Festivalde Dün Bugün

AKM Aspendos Salonu'da Ulusal ve Uluslararası Yarışma filmlerinin gösterimiyle film ekiplerinin, gösterim sonrası AKM Perge Salonu'nda katıldığı söyleşiler, seyircilerin yoğun ilgisiyle sürüyor.

İki çocukluk arkadaşı Hüseyin ve Alan'ın, Irak'taki Kürt bölgesine yaptıkları yolculuğun izini süren "Taşa Yazılmış Hatıralar"ın söyleşisinde senarist ve yapımcı Mehmet Aktaş ile oyuncular Suat Usta ve Shima Moloei yer aldı. Filmin yalnızca Kürtler'in acılarına odaklanmadığını ve özeleşti de yaptığı yolundaki bir yorum üzerine Mehmet Aktaş, şunları söyledi:

"Kendi halkıma alkış tutmak için yapmadım bu filmi. Toplumuzun yanlışlarını da

gösterdim. Çünkü benim için samimi olan bir film, sinemadır. Mesela Mahsun Kırmızıgül, İbrahim Tatlıses; bu isimlerin Kürt kimliğiyle, Kürt sinemasıyla uzaktan yakından alakası yoktur. Özeleştiri meselesine gelince örneğin Kuzey Irak'taki Kürt bölgesinde petrolle gelen zenginlik, belleksizleşmeye yol açtı. O büyük katliamlar, acılar unutuldu. Zaten bütün Kürtler mükemmel olsaydı böyle mi yaşardık!? Mesela şöyle bir şey yaşadık: Çekimlerin son gününde prodüksiyon harcamalarına bakarken çok büyük bir meblağla karşılaştım. Sordum; dediler ki benzine su katarak sattıkları için jeneratör bozuldu, 5 kere tamire gönderdik. Onların faturası. İşte bu da yolsuzluk"

Oyuncu Suat Usta ise "Kürt kültürünün yaşanması noktasında daha iyi bir durumda olduğumuza katılır mısınız?" şeklindeki soruya şöyle cevap verdi:

"3 yıl önce Kürtçe bir film yaptık, Cannes'a gittik. Ama Türk medyası yazmadığı için Cannes'a değil de Van'a gitmiş sayıldık! Uçakta bir gazeteci "Sen ne zaman Kürt sinemasına başladın?" gibi bir soru sordu! Fransız bir oyuncuya 'Fransız sinemasına ne zaman başladın' diye soruluyor mu; bilmiyorum. Çok üzüldüm. Çünkü zihniyet aynen devam ediyor"

Aktaş da "Kürt filmi" tanımlamasının da tam karşılığı olamayacağını şu sözlerle anlattı:

"Abu Dabi'de En İyi Arap Filmi ödülünü aldık. İran basını, 'İran filminin büyük başarısı' diye haberler yaptı. Şimdi Antalya'da uluslararası bölümde yarışıyor. Yapımcısı Türkçe konuşuyor. Kürtler'in durumunu özetliyor bence. Fakat ben vizyonları, vicdanları ve cesaretleri için festival direktörü Elif Dağdeviren'e ve program koordinatörü Nesim Bencoya'ya çok teşekkür ediyorum; bu filmi programa hem de yarışmaya aldıklarından dolayı"

Genç yönetmen Erdal Rahmi Hanay'ın üçüncü filmi "Pia"nın ekibi de gösterim sonrası söyleşide seyircilerle buluştu. Hanay'ın kendi ailesinden bi hikaye olan "Pia", karısını gömecek bir mezar yeri arayan Haydar'la yıllar sonra annesinin mezarını bulmaya çalışan Ayaz'ın yolculuklarını anlatıyor. Genç yönetmen, hikayenin aslını seyircilerle paylaştı:

"Yıllar önce halam uzak bir köyde yaşarken sancılanıyor ve doğuma, hastaneye gitmek için at arabasıyla yola çıkılıyor. Fakat hastaneye gidemeden yolda doğum gerçekleşiyor, halamsa kan kaybından hayatını kaybediyor. Bebeği hastaneye yetiştirebilmek için arabadan atları alıp alelacele yola koyuluyorlar. Halamın cenazesi orada kalıyor. Sonra elleriyle karları kazıp gömüyorlar ama mezar yeri belli değil. Yıllar sonra halamın kızı Necla köyle geldi ve annesinin mezarını bulmak istedi. Biz de toplandık ve mezar taşı diktik ama başka bir mezara. O da kendini vurarak ölen bir askerin mezarıymış"

Filmin neredeyse başından sonuna süren ve hem Doğu hem Batı formlarından beslenen müzikle ilgili olaraksa filmin müziklerini yapan Nazım Çınar konuştu:

"Bence sinematografi de senfonik bir kullanımdır. Filmin ritmi de senfoniktir, müzikaldir bu anlamda. Açılışta bir Ermeni ağıdını kullandık ve müziklerde hem Doğu hem Batı seslerine yer verdik. Bence Hollywood filmlerinde de bir kopuz olmalı mesela"

Ulusal Yarışm filmlerinden "Arama Moturu" da yönetmen Atalay Taşdiken ve oyuncular; eski belediye başkanı Mehmet Çiğdem ile Mahmut Uyanık, Mithat Bakır ve Musa Çakır'la gösterim sonrası bol kahkahalı bir söyleşi gerçekleştirdi. Küçük bir kasabada geçen ve kendileri için hayati değerdeki bir şeyleri arayan insanların öyküsünü anlatan film, yönetmenin doğup büyüdüğü köyün hikayesi. "Arama Moturu"nun, önceki filmleri "Mommo: Kız Kardeşim" ve "Meryem"le bir üçleme olduğunu belirten yönetmen şunları söyledi:

"Mommo bir ağıttı ve Anadolu'nun bir melodisiydi. Meryem ise serbest ve isyankar bozlaktı. Arama Moturu da bir oyun havası benim için. Ekiple toplanıp film çekmeye gittik. Hiçbir ön hazırlığımız yoktu. Elimde bir senaryo yoktu, tretman vardı ve genellikle doğaçlama gittik. En temel problemimiz kadın oyuncu bulmaktı. Kadın bulmak, oynatmak ve ikna etmekte çok ciddi sıkıntılar yaşadık. Kimse eşini, kardeşini filmde oynatmak istemiyor"

Oyunculardan Mithat Bakır'sa samimi sözleriyle hem salonu güldürdü hem de büyük alkış aldı:

"Filmdeki kötü sözlerden dolayı halkımdan özür dilerim. Üzülerek izledim. Benim rolüm biraz sıkıntılıydı ama idare ediverin arkadaşlar. Bir dahaki filmimde heyecanlanmam!"

Uluslararası Yarışma'nın ilgi çekici filmlerinden "Bridgend"in yapımcısı Yapımcı Michel Schønnemann da gecenin ilerleyen saatleri olmasına rağmen merakla bekleyen bir seyirci kitlesinin sorularını cevapladı. Bridgend kasabasındaki ergen intiharları üzerine eğilen filmin, gazetedeki bir haber üzerine tasarlanmaya başladığını ve sonrasında bölgeye giderek birebir uzun araştırmalar yapıldığını aktaran Schønnemann, yerel medyanınsa kendilerine karşı ciddi bir tavır aldığını söyledi:

"Medyada bu konudan pek söz edilmiyor. Aslında intihar rakamı çok yüksek ama konuşulmuyor. Film İngiltere'de henüz gösterilmedi. 2 ay sonra vizyona girecek. Asıl tepkiyi o zaman göreceğiz. Ama bölge medyasında olumsuz yazıldı, filmi izlememelisiniz dendi. Çünkü bu durum, 180 derecelik bir cinayet gibi. İntihar eden kişi, kızdığı şeye yönelteceği şiddeti kendisine yansıtıyor. Aileleri 'biz de onların hatıralarıyla ölüyoruz' diyor. Bir intikam durumu yaşanıyor"