İran, Arak Nükleer Reaktörünü Yeniden Tasarlıyor

İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi, nükleer programı konusunda endişelere sebep olan Arak ağır su reaktörünü, üretilen plütonyum miktarını sınırlandıracak şekilde yeniden tasarladıklarını açıkladı.

İran devlet televizyonu internet sitesinde yer alan bir videodaki konuşmasında Salihi, neredeyse bitme aşamasında olan Arak nükleer reaktöründeki çalışmaların BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya (5+1) ile varılan Cenevre anlaşmasının bir parçası ve rutin bakım olduğunu bildirdi. İranlı yetkililer, bu çalışmaların reaktörün faaliyete geçmesini yaklaşık üç yıl erteleyeceğini ifade etti.

Arak'taki reaktörün önceki haliyle, nükleer bir silahın parçalanabilir çekirdeği olarak kullanılabilen önemli miktarda plütonyum üretebilme kapasitesine sahip olarak inşa edildiği bildiriliyordu. 5+1 ülkelerinin temsilcileri, İran ile müzakerelerde Arak ağır su reaktörüne yönelik endişelerini dile getirmiş ve İran'dan reaktörün kapatılarak çok daha az miktarda plütonyum üretecek başka bir reaktör kurmasını talep etmişti.

İran ise Arak ağır su reaktörüne tıbbi ihtiyaçlar için radyoizotoplar üreteceği için ihtiyaç duyulduğunu iddia ederek bu talebe karşı çıktı fakat endişeleri gidermek için reaktörü yeniden yapılandırarak normal üretimin beşte biri oranında plütonyum üretebileceği teklifini sundu.

Arak ağır su reaktörü, İran ve 5+1 temsilcileri arasında yürütülen nükleer müzakerelerde anlaşmazlık noktalarından biri olarak görülüyor.

Geçen yıl İran'la 5+1 temsilcileri arasında yapılan ve uluslararası yaptırımların azaltılması karşılığında Tahran'ın da nükleer programını kısıtlamasını öngören görüşmeler sonucunda 24 Kasım 2013'te Cenevre'de varılan geçici anlaşmayla yaptırımlar hafifletilmişti. Kapsamlı anlaşmanın 20 Temmuz 2014'e kadar yapılması öngörülmüş ancak daha sonra defalarca bir araya gelen taraflar, bu anlaşmanın 24 Kasım 2014'e kadar uzatılmasını kararlaştırmıştı.