Bozdağ: Başkanlık Sistemine İnanıyoruz

Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, başkanlık sisteminin Türkiye için doğru olduğuna inandıklarını belirterek, "Türkiye'de yasama ve yürütme ayrı' diyoruz. Ama bence Anayasa'da yazdığı gibi ayrı değildir. Uygulamada yasama ve yürütme, yürütmede birleşmiştir. Esasında bağımsız bir yasama, Türkiye'de yoktur" dedi.

Bozdağ, Marmara Üniversitesi Haydarpaşa Kampüsü'nde düzenlenen "Hükümet Sistemi Arayışları ve Başkanlık Sistemi" konulu panelin açılışında konuştu.

Başkanlık sitemi tartışmasının bugünün tartışması olmadığını, Türkiye'nin 200 yılı aşkın süredir bu tartışmaların ve arayışın içerisinde olduğunu belirterek, 1876'nın bu açıdan bir adım olduğunu, 1924 ve diğer tarihlerin de başka adımlar olarak görülmesi gerektiğini ifade etti.

Bozdağ, Türkiye'nin bu tartışmaları yaptığını, ancak kendisi için en uygunu ortaya koyma, tartışmaları azaltma konusunda büyük çözümler ortaya koyamadığını kaydederek, 1920'li yıllardan itibaren süregelen tartışmaları anlattı.

Başkanlık sistemi tartışmalarına 1924'te Atatürk'ün de katıldığını hatırlatan Bozdağ, başkanlık sisteminin sadece bugünün değil, dünün de konusu olduğunu söyledi.

Türkiye'nin siyasetinde olan herkesin, Necmettin Erbakan, Süleyman Demirel, Turgut Özal gibi liderlerin başkanlık sistemini desteklediğini dile getiren Bozdağ, bugün, konuya ilişkin itirazları olan siyasetçilerin varlığına dikkati çekti. Bozdağ, itiraz edenlerden birisinin de MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli olduğunu belirterek, MHP'nin kurucusu Alparslan Türkeş'in başkanlık sistemiyle ilgili sözlerini okudu.

"Türkiye'nin yönetimine geçmişte talip olmuş, yönetiminde bulunmuş hemen hemen herkesin, başkanlık sistemi noktasına, kimilerinin başında kimilerinin sonunda geldiğini görüyoruz" diyen Bozdağ, bu hususun çok önemli olduğunu, Türkiye'nin cumhurbaşkanlığını, başbakanlığını, bakanlığını yapanların, tecrübeleri sonucunda, önceleri karşı olsa da sonraları bu sistemin Türkiye için yararlı olduğunu görerek, sistemi savunduğunu aktardı.

-"Çoğunluk 'evet' demezse gündem oluşturamazlar"-

Başbakan Yardımcısı Bozdağ, bu durumun, Türkiye'nin içinde bulunduğu sistemin yeterli olmadığını net bir şekilde ortaya koyduğunu ifade ederek, şöyle konuştu:

"Türkiye'nin yönetiminde bulunmuş sol partilerin dışındaki diğer bütün partilerin tamamının bu noktada müttefik olduğunu görüyoruz. Bunu çok önemsiyorum. Bunun nedeni olarak da diyorum ki; parlamenter sistemin uygulayıcısı olarak, bu sistemin aksaklıklarını gördükleri için, Türkiye için daha iyi olanı arama noktasında bu değerlendirmeleri yaptıklarına inanıyorum. Biz de başkanlık sisteminin Türkiye için doğru olduğuna inanıyoruz. 'Türkiye'de yasama ve yürütme ayrı' diyoruz. Ama bence Anayasa'da yazdığı gibi ayrı değildir. Uygulamada yasama ve yürütme, yürütmede birleşmiştir. Esasında bağımsız bir yasama Türkiye'de yoktur. Sadece bugün değil, geriye dönük gittiğinizde de yoktur. Baktığınızda 1921, 1924, 1961 ve 1982 yasalarında yasamayı güçlendiren adımlar var. Kağıt üzerinde güçlü olan yasamadır. Ama uygulamaya baktığınızda güçlü olan yürütmedir ve yasama her zaman yürütmenin emrinde olmuştur. Bunun uygulaması bugün de böyledir. TBMM'de komisyonların oluşumunda çoğunluk iktidardadır. Meclis'te yasalaşan kanunlara bakın. Tamamına yakını tasarıdır. Hükümetten gelir. Teklifler de hükümetlerin onay verdikleri tekliflerdir. Hükümete rağmen TBMM'nin kendine bağımsız bir gündem oluşturma imkanı yok. Sadece getirirler, gündem olsun diye uğraşırlar, ama çoğunluk 'evet' demezse gündem oluşturamazlar. Nasıl bağımsız bir yasama- Yürütmenin emrinde duran bir yapı var. Yürütmeye karşı güçlü bir yapısı yok."

-"Kim iktidar olursa olsun sonuçta onun dediği oluyor"-

Meclis araştırma komisyonu, denetleme komisyonlarının çoğunluğun izin vermemesi halinde kurulamadığını aktaran Bozdağ, hükümete veya bakana karşı gensoru verildiğinde hükümetin kabul etmemesi halinde gündeme alınamadığını anlattı.

Bozdağ, mevcut sistemde çoğunluğun "evet" demediği bir denetimin yapılamadığını ifade ederek, çoğunluğun, iktidarın izin verdiği kadar denetim, yasama yapan bir parlamento yapısına sahip olunduğunu vurguladı.

Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, "Kim iktidar olursa olsun sonuçta onun dediği oluyor. Onun için Türkiye'nin Anayasası ne yazarsa yazsın uygulamasında bağımsız bir yasaması yoktur, yürütmenin emrinde bir yasaması vardır. Biz, bu yüzden 'yasamanın, yürütmenin emrinde olması sağlıklı bir işleyiş değildir' diyoruz. Bunun birbirinden ayrıldığı bir yapıyı hayata geçirmemiz lazım. Tam anlamıyla yasama ve yürütmeyi birbirinden ayıran, bağımsız hale getiren bir yapıyı başkanlık sisteminde görüyorum. Birbirinden tam ayrı, birbirine karşı tam bağımsız bir yapı ortaya koyuyor" diye konuştu.

(sürecek)

Muhabir: Uğur Aslanhan - Andaç Hongur

Yayıncı: Sibel Ertürk Kurtoğlu - İSTANBUL