Aeb Başbakanlar Zirvesi Bişkek'te Yapıldı - Bişkek

Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) üye ülke başbakanları, dönem başkanı Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te bir araya geldi.

Ala-Arça Cumhurbaşkanlığı Konutu'ndaki Kongre Salonu'nda yapılan toplantıya, Kırgızistan Başbakanı Sooronbay Ceenbekov, Rusya Başbakanı Dmitriy Medvedev, Kazakistan Başbakanı Bakıtcan Sagintayev, Belarus Başbakanı Andrey Kobyakov, Ermenistan Başbakanı Karen Karapetyan ve Avrasya Ekonomik Birliği Konseyi Başkanı Tigran Sarkisyan katıldı.

Başbakan Ceenbekov tarafından ayrı ayrı karşılanan katılımcılar, toplantı öncesi aile fotoğrafı çektirdi.

Ceenbekov, açılışta yaptığı konuşmada, küresel ticaretin önemine değinerek, Kırgızistan'ın, üye ülkelerde ticaretin kalkınması için birliğin dışındaki ülkelerle ticari ve ekonomik ilişkiler geliştirmenin öneminin altını çizdi.

Birliğin içinde ticari ilişkilerin geliştirilmesi için ticaret kuralları ve engelleri, kısıtlamaları ve muafiyetlerin kaldırılmasının yararlı olacağını belirten Ceenbekov, AEB pazarına eşit erişiminin sağlanması gerektiğini vurguladı.

Ceenbekov, dünya ekonomisi ve uluslararası ticaretin gelişmesi üzerinde bilişim ve iletişim teknolojilerin artan etkisine işaret ederek, 2025 yılına kadar Avrasya Ekonomik Birliği'nin dijital gündeminin oluşturulması teklifinde bulundu.

Dönem Başkanı Ceenbekov, Avrasya Ekonomik Birliği Bişkek zirvesinde alınacak kararların, Avrasya'nın entegrasyonuna yeni bir ivme kazandıracağı inancını dile getirdi.

Belarus ile Rusya arasında petrol ve doğalgaz sorunu

Belarus Başbakanı Andrey Kobyakov, yaptığı konuşmada, Avrasya'nın entegrasyonu için büyük emeklerin sarf edildiğini ancak olumlu bir sonuç alınmadığını savundu.

Kobyakov, AEB çerçevesinde alınan çok yönlü kararların uygulanmadığını belirterek, "Rusya ile ikili ilişkilerimiz birlik içindeki çok taraflı temel ilişkilerimizi olumsuz etkiliyor. Biz bunu kabul edemiyoruz. Petrol ve doğalgaz alanındaki ikili ve çok taraflı kararlarımız uygulanmıyor" diye konuştu.

Belarus ile Rusya arasında yaşanan sıkıntılara birliğin ilgisizliğinden yakınan Kobyakov, "Daha fazla engellerle ve kısıtlamalarla karşılaştığımızı söylemeye mecburum. İleriye gitmiyoruz" ifadesini kulandı.

Rusya Başbakanı Medvedev de Kobyakov'u ikili sorunları çok taraflı alana çıkardığı gerekçesiyle tepki göstererek şantaj yapmakla suçladı. Medvedev, birliğin haklarının kötüye kullanılmasının kabul edilemez olduğunu belirtti.

Entegrasyonun doğasında uluslar üstü bir yaklaşımın bulunduğunu ve daima ikili ilişkilerden uzak kalması gerektiğini ifade eden Medvedev, "Bu herkesi ilgilendiriyor. Sadece iki tarafı değil. Taraflar böyle hesaplar yapmaktan kaçınmalıdır" dedi.

Medvedev, "Birliğin üye ülkeleri, Rusya pazarına daha fazla ürün satmaya başladı. Birliğin üye ülkelerine Rusya, petrol ve doğalgazı düşük fiyatla vermeye devam ediyor. Diyelim ki, aramızda bulunan herhangi bir ülke birlikten ayrılırsa veya birlik dışındaki ülke Birliğin sağladığı imkanlardan yararlanmazdı. Rusya o ülkelere petrol ve doğalgaz ürününü, Avrupa fiyatlarında satardı. Yani, doğalgazın metreküpüne 200 dolar öderdi. Bir şey ispatlamaya kalmadan, hesaplar yapmadan, işte bu kadar. Her şey çok pahalı olacaktı. Bunu unutmamalıyız. Sonunda, burada kimse kimseyi zorla tutmuyor. Biz birliği isteyerek birlikte kurduk" şeklinde konuştu.

Toplantının sonunda üye ülkeler arasında çeşitli alanlarda iş birliğini öngören toplam 10 belge imzalandı.

Avrasya Ekonomik Birliği

Avrasya Ekonomik Birliği'nin gerekliliği ile ilgili fikri, Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, 29 Mart 1994 yılında Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi'ni ziyareti sırasında ilk kez dile getirmişti. Kazakistan tarafından projelendirilen düşünce 1994 yılında bölge ülkeleri ile paylaşıldı.

Bir entegrasyon projesi olan Avrasya Ekonomik Birliği, Rusya ile Belarus arasında 1995 yılında imzalanan Gümrük Birliği Anlaşması ile başlangıç yaptı. 2000 yılında Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan, Avrasya Ekonomik Topluluğu'nu (AET) kurdu. 2010 yılında, Rusya, Kazakistan ve Belarus arasında gümrük birliği kurulmuş ve bu üç ülke aralarında yoğun ekonomik entegrasyona başlamıştı.

Gümrük Birliği'ni oluşturan üç ülkenin liderleri 29 Mayıs 2014'te, Avrasya Ekonomik Birliği'nin kuruluşuna ilişkin anlaşmayı imzaladı. Anlaşma 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi.

Avrasya Ekonomik Birliği anlaşması ile birlik üyeleri arasında mal, hizmet, sermaye ve iş gücü dolaşımı serbest hale gelirken, birlik üyesi ülke vatandaşları diğer üye ülkelerde de aynı hukuk ve haklara sahip oluyor.