İhracat pazarlarında güven, Haziran ayında yükselen tek alan oldu

Gerilemenin Haziran ayında da devam ettiği Bileşik Endeks'in ikinci çeyrek verilerine göre, inşaat malzemeleri sanayisi bir önceki çeyreğe göre yüzde 2,7 küçüldü. Geçen yılın aynı çeyreğine göre küçülme yüzde 23,9 oranında oldu. Endekste, önümüzdeki üç aya ilişkin alınan ihracat siparişleri ise Haziran ayında artış gösterdi. Önümüzdeki üç ayın üretim beklentisi de sınırlı ölçüde artarken, sektörün özellikle ihracat siparişlerine dayalı üretim konusunda iyimserlik içinde olduğu görüldü. Ayrıca sektöre yönelik hazırlanan 'barter' verilerine göre, yılın ikinci çeyreğinde inşaat malzemeleri satışlarında 'barter' uygulaması sanayicilerde azaldı, bayilerde arttı.

Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından her ay düzenli olarak yayınlanan İnşaat Malzemeleri Sanayi Bileşik Endeksi'nin Haziran 2019 sonuçları açıklandı. Bileşik Endeks'te şu bilgiler yer aldı: İnşaat malzemeleri sanayisinde Haziran dahil ikinci çeyrekteki aylar, faaliyetler açısından en canlı ve endekslerin de zirve yaptığı aylar olmasına rağmen, Bileşik Endeks 2019 yılı Haziran ayında da geriledi. Böylece inşaat malzemeleri sanayisi yılın ikinci çeyreğini daralma ile kapattı. İnşaat Malzemeleri Sanayi Bileşik Endeksi, Haziran ayında 1,65 puan geriledi. Bileşik Endeks ikinci çeyrek sonunda ilk çeyrek sonuna göre 3,39 puan gerileme gösterdi. Böylece Bileşik Endeks, Haziran ayı itibarıyla bir yıl öncesinin 22,91 puan altına düştü.

FAALİYETLER UZUN BAYRAM TATİLİ ETKİSİ İLE GERİLEDİ

İnşaat malzemeleri sanayisinde faaliyetler, Haziran ayında önemli ölçüde daraldı. Uzun bayram tatili etkisi ile azalan çalışma gün sayısı daralmada ana etken oldu. Alt faaliyet alanlarının tamamında küçülmeler yaşandı. Faaliyetlerde ayrıca yaşanan bekle-gör dönemi de etkili oldu. Faaliyet Endeksi Haziran ayında bir önceki aya göre 3,4 puan geriledi. Yurtiçi satışlar Haziran ayında önemli ölçüde düştü. İhracatta Haziran ayında sınırlı bir düşüş yaşandı. Kısa çalışma günlerine rağmen ihracat daha az etkilendi. Üretimde de sert bir düşüş gerçekleşti. Cirolar Haziran ayında iç ve dış satışlardaki düşüşe bağlı olarak geriledi.

GÜVEN ENDEKSİ'NDE, HAZİRAN AYINDA YÜKSELEN TEK ALAN İHRACAT PAZARLARI OLDU

Güven Endeksi'nde yılın ikinci çeyrek döneminin tamamında gerileme yaşandı. Güven kaybı Nisan ve Mayıs aylarından sonra Haziran ayında da sınırlı ölçüde devam etti. Haziran ayında faaliyetlerdeki daralma ile belirsizlikler güveni olumsuz etkiledi. Güven seviyesi Haziran ayında bir önceki aya göre 0,7 puan düştü. 2019 yılı Haziran ayı güven seviyesi, 2018 Haziran ayı seviyesinin 17,8 puan altında gerçekleşti. Türkiye ekonomisi ile inşaat malzemeleri sanayisine ilişkin güven en düşük seviyelerine geldi. Yurtiçi pazarlarda Haziran ayında güven düştü. İhracat pazarlarında ise güven Haziran ayında yükselen tek alan oldu. Güven Endeksi, ekonomi ve siyasetteki belirsizliklere bağlı olarak en düşük seviyelerine indi. Güven artışı belirsizliklerin ortadan kalkmasına bağlı hale geldi.

BEKLENTİLERDEKİ GERİLEME ENDİŞELERİ DE YANSITMAYA BAŞLADI

Beklenti Endeksi Haziran ayında sınırlı ölçüde geriledi. Beklentiler, zayıf faaliyetler ve ortaya çıkan siyasi ve ekonomik belirsizliklerden dolayı geriledi. Beklentilerdeki zayıflama ihtiyatlı bir bekle-gör döneminden çok giderek uzun süreli durgunluk endişelerini yansıtmaya başladı. Beklenti Endeksi, Haziran ayında bir önceki aya göre 1,1 puan düştü. Beklentiler geçen yılın Haziran ayının 23,1 puan altına indi. İnşaat malzemeleri sanayisine ilişkin beklentiler Haziran ayında zayıfladı. Önümüzdeki üç aya ilişkin alınan yurtiçi siparişlerde düşüş yaşandı. Önümüzdeki üç aya ilişkin alınan ihracat siparişleri ise Haziran ayında artış gösterdi. İhracat siparişlerinde artış hızlandı. Önümüzdeki üç ayın üretim beklentisi de sınırlı ölçüde artış gösterdi. Sektörün, özellikle ihracat siparişlerine dayalı üretimde iyimserlik içinde olduğu tespit edildi. Yılın geri kalanında beklentilere, risklerde yaşanacak gelişmelerle ekonomide ve inşaat sektöründe alınacak yeni önlemlerin yön vereceği görüldü. Mevcut beklentiler ihtiyatlı bir iyimserliğin yanı sıra endişeleri de yansıtmaya başladı.

SATIŞLARDA 'BARTER' UYGULAMASI SANAYİCİLERDE AZALDI, BAYİLERDE ARTTI

İnşaat sektöründe üreticiler ve satış kanalları (toptan, perakende ve bayiler) ile müteahhitler arasında inşaat malzemeleri tedarikinde yeni ödeme yöntemleri kullanılması giderek kalıcı hale geliyor. Bunların başında da 'barter' geliyor. Barter verileri, 'üreticiler ile müteahhitler' ve 'satış kanalları ile müteahhitler' arasında olmak üzere iki grup altında hazırlanıyor.

2019 yılı ikinci çeyrekte, 'inşaat malzemesi üreticileri' ile 'müteahhitler' arasındaki 'barter' uygulama sonuçlarında öne çıkan 4 eğilim şöyle:

İnşaat malzemeleri üreticilerinin yüzde 26,4'ü 2019 ikinci çeyrekte malzeme satışında barter teklifi ile karşılaştı. Barter teklifi oranı ikinci çeyrekte gerilemeye devam etti.

İnşaat malzemeleri üreticilerinden yüzde 3,8'i 2019 ikinci çeyrekte satışlarında barter yöntemini kullandı.

Satışlarında 2019 yılı ikinci çeyrek döneminde barter yöntemini kullandığını belirten inşaat malzemesi üreticilerinin yüzde 75'i, barter satışlarının toplam satışları içindeki payının yüzde 1-9 arasında gerçekleştiğini, yüzde 25'i ise barter satışlarının toplam satışları içindeki payının yüzde 10-25 aralığında olduğunu belirtti.

Üreticilerin yüzde 34,4'ü kabul etmedikleri barter teklifleri nedeniyle iş kaybına uğradı. İş kaybı oranı 2019 yılı ikinci çeyreğinde önemli bir gerileme gösterdi.

'Satış kanalları' ile 'müteahhitler' arasındaki barter uygulama sonuçlarına göre ise öne çıkan 4 eğilim şöyle:

Satış kanallarının yüzde 71'i 2019 ikinci çeyrekte malzeme satışında barter teklifi ile karşılaştı. Yılın ikinci çeyreğinde barter teklifi oranı ilk çeyreğe göre 2,0 puan arttı.

Satış kanallarının yüzde 22,6'sı 2019 ikinci çeyrekte satışlarında barter yöntemini kullandı. İkinci çeyrekte ilk çeyreğe göre barter yapanların oranı sınırlı ölçüde arttı.

Satışlarında barter yöntemini kullandığını belirten satış kanallarının yüzde 60'ı barter satışlarının toplam satışları içindeki payının yüzde 1-9 aralığında gerçekleştiğini, yüzde 10'u barter satışlarının toplam satışları içindeki payının yüzde 10-24 aralığında olduğunu, yüzde 30'u ise barter satışlarının toplam satışları içindeki payının yüzde 50'nin üzerine çıktığını belirtti.

Satış kanallarının yüzde 84'ü kabul etmedikleri barter teklifleri nedeniyle iş kaybına uğradı. İş kaybı oranı ilk çeyreğe göre önemli ölçüde arttı.