Asgari Ücretin Kurufasulye Alım Gücü 39 Kilo Birden Düştü

Gıda enflasyonundaki hızlı tırmanış, maaş zamlarını büyük oranda aşınca, dargelirlilerin "gıda alım güçlerinde" büyük düşüşler yaşandı.

Dar gelirli sofralarının önemli protein kaynağı kuru fasulyeden geçen yıl Temmuz ayında 128 kilo alabilen bir asgari ücretin alım gücü bu yıl, 39 kilo birden gerilelerek 89 kiloya kadar düştü.

Aynı dönemler itibarıyla emekli işçi maaşınin kurufasulye alım gücü 153 kilodan 105 kiloya, emekli memur maaşının gücü 188 kilodan 132 kiloya, emekli öğretmen maaşının gücü ise 255 kilodan 177 kiloya düştü.

Enflasyonun yükselmesiyle asgari ücretli, memur ve emeklilerin gıda alım güçlerinde ciddi düşüşler yaşandı. Dana etinde Temmuz 2013 ile Temmuz 2014 arasında yaşanan yüzde 18.24'lük zam da et alım güçlerini düşürdü.

Asgari ücretli bir kişinin dana etu alım gücü Temmuz 2013'de 32.7 kilo düzeyindeyken, 2014 yılının Temmuz ayında bu güç 30.7 kiloya kadar geriledi.

GIDA YOKSULLUĞU ÖNEMLİ ÖLÇÜDE YÜKSELDİ

Tüketici Hakları Derneği, tarafından Türk-İş ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre yapılana gıda enflasyonu rakamlarına göre, son bir yıllık sürede, gıdada tüketicilerin satın alma gücü düşerken, gıda yoksulluğu yükseldi.

TÜİK 2013 Yılı Temmuz Ayı ile 2014 yılı Temmuz ayı gıda fiyat istatistikleri karşılaştırdığında büyük bir çoğunluğu temel gıda maddesi olan tam elli çeşit gıda kaleminde fiyat artışlarının resmi enflasyon oranının çok üzerinde olduğu görülüyor.

Söz konusu 50 çeşit gıda maddesinin tamamının son bir yıllık fiyat artış oranları, asgari ücretli işçiler ve emekli işçiler ile emekli memurlar ve emekli öğretmenlerin maaş artış oranlarının üzerinde gerçekleşti. Yani, milyonlarca asgari ücretli, emekli işçi, emekli memur ve emekli öğretmenin son bir yılda elli çeşit gıdada satın alma güçleri düştü.

MAAŞ ARTIŞLARI ALIM GÜÇLERİNİ KORUYAMADI

Temmuz 2014'de, bir önceki yılın aynı dönemine göre, asgari ücretli işçinin maaş artış oranı yüzde 10.9 emekli işçinin 9.16 emekli memurunun yüzde 11.77, emekli öğretmenin 9.31 iken, elli çeşit gıda maddesinin fiyat artış oranları ise yüzde 12.26 ile yüzde 91.9 arasında değişiyor.

Tüm tüketicilerin yüzde 70'den fazlası 2014 Yılı Temmuz ayında 2013 Yılı Temmuz ayına göre, tam elli çeşit gıda maddesini daha az satın almak ve tüketmek zorunda kaldı.

Tüketici Hakları Derneği, tarafından yapılan değerlendirmede ise  "Gerek Türk-İş'in açlık ve yoksulluk sınırı araştırması, gerekse TÜİK'in eşdeğer hane halkı kullanılabilir gelir durumuna göre, tüketicilerin yüzde 70'den fazlası gıda yoksulu olup, yeterli ve dengeli beslenebilecek gelir düzeyine sahip değildir. Bugün Türkiye'de en az 55 milyon kişi gıda yoksuludur; en az 15 milyon kişi ise açlık sınırında yaşamaktadır" denildi.

"BÜYÜKŞEHİR POLİTİKALARI NEDENİYLE TARIM TOPRAKLARI YOK OLACAK"

DHA'ya değerlendirmelerde bulunana Tüketici Hakları Derneği Genel Başkan Turhan Çakar, Türkiye'de dar gelirlilerin satın alma gücünün önemli ölçüde düştüğünü belirterek, "Şu anda halkın yüzde 70'den fazlası yoksulluk sınırında ve yine yüzde 70'den fazla gıda yoksulluğu yaşıyor. TÜİK'in eş değer hane halkı sınırında tablo böyle. Türk-İş'in rakamlarını bakıldığında ise yüzde 80'den fazlası açlık sınırında" dedi ve ekledi:

"Gıdadaki yüksek enflasyon ve ücretlerdeki artışın düşük kalması satın alma gücünü iyice düşürdü. Gıda fiyatları resmi enflasyonun 2-3 kat üzerinde. Bunun nedeni tarım ve gıda politikalarının ne kadar yanlış olduğunu gösteriyor. Bir zamanlar kendi kendine yeten 7 tarım ülkesinden biri olan Türkiye'nin durumu, yanlış gıda ve tarım politikaları nedeniyle bugün içler acısıdır. Böyle giderse bu politikalar ülkede açlık sınırını çok daha artacaktır. Yetersiz ve dengesiz beslenme daha da artacaktır. Hastalıklar arttı, insanların fiziksel durumu bozuldu. Kırsal kesim boşaldı, kırda tarım yapacak insan kalmadı. Büyükşehir politikaları nedeniyle tarım toprakları yok olacak."

DAR GELİRLİNİN GIDA ÜRÜNLERİNİ ALIM GÜÇLERİNDE BÜYÜK DÜŞÜŞ YAŞANDI

Asgari ücretli işçi, emekli  işçi, emekli memur ve emekli öğretmenin net maaşları  ile 2013 Yılı Temmuz Ayı ve 2014 Yılı Temmuz Ayında alabilecekleri gıda miktarlarının karşılaştırılması (kg, adet):

Gıda maddesi       Asgari Ücretli      Emekli İşçi       Emekli Memur      Emekli Öğretmen

2013 - 2014      2013 - 2014       2013 - 2014          2013 - 2014

Pirinç                     175 - 134       208.6 - 157.5        257 - 198.5        347.6 - 263

Mercimek               246 - 207.4     293.6 - 244       361.4 - 307.3         489.4 - 407

Kuru Fasulye          128 - 89             153 - 105          188 - 132              255 - 175

Kuru Barbunya      119  -  90            142 - 106          175 - 133.5           237 - 177

Buğday Unu          364 - 343          434 - 403           535 - 508            724 - 672

Ekmek                    283 - 275           338 - 323           416 - 407            563 - 539

Yufka                    199 - 191           237 - 224           292 - 283            395 - 374

Makarna                348 - 334           416 - 393           512 - 495            693 - 656

Şehriye                 349 - 335           416 - 393           513 - 496            694 - 656

Tahıl Gevreği          55 - 54           65.3 - 63.5          80.4 - 80            109 - 106

Dana Eti                32.7 - 30.7          39 - 36           48 - 45.5            65 - 60.2

Balık                      59.5 - 57.2          71 - 67.2         87.4 - 84.7           118 - 112

Süt                        353 - 344           422 - 404         519 - 509            703 - 674

Yoğurt                    223 - 215           266 - 253        327 - 319            443 - 422

Beyaz Peynir          53.2 - 49.7          63.6 - 58.4      78.2 - 73.6           106 - 97.5

Kaşar Peyniri          38.2 - 36.4          45.6 - 42.8        56 - 54            76 - 7.5

Tulum Peyniri          43 - 41.7           51.2 - 49           63 - 61.8            85.4 - 81.8

Yumurta (adet)      3093 - 2689       3693 - 3161         4546 - 3984      6155 - 5276

Tereyağı                 35.8 - 31.2          42.7 - 36.7         52.6 - 46.3       71.2 - 61.3

Zeytinyağı             76.7 - 67.8          91.6 - 79.7          112.7 - 100.4     152.6 - 133

Çay                        57.6 - 53.8          68.8 - 63.2         84.7 - 79.7       114.7 - 105.5

Taze Fasulye          292 - 284             349 - 333           429 - 420            581 - 556

Bamya                    119 - 105          142 - 124           175 - 156             236 - 206

Patates                    498 - 466           595 - 548           732 - 691            992 - 914

Semizotu                373 - 347           445 - 407           547 - 513            741 - 680

Üzüm                    320 - 313           382 - 368           471 - 464            637 - 614

Armut                    227 - 200           271 - 235           333 - 296            451 - 391

Elma                    346 - 308           413 - 362           508 - 456            688 - 604

Erik                      293 - 254           349 - 299           430 - 377            582 - 499

Kayısı                    257 - 156           307 - 183           378 - 230            512 - 305

Kiraz                    186 - 154           222 - 181           273 - 228            370 - 302

Limon                    235 - 166           280 - 195           345 - 246            467 - 326

Şeftali                    308 - 262           367 - 308           452 - 389            612 - 515

Muz                    196 - 177           234 - 208           288 - 262            390 - 347

Badem İçi            24.4 - 21            29 - 24.6           35.8 - 31            48.5 - 41

Ceviz İçi              21.8 - 19.2          26 - 22.6           32 - 28.5            43.3 - 37.7

Fındık içi               34 - 23                40.8 - 27           50 - 34            68 - 45

Antep Fıstığı          29 - 17.6           34.6 - 20.7          42.5 - 26            57.6 - 34.6

Kuru Üzüm          98 - 87                116 - 102           143 - 129            194 - 171

Kuru Kayısı          56.8 - 32.8          67.8 - 38.6          83.4 - 48.6           113 - 64.4

Ayçekirdeği          90 - 76                107 - 89           132 - 112            179 - 149

Kabak Çekirdeği     43.6 - 38.7        52 - 45.6           64 - 57                86.7 - 76

Toz Şeker              251 - 245           301 - 288           370 - 363            501 - 480

Kesme Şeker          233 - 227           278 - 267           343 - 337            464 - 446

Pekmez                    68.5 - 66.5          82 - 78           101 - 98.5           136 - 130

Tahin Helvası          58.4 - 52.7          69.7 - 62           86 - 78            116 - 103

Tahin                    45 - 39.4           53.8 - 46.3          66 - 58            90 - 77

Pasta                    38.3 - 37           45.8 - 43.4          56.3 - 54.7        76.3 - 72.4

Baklava                    39.6 - 37           47.3 - 43.5      58.3 - 55            79 - 73

Lokum                    113 - 110           135 - 130         166 - 163            225 - 216

MAAŞLAR VE ARTIŞ ORANLARI (TL)

2013 Temmuz          2014 Temmuz          Maaş Artışı (%)

Asgari ücretli           803.68                    891.03                      10.9

Emekli İşçi              959.44                  1047.30                       9.16

Emekli Memur        1181.00                 1320.00                      11.77

Emekli Öğretmen    1599.10                 1748.00                       9.31 - İstanbul