"Afrika Boynuzu (Etiyopya ve Somali) - Türkiye İlişkileri ve Beklentiler" paneli

Stratejik Düşünce Enstitüsünde (SDE) "Afrika Boynuzu (Etiyopya ve Somali) - Türkiye İlişkileri ve Beklentiler" başlıklı panel düzenlendi.

SDE İç Politika ve Hukuk Koordinatörü Prof. Dr. Tevfik Erdem moderatörlüğünde düzenlenen panele, AK Parti Malatya Milletvekili ve eski Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, Dışişleri Bakanlığı eski Afrika Genel Müdürü emekli büyükelçi Numan Hazar, Türkiye'nin Somali ve Somaliland özel temsilcisi emekli büyükelçi büyükelçi Dr. Olgan Bekar ve Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi (ASBÜ) Doğu ve Afrika Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Enver Arpa katıldı.

SDE Başkanı Muhammet Savaş Kafkasyalı, panelin açılışında, Somali ve Etiyopya'nın geçmişten bugüne Türkiye için önemli bir bölge olduğunu vurgulayarak, uluslararası sistemi idare edenlerin kendi stratejik amaçlarına uluşmak için bölgeyi kullandıklarını söyledi.

Bölgenin dünyanın odağında olduğuna dikkati çeken Kafkasyalı, Türkiye'nin Afrika açılımıyla bölgeye ilişkin politikalarını yoğunlaştırdığını belirtti.

Tüfenkci de hükümet olarak Afrika kıtasını önemsediklerine vurgu yaparak, "Afrika bizim için son yıllarda özellikle önem arzeden ciddi anlamda hükümetimiz olarak da önemsediğimiz bir kıta. Daha önceleri de bizim ihmal ettiğimizi düşündüğümüz bir kıta. Baktığımız zaman Ak Parti hükümetleri döneminde Afrikanın tümünde büyükelçilik ve temsilcilik sayısının çok ciddi anlamda arttığı bir dönemi görüyoruz." diye konuştu.

Etiyopya ve Somali'nin güvenlik açısından ciddi sorunlar yaşadığını hatırlatan Tüfenkci, bölgede eski sömürge ülkelerinin halen ellerini o topraklardan çekmediklerine işaret etti.

Tüfenkci, "Türkiye bütün Afrika politikasında olduğu gibi kazan kazan anlayışı içinde hareket etmekte. En temel altını çizmemiz gereken noktanın bu olduğunu düşünüyorum." dedi.

"ABD, Afrika Boynuzu'nda, Çin'in bazı limanları ele geçirmeye çalışmasını engellemek istiyor"

Büyükelçi Bekar da Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmet Ali'nin 2018'de göreve gelmesiyle bir değişim rüzgarının esmeye başladığını söyledi.

Bekar, "Bunu üç düzlemde analiz edebiliriz. Biri küresel düzenin Afrika boynuzuna etkisi, iki bölgesel gelişmelerin bölge ülkeleri üzerindeki etkisi ve ülkelerin kendi içlerinde meydana gelen gelişmeler olarak üçe ayırabiliriz. Küresel düzlemde en önemli etken ABD ile Çin arasında yaşanan rekabet." değerlendirmesinde bulundu.

Çin'in özellikle Afrika Boynuzunda, Doğu Afrika'da birtakım limanları ele geçirme çabasında olduğuna vurgu yapan Bekar, Çin'nin bu hamlelerini ABD'nin kendisine doğrudan bir tehdit olarak algıladığını kaydetti.

Bekar, "Afrika Boynuzu'nda, Doğu Afrika'da Çin'in bazı limanları ele geçirmeye çalışması ABD'nin bölgedeki en öncelikli konusu. Bu tabi bölgedeki ülkeleri de etkiliyor. Cibutide ABD ve Çin'in üsleri birbirine çok yakın bir şekilde konuşlanmış durumda bu iki üssün yan yana olması aslında yaşanan rekabetin ne kadar yoğun olduğunu bize gösteriyor." ifadelerini kullandı.

Emekli büyükelçi Hazar da Türkiye'nin Somali ve Etiyopya ile kurduğu yakın ilişkilere dikkati çekti.

Etiyopya'da 1926'dan beri Türkiye'nin büyükelçiliği olduğunu hatırlatan Hazar, şunları kaydetti:

"Devlet başkanlığı düzeyinde de ziyaretlerimiz var. 1969'da Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ın Etiyopya'ya bir ziyareti var. Bu tarihten sonra Afrika ülkelerine hiç yüksek düzeyde ziyaret yok. Kuzey Afrika ülkeleri hariç. 1996'da başbakanlık düzeyinde, Başbakan Necmettin Erbakan'ın Nijerya ziyareti var. Bu arada bir kopukluk var. Son yedi sekiz seneye göz attığımızda Cumhurbaşkanımız, Başbakanlarımız, Dışişleri Bakanlarımız ile yoğun bir trafik ortaya çıkmış oluyor."