeken Ergin, talep ettiği halde yargılaması yenilenmeyen 221 dosyadaki kişilerin yeniden yargılanmasının yolunun açılacağını söyledi. Ergin, böylece 221 dosyanın AİHM'de gündemden düşeceğini ve Türkiye'nin elinin rahatlayacağını ifade etti.

-"Türkiye'nin eli rahatlayacak"-

Türkiye'nin AİHM tarafından tespit edilen eksiklikleri gidermedeki kararlılığını gösterdiğini vurgulayan Ergin, şöyle devam etti:

"Ülkemizin bireysel başvuru yolunu çoğu taraf ülkeden daha erken tarihte açarak, Konsey'in oluşturduğu bölgesel koruma sistemi içinde yer alma cesaretine karşı, insan hakları pratiğinde ağırlıklı olarak yapısal sorunlardan kaynaklanan sıkıntılar yaşadığı bilinen gerçektir. Ancak Türkiye'nin olumsuz görünümünü değiştirmek, temel hak ve özgürlükleri en geniş hukuki korumaya kavuşturmak için güçlü bir irade sergilediği de bilinmektedir. Ülkemizin son yıllarda hız kazanan yapısal dönüşümü, hayat bulan reformlar bu irade temelinde şekillenmiştir.

Uluslararası sözleşmeler veya yükümlülükler, gelişen çağdaş standartlar ve toplumsal değişim paralelinde yükselen talepler, demokrasi ve özgürlükler alanında ülkemizi hep daha ileri adımlar atmaya sevk etmiştir. Bugün görüşmeye başladığımız tasarı, bu adımların bir parçasıdır. Yasalaşması halinde Türkiye'nin insan hakları ve ifade özgürlüğü karnesini olumlu etkileyecek önemli düzenlemeler içermektedir. Bazı beklentileri karşılamadığı gerekçesiyle tasarıyı olumsuz karşılamak, içerdiği önemli düzenlemeleri görmezden gelmek doğru olmadığı gibi, içi boş olduğu eleştirileri de insaflı ve gerçekçi değildir. Bu tasarı, ülkemiz hakkında AİHM tarafından verilen ihlal kararlarının değerlendirilmesiyle şekillenmiş, içeriği ve amacı bu doğrultuda belirlenmiştir." - TBMM