Çin Devlet Başkanı Şi'nin Ortadoğu Turu

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in Ortadoğu turu, ülke basınında Pekin yönetiminin bölgedeki "yeni rolünün yapılandırılması" olarak değerlendirildi.

Şi'nin, Suudi Arabistan, Mısır ve İran'ı kapsayan Ortadoğu çıkarması, bölgede kilit öneme sahip olarak nitelendirilen bu üç ülke ile ikili ilişkilerin geliştirilmesinin yanı sıra Çin'in diğer bölge ülkeleri ile işbirliğini artıracağı anlamına geldiği savunuldu.

Ülkenin resmi yayın organlarından Global Times Gazetesi, Şi'nin, göreve geldiğinden bu yana geçen üç yılda ilk kez Ortadoğu ülkelerini ziyaret ettiğinin altını çizerek, "Şi Cinping'in diplomasi atağının son ayağı da tamamlanıyor" ifadesine yer verdi.

Şi'nin, ziyaretleri sırasında bu ülkeler ile strateji, enerji, altyapı, nükleer, ticaret ve çevre başta olmak üzere birçok alanda anlaşmalar yapması bekleniyor.

Çin, dünyada en çok enerji tüketen ülke konumunda. Enerji ihtiyacının büyük bölümünün dışarıdan temin edildiği ülkede, Çin Gümrük İdaresi'nin verilerine göre, geçen yıl 334 milyon ton ham petrol ithal edildi. Çin, 2015'de ham petrol ithalatını yüzde 8,8 oranında artırdı.

Geçen yılın ilk 11 ayında Suudi Arabistan'dan ham petrol ithalatını yüzde 2,08 artıran Çin, bu ülkeden 46 milyon ton petrol aldı. Ülke, İran'dan yaptığı ham petrol ithalatını ise geçen senenin ilk 11 ayında yüzde 2,14 düşürerek, 24 milyon 361 bin tona indirdi. Çin'in, bölgede Irak ve Körfez ülkelerinden de yüksek miktarda ham petrol ithalatı bulunuyor.

Diğer yandan batının İran'a uyguladığı yaptırımları kaldırmasının, Tahran'ın en büyük ticaret ortaklarından biri olan Çin ile ilişkilerine olumlu yansıması bekleniyor. Bu ülkelerin ikili ticareti, 2014 yılında bir önceki yıla göre yüzde 36 oranında artarak 50 milyar dolara ulaşmıştı.

Ekonomisini sanayi üretimi ile geliştirerek, dünyanın fabrikası konumuna gelen Çin, 2015'te son 25 yılın en düşük büyüme oranı olan yüzde 6,9'a geriledi. Enerjide neredeyse tamamen dışa bağımlı olan Pekin yönetimi, özellikle Şi'nin göreve geldiği 2013 yılından bu yana Ortadoğu'daki "sorunların kalbi" olarak gördüğü Filistin meselesinde, bu ülkeye destek vererek, Arap dünyasının sempatisini kazanmaya çalışıyor.

Çin, çıkarları açısından bu bölgede söz sahibi olmak adına Filistin ve İsrail arasında aktif arabuluculuk girişimleri yapıyor. Devlet Başkanı Şi, 2013'te İsrail ve Filistin liderlerini bir gün ara ile Pekin'de ağırlamıştı. Çin Lideri, "Filistin halkını haklı davasında destekliyoruz" ifadesini kullanmıştı.

Pekin, Suudi Arabistan'ın Şii alim Şeyh Nimr El-Nimr'i idamının ardından Tahran ile ilişkilerinin gerilmesi üzerine her iki ülkeye de özel temsilci göndererek arabuluculuk girişimlerinde bulunmuştu.

Ortadoğu, Çin'in tarihi İpek Yolu'nun yeniden canlandırılması anlamında ortaya koyduğu "Bir Kuşak, Bir Yol" projesi kapsamında büyük öneme sahip bir geçiş noktası olarak görülüyor.