Dünya ve Türkiye'nin Afet Raporu

Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Doğa Bilimleri Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan, "2013 Afet Raporu – Dünya ve Türkiye"ye göre, 2013 yılının ilk altı ayında dünyada 127 afet meydana gelirken, 8 bin 250 kişi hayatını kaybetti, 16 milyon 416 bin 723 kişi mağdur oldu.

YTÜ'den yapılan açıklamaya göre; Prof. Dr. Şükrü Ersoy tarafından kaleme alınan 21 sayfalık raporda, 2013 yılının afet karnesi çıkarılarak, dünya genelinde meydana gelen çeşitli afetler ile bilançolarına yer verildi.

Dünya çapında yaşanan afetler ile bunların sebep ve sonuçlarıyla ilgili bilimsel değerlendirmelerin yer aldığı raporda, bu yıl içinde meydana gelen afetler, deprem ve tsunami, depremde insanlar neden ölüyor, fırtına ve su baskını, hortumlar, kütle hareketleri, meteor düşmesi, volkanik faaliyetler, meteor düşmesi, çeken akıntılar gibi pek çok konu masaya yatırıldı.

Rapora göre 2012'de dünya genelinde meydana gelen 357 doğal afette, 9 bin 665 kişi öldü, 124,5 milyon insan mağdur oldu. Afetlerin ekonomiye etkisi de büyük oldu. Buna göre sadece bir senede meydana gelen afetlerin ekonomiye maliyeti 157 milyar doları buldu. 2013 yılının ilk altı ayında ise 127 afet meydana gelirken, 8 bin 250 kişi hayatını kaybetti, 16 milyon 416 bin 723 kişi mağdur oldu. 2013'ün ilk 6 aylık döneminin mali boyutu ise 45 milyar doları geçti.

Bu yıl Asya afetlerde yine birinci olurken, afetlerin 58'i, ölümlerin ise 7 bin 388'i Asya kıtasında meydana geldi. Son 10 yılda, afetlerden en fazla etkilenen ülkeler Çin, Amerika Birleşik Devletleri, Filipinler, Hindistan ve Endonezya oldu.

Rapora göre, 2012 ve 2013 yılında yaşanan afetlerin can kayıpları açısından en ölümcülleri, gelişmemiş ya da az gelişmiş ülkelerde meydana geldi. "Ne yazık ki afetler yoksulları sevmektedir. Dünyada yoksullukla baş etmeden afetlerle baş etmek olanaksızdır" ifadelerine yer verilen raporda, gelişmemiş ülkelerin gelişmekte olan ülkelere göre daha fazla risk altında ol kaydedildi.

Bu yıl dünya genelinde yaşanan afetlerde, en fazla ekonomik kayıplar Asya ve Filipinler gibi Pasifik ülkelerinde meydana geldi. Çin'de yaşanan kuraklık 10 milyar dolarlık kayba neden oldu. Depremlerden dolayı 2,2 milyon insan mağdur olurken, sel ve su baskınları ise 2 milyon insanı mağdur etti.

"Karadeniz'e düşen meteor tsunami oluşturur"

Afet konusundaki değerlendirmelerin genellikle sivil yaşam göz önüne alınarak yapıldığı aktarılan raporda, özel sektörün de sürece dahil edilmesi gerektiği vurgulandı.

Ülkelerin pek çoğunda yatırımların yüzde 70-85 oranında özel sektör tarafından yapıldığı belirtilen raporda, kaynak tasarrufu için afet riski gözetilmeden yapılan her faaliyetin, afet riskini biraz daha artırdığı belirtildi.

Raporda, 15 Şubat 2013'te Rusya'nın Güney Ural Bölgesi'ndeki Chelyabinsk'e meteor düşmesi sonucu yaşanan afetle ilgili çarpıcı tespitlerde de bulunuldu. Meteorun saatte 66 bin 900 kilometre hızla (sesten 60 kat hızlı) bir şekilde yeryüzüne çarptığı hatırlatılan raporda, olay sonrasında bin 500 kişinin ciddi şekilde yaralandığı anlatıldı.

Patlamanın şokuyla 6 şehirde 7 bin 200 yapının hasar gördüğü belirtilen raporda, Karadeniz'e düşebilecek 300 metre çapındaki bir meteroitin, tsunamiye yol açacağı ve denizin 100 metre altındaki zehirli gazların da atmosfere karışmasına sebep olabileceği belirtildi.

Türkiye'nin durumu

Raporda, Türkiye'nin depremlerdeki ölümcüllük açısından en önemli ülkelerden biri olduğu vurgulandı.

Türkiye deprem riskini azaltmak için 2005 yılında Dünya Bankasına başvurarak, projeyi 2014'de bitirmek üzere 400 milyon Amerikan doları yardım aldığı belirtilen raporda, İstanbul'da depreme karşı 725'den fazla kamu binasınının güçlendirildiği, 21 kamu binasının yeniden inşa edildiği, 450 bin kişiye afete hazırlık konusunda eğitim verildiği kaydedildi.

Raporda, 1999 yılı depremlerinden sonra geçen 14 yılda, İstanbul'da 1 milyar dolar harcandığı açıklandı.

Türkiye'de afetlerden en fazla deprem, tsunami, heyelan, akma, düşme, kayma, çökme, aşırı yağışlarla birlikte sel ve su baskınları, aşırı kış koşulları, don, çığ, sıcaklık dalgası, susuzluk, dönemsel kuraklık, orman yangınları, salgın hastalıklar görüldüğü belirtilen raporda, ormansızlaşma, çölleşme, iklim değişimi, deniz düzeyindeki değişimler, volkanik aktivite ve afetlerin bütüncül olarak ele alınması gerektiği vurgulandı. - İstanbul