Çavuşoğlu: "Türkiye İnsan Haklarıyla İlgili Önemli Adımlar Attı"

Avrupa Birliği Bakanı ve Başmüzakereci Mevlüt Çavuşoğlu, "2013 yılında oluşturduğumuz bir mekanizma sayesinde şu ana kadar bin 384 dosyayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nden geri getirdik" dedi.

Bakan Çavuşoğlu, İngiltere Büyükelçiliği ve Avrupa Birliği Bakanlığı ile ortaklaşa olarak Özkaymak Otel'de düzenlenen "İnsan Hakları Alanında Bireysel Başvuru Usullerinin Tanıtılması Projesi" toplantısına katıldı. Bakan Çavuşoğlu, toplantının vatandaşların insan hakları ihlali konusunda bilgilendirilmesine ve hak aramalarına katkı sağlayacağını belirterek şöyle konuştu: " Türkiye, yıllardır insan haklarını koruma mekanizmaları içinde yer almak istiyor. Ancak uygulamalarda zaman zaman sıkıntılar yaşadı. Türkiye son yıllardaki reform ve insan haklarıyla ilgili gerek kurumsal çalışmalar gerek uluslararası alanda insan haklarının Türkiye'de yerleşmesi açısından önemli adımlar atıldı."

Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ni imzaladığını, 1954 yılında da onayladığını aktaran Çavuşoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: "Uzun bir aradan sonra Türkiye 1987 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine bireysel başvuru tanımıştır. 50 yılında imzalamış, 54 yılında onaylamış, 87 yılında tanımış. Niye arada darbeler olmuş, demokrasi kesintiye uğramış. Bu imzalar unutulmuş, 12 Eylül darbesinden sonra Turgut Özal döneminde Türkiye İnsan Hakları Mahkemesine bireysel başvuru hakkını tanımıştır."

Türkiye'nin 1990 yılında AİHM zorunlu yargı yetkisini kabul ettiğini alınan kararların iç hukukun üstünde olduğunu kabul ettiğini kaydeden Bakan Çavuşoğlu, şöyle konuştu: "Bir kaç yıl öncesinde Türkiye'de insan hakları mahkemesinin kararlarının ve uluslararası sözleşmelerin iç hukukun üstünde ya da farklı görüşler ortaya çıktı. Bunların geçerli olması zihinsel olarak yeni kabul edilmeye başlandı. 1990 yılında imzalanan anlaşma uygulamada kabul etmek uzun zaman aldı. Bu noktada Adalet Bakanlığı tarafından atılan adımlar önemli katkı sağladı."

"DOSYA SAYISI AZALDI"

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi(AKPM) Başkanı olduğu dönemde önceliklerden bir tanesinin AKPM ve İnsan Hakları Mahkemesi'nin reform edilmesi yönünde çalışma yürüttüğünü aktaran Çavuşoğlu, "İnsan Hakları Mahkemesi'ni reform ederken mahkeme içindeki dairelerin sayısının artırılması, başvuruların kabul edilip edilmeyeceği yönündeki mekanizmaları hızlandırılması, yargıç ve uzman sayısı ile kalitelerinin artırılması konusunda çalışmalar yaptık" dedi.

AİHM'nin yükünün azaltılabilmesi için üye ülkelerin yargı konusunda reformlar yapması gerektiğini tespit ettiklerini anlatan Çavuşoğlu, şöyle konuştu: "Üye ülkelerden gelecek sayısının azaltılması lazım. Gururla söyleyebilirim ki bu kararları aldıktan sonra üye 47 ülke arasında en etkili ve en çabuk uygulayan ülke Türkiye oldu. Bu da ciddi bir şekilde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi nezdinde ya da önündeki bizden gelen dosya sayısını etkiledi. AİHM'deki dosya sayısı açısından daha önce Rusya'dan sonra ikinci ülkeydik, atılan bu adımlar sonrası dosya sayısında yüzde 35 oranında bir azalma oldu ve 5'inci sıraya geriledik."

SOMUT ADIMLAR

İHM'nin Türkiye'yi cezalandırdığı dosyalara bakıldığında çoğunun tekrarı olan dosyalar olduğunu bildiren Çavuşoğlu, sözlerine şöyle devam etti: "Aynı konuda yani uzun yargılamadan dolayı hak ihlali ve bunlardan dolayı sürekli Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Türkiye'yi cezalandırmış. Biz yine aynı kararları vermişiz, yine cezalandırmış ve biz yine aynı kararları vermişiz. Hiç dememişiz ki Türkiye sürekli cezalandırılıyor, bu nedir? Bu anlayış yoktu. Bir ülkede insan haklarının tesis edilebilmesi için sadece mentalite değişimini beklemek ya da bunun ne kadar uzun süreceğini bilmediğimiz için sonucunu beklemek gerçekçi yaklaşım değil. O yüzden somut adımlar yani yargı reformlarının yapılması lazım. Türkiye'de son 6 yılda 11 yıldır attığımız adımların faydasını gördük. 11 yılda attığımız adımlar sonucunda Türkiye benim de başkanlığını yaptığımız Avrupa Konseyi Meclis tarafından insan hakları, özgürlükler ve hukukun üstünlüğü konusunda eksikliği olan bir ülke, denetime tabi olan bir ülkeydi. Bu reformlar sayesinde denetimden çıktı ve denetimler sonrası diyalog sürecine girdi. İnşallah bu süreci de tamamlar. Bu da bizim elimizdedir."

AB MÜZAKERE TARİHİ

AB'den müzakere tarihi aldıklarını ve müzakere süreçlerine başladıklarını kaydeden Bakan Çavuşoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Müzakerelerin hızlandırılması konusunda hem Türkiye hem de Avrupa Birliği'ne üye ülkeler tarafından ciddi bir kararlılık var. Bunların çok iyi değerlendirilmesi gerekir. Tüm bu çalışmalarla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde dosyaların azalması, gerekse vatandaşların temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edilmesi, edilmişse de mekanizma içinde düzeltilmesi yönünde atılan adımların faydasını görüyoruz. 1 Mart'ta Avrupa Birliği insan hakları sözleşmelerinin ihlallerinin önlenmesi yönünde eylem planı kabul edildi. Bu eylem planının da Avrupa Birliği süreci açısından çok önemli."

Sadece bir eylem planının yetmeyeceğine, yasaların da çıkarılması gerektiğine değinen Çavuşoğlu, şunları söyledi: "2013 yılında oluşturduğumuz bir mekanizma sayesinde şu ana kadar bin 384 tane dosyayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nden geri getirdik. Bu da uzun yargılamayla ilgili. Uzun yargılamadan dolayı hakları ihlal edilmiş vatandaşlarımız, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurmuş, Türkiye de bu konuda defalarca da cezalandırılmış ve öyle görülüyordu ki Türkiye bu konuda cezalandırılmaya devam edecekti. Yasayla oluşturduğumuz mekanizma Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından da etkin bir iç hukuk olarak tanındı ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ndeki dosyaları Türkiye'ye geri göndermeye başladı. Toplam 4 bin dosya geri gelecek. Şu anda Adalet Bakanlığı içinde oluşturulan sisteme başvurular devam ediyor, sonuçlandırmalar devam ediyor. Vatandaşların Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne gitmeden kendi hakkını kendi ülkesinde arayabilmesi gerekir. Bu konuda da mahkemelerin iyileştirilmesi, arabuluculuk kurumların artırılması gerekiyor."

11 YILDA ATILAN ADIMLAR

Yargıda eşitlik konusunun önemine değinen Bakan Çavuşoğlu, sözlerini şöyle tamamladı: "Özel yetkili mahkemeler kalktı. Yargıdaki bir eşitsizliği bu şekilde gidermiş olduk. Özel yetkili mahkemelerin kararlarından dolayı İnsan Hakları Mahkemesi'nde Türkiye defalarca mahkum oldu. Türkiye'de oluşturulan kamu denetçiliği gibi kurumlar önemli rol üstleniyor. Bu kurumlar tarafından hazırlanan raporlar objektiftir. Biz şu anda bir çok ülkeye göre iyi konumda olabiliriz ama bizden daha iyi ülkeler de var. Önemli olan burada evrensel standartları yakalamak ve bu standartlardan vatandaşlarımızın faydalanmasını sağlayabilmektir. Türkiye'de son 11 yılda atılan her adım bizi Avrupa Birliği'ne daha fazla yaklaştırmıştır."

Toplantıya Antalya Valisi Sebahattin Öztürk, İngiltere Büyükelçiliği Siyasi Müsteşarı Peter Spoor, Türkiye İnsan Hakları Kurumu Başkan Yardımcısı Fatih Aydın, Kamu Başdenetçisi M. Nihat Ömeroğlu katıldı.

Bakan Çavuşoğlu, toplantının ardından Sinan Mahallesi Recep Peker Caddesi'ndeki esnafı ziyaret etti. Bakan Çavuşoğlu, partisinin Muratpaşa Belediye Başkan adayı Cihan Bulut ile 8 Mart Kadınlar Günü dolayısıyla da kadınlara çiçek verdi. Vatandaşlardan Cihan Bulut'a destek istedi. - ANTALYA